Uluslararası hukuk, ülkelere hava sahalarını koruma hakkını tanıyor. Teamüllere göre, ihlalde ısrar eden uçaklara her türlü karşılık verilebiliyor. Ayrıca Rusya’nın hava saldırıları düzenlediği Bayırbucak bölgesinde IŞİD değil, Türkmen gruplar bulunuyor.
Rusya, ekim ayında Türk hava sahasını ihlal etmesi üzerine Türkiye'den özür dilemişti. Yaşanan olayın tekrarlanmayacağı konusunda taahhütte bulunan Rusya sözünde durmadı.
Türkiye-Suriye sınırında Türk hava sahasını, dün 5 dakika içinde 10 kez uyarılmasına rağmen ihlal etmeyi sürdüren SU-24 tipi savaş uçağına angajman kuralları çerçevesinde bölgede devriye görevinde bulunan iki Türk F-16 uçağı müdahalede bulunmuştu.
Uluslararası hukuk teamülleri, ülkelere hava sahalarını koruma hakkını tanıyor. Dünya genelinde kabul edilen kurallara göre, ihlalde ısrar eden uçaklara her türlü karşılık verilebiliyor.
Türkiye, angajman kurallarını milliyet ayırmaksızın uyguluyor
Türkiye de angajman kurallarını uçakların milliyetini ayırmaksızın uyguluyor. Nitekim dün ihlali gerçekleştiren uçağa müdahale edildiğinde, uçağın milliyeti kimliğini gizlediği için anlaşılamamıştı. Rusya, olaydan sonra uçağı sahiplenmişti.
Bu doğrultuda Türkiye, 16 Eylül 2013'te sınır ihlali yapan Suriye'ye ait bir helikopteri, 23 Mart 2014'te aynı gerekçeyle Suriye'ye ait bir MİG savaş uçağını düşürmüştü. 16 Mayıs 2015'te de Hatay'da sınır ihlali yapan Suriye hava aracı Türk savaş uçakları tarafından vurulmuştu.
Rusya'nın ihlal sicili kabarık
Rusya, Türkiye sınırını 3 ve 4 Ekim 2015'te de ihlal etmişti. İhlali hava şartlarına bağlayan Rus yetkililer, daha sonra ihlalin gerekçesini "radar kilitlenmesinden kurtulma çabası" olarak değiştirmişti. Konuyla ilgili izahat vermek için Ankara'ya gelen Rus heyeti de Türkiye'den özür dileyerek benzer durumların tekrarlanmayacağını bildirmişti. Türkiye ise hava sahası ihlallerine askeri karşılık verilmesini içeren angajman kurallarının uygulanacağı uyarısını yinelemişti.
Türkiye'nin uyarılarını dikkate almayan Rusya'nın hava sahası ihlalleri listesi ise oldukça kabarık. NATO'nun son verilerine göre Rus jetleri, Estonya hava sahasını 6, Finlandiya'nınkini 3, Danimarka ve Polonya hava sahalarını da birer kez ihlal etti. İsveç hava sahası, Rus jetleri tarafından 2012 yılında 7, 2013'te 8, 2014'te de 10 defa ihlal edildi.
Dün yaşanan olay üzerine olağanüstü toplanan NATO Konseyi, uçağın hava ihlali yaptığına ilişkin Türkiye'nin paylaştığı bilgilerin doğruluğunu teyit etmişti.
Türkmendağı'nda IŞİD değil, Türkmen gruplar var
NATO'nun ABD ile birlikte Rusya'ya yaptığı uyarılar, 30 Eylül'den bu yana Suriye'de "terörle mücadele" adı altında hava saldırıları düzenleyen Rusya'nın terörist unsurlar yerine Esed karşıtı ılımlı muhalif grupları ve sivilleri hedef almasından kaynaklanıyor.
Son 3 haftadır Rusya'nın hava saldırıları dün Türk hava sahasını ihlal eden savaş uçağının düştüğü Bayırbucak bölgesinde yoğunlaşıyor. Hatay'ın Yayladağı ilçesinin hemen karşısında bulunan bölgede, DAEŞ ya da başka terörist unsurlar değil, yalnızca ılımlı Türkmen gruplar bulunuyor.
ABD Başkanı Barack Obama dün ihlale ilişkin yaptığı açıklamada, Türkiye'nin hava sahasını savunma hakkı olduğunu belirterek, "Rusya enerjisini DAEŞ'e karşı yönlendirseydi bazı karmaşık hata ve gerilimlerin çıkma ihtimali daha az olurdu" ifadesini kullanmıştı.
ANKARA/AA
