FED faiz kararı ve Rusya'nın arenaya silahla çıkışı ile piyasalarda yeni dengeler oluşmaya başladı. Altın yükseliş işareti verirken, petrol tarihi düşüşlere devam ediyor. Dolar ise FED'e rağmen değer kaybederek şaşırtıyor
[Karar]
Piyasa kavramı aslında birbirini etkileyen iyatların oluşturduğu fırsatlar alanı olarakta tarif edilir. Mesela faizler yükseliyorsa paranın değeri artar veya dolar değer kaybediyorsa altın yükselir gibi basit dengeler oluşturabiliyor.
Birbirinin rakibi olan yatırım alanlarından bir kaybettirdiğinde aslında bir başkası kazandırıyor demektir.
Piyasalar için bir başka ana hareket kuralı da beklentilerin satın alındığı ve gerçeklerin satıldığı kavramıdır. Mesela FED faiz artırmadan çok önce piyasalar FED faiz artırmış gibi pozisyon alıyor ama FED faiz artırdığında tam tersi hareket edebiliyor. İşte bu hareket de "trene sonradan binmek" gibi bir deyim ile ifade ediliyor.
İşte tüm bu gelişmeler eşliğinde bu hafta piyasalarda yeni dengeler oluşurken ortaya çıkan fırsatlara da kısaca bakmak gerekiyor.
Petrol 11 yılın dibinde
Son haftaların en şaşırtan hareketini petrol fiyatlarında görüyoruz. Brent türü petrol fiyatı bugün 36,05 dolara kadar düştü. 2008-2009 krizinde dahi en fazla 36,40 dolara kadar gerileyen Brent petrol fiyatı 11 yıl aradan sonra en düşük seviyeyi görmüş oldu.
Petrol için artık "sudan ucuz" kavramını yeniden kullanabiliriz.
İyi de petrol fiyatları neden bu kadar hızlı düşüyor?
2008-09 ekonomik krizinde tüketim nerede ise durmuş, petrole olan talep tarihi oranda azalmış ve ekonomiler hızla küçülüyordu. Oysa daha geçen hafta dünyanın en büyük ekonomisine sahip olan ABD Merkez Bankası FED ekonomideki hızlı büyümeyi frenlemek için faiz artırımına gitti.
Her ne kadar Avro Bölgesinde ekonomik canlılık beklenen kadar olmasa da büyüme oranları az da olsa sürüyor. Yani ABD ve AB ekonomieri küçülürken petrol fiyatları daha yükseklerdeydi. Oysa şimdi ekonomiler büyüme sürecinde ama petrol fiyatları düşmeye devam ediyor.
Ve göstergeler ve uzmanlar petrol fiyatlarında düşüşün bir süre daha devam edebileceğini ifade ederken 27-30 dolar aralığı bile dile getiriliyor.
Bazı stratejistlerin de değindiği gibi galiba petrol fiyatları ile Rusya'nın silahlı mücadelesi arasında bir bağ oluşuyor. Ekonomisi enerji ithalatına bağlı lan Rusya ne kadar silaha sarılırsa petrol fiyatları da o derece düşüyor. Çünkü piyasanın merkezi Londra...
FED sonra dolar değer kaybediyor
Finansal piyasaları yakından izlemeyenler ve sadece teorik olarak gelişmelere bakanlar için FED'in faiz artırması normalde doların değer kazanmasına yol açacak ve değerlenen dolar ile emtia varlıklarının da değeri artacaktı. Ama öyle olmadı...
Geçen hafta FED 9 yıl aradan sonra ilk kez faiz artırdı ama dolar değer kazanacağına değer kaybetti. Hatta emtia fiyatları da değer kaybetti denilebilir.
Aslında FED'in ilk faiz artışı işareti vermesi ile ve faiz artışı ihtimalinin güçlenmesi ile 2014 ortasından itibaren bu faiz artışı fiyatlara sürekli yansıtıldı. Dolar endeksi 80 seviyelerinden 100'e ulaşırken özellikle gelişmekte olan ülkelerin para birimleri daha hızlı değer kaybetti.
Mesela TL 2014 ortasında 2,10 lira seviyesidnen başladığı yükselişini 2015 sonbaharında 3,07 liraya taşımıtı bile.
