1919'da başlattığı Kurtuluş Savaşı ile bölge coğrafyasının dengelerini değiştiren büyük önder Mustafa Kemal Atatürk, 1938'de ölümünün ardından Anıtkabir'e defnedildi. Birçok dünya lideri Atatürk hakkında başsağlığı mesajları paylaştı. İşte o mesajlar...
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, askeri zekası ve vizyoner kişiliğiyle dünyada saygı gören bir liderdi. 10 