Ve FED faiz artırdıktan sonra TL değer kazanırken Dolar değer kaybetmeye başladı. FED öncesi 3,0 lira sınırına dayanan dolar o günden bu yana nerede ise her gün değer kaybederek 2,90 liraya gerilemiş oldu.
Bundan sonra dolar için 2,9350 seviyesinin direnç olabileceği ifade edilirken 2,82 seviyesinin de sıkışma bölgesi olacağı uzmanlar tarafından ifade ediliyor.
Suriye riskinin belirsizliği etkilediği bu günlerde TL'nin değer kazanmaya devam etmesi için bölgesel risklerin azalması da beklenebilir. Dolayısı ile doların TL karşısında değer kazanmaktan daha ziyade değer kaybetme olasılığı daha yüksek görülüyor.
Yerli yatırımcıya fırsa borsada oluştu
FED kararı öncesi ve Rusya'nın bölgede gerilimi tırmandırma hareketi sonrası oluşan sert dalgalanmadan en fazla etkilenen piyasa borsa oldu.
1 Kasım seçimleri ile 84 bin seviyesinin üzerine yükselen borsa ardından gelen kar satışları ve sürpriz Rusya riski ile hızla geriledi ve 69 bin seviyelerine kadar geriledi.
FED kararı ile dolar/TL'nin 3,0 liradan 2,90 liraya gerilemesi ile borsada da alımlar canlandı ve endeks 73 bin seviyelerinin üzerine yükseldi.
TL'nin değer kazanmasına karşılık borsanın yeterince yükselmediği ve iyimseliği yeterince fiyatlara yansıtmadığı gözlendiğinde yakından takip edilecek piyasanın borsa olacağını belirtmek gerekiyor. Özellikle yeni döneme ilişkin öne çıkan şirketlerin hisseleri için aracı kurumların tavsiyeleri daha yakından izlenebilir.
Altın fiyatlarında küresel fırsat
Dolar ile ters hareket eden altın fiyatları, aslında küresel paranın bir sığınağı da oluyor denilebilir. Dolar değer kaybederken altın fiyatları yükseliyor, dolar değer kazanırken ise altın fiyatları düşüyor.
FED faiz artırmadan önce altın fiyatlarında yaşanan düşüş 1910 dolardan 1050 dolara kadar sürdü. Ve FED faiz artırdığında altın fiyatlarında ne yönde hareket olacağı merak konusu oldu.
16 Aralıkta FED'in faiz artış kararı açıklandı ve yerel para birimleri değer kazanırken petrol fiyatları hızla geriledi. Ama altın fiyatlarında ilk aşamada düşüş yaşansa da bu düşüşün devamı gelmedi.
Altın fiyatları bu sefer dolar değer kazanırken düşmeyerek şaşırttı ve dolar ile beraber düşüş yerine yükseliş işareti verdi. Altın fiyatlarında yükseliş yaşanması için önce 1.083 ve sonra da 1.103 dolar seviyeleri yakından takip edilecektir. Düşüş olasılığı için ise 1.050 dolar önemli bir işaret seviyesi olarak gösterilmektedir.
En fazla belirsizlik alanı olarak altın yatırımcısı öne çıkıyor da denilebilir.
Fiyatlar sadece ekonomiye göre oluşmuyor
Son haftalarda özellikle bölgemizde fiyatlar piyasa kuralları çerçevesinde oluşmuyor. Piyasa kuralları dışında bir de Suriye merkezli yaptırımlara dayalı hareketler gözleniyor. Mesela son iki haftada Suriye üzerinde poltik etkisi yüksek olan ülkelerin borsalarında sert satışlar yaşanmıştı.
Hatta petrol fiyatlarının da Rusya eksenli bir hareket sergilediği ifade ediliyor. Veya bir başka ifade ile petrol fiyatları Rusya'nın silahlı direnişini ekonomik yönden azaltmak için kullanılıyor da diyenler oldukça fazla. Bu nedenle yeni fırsat aralıkları izlenirken aynı zamanda bölgenin silaha dayalı gerilimlerinin de yakından izlenmesi gerektiğini belirtmek gerekiyor.
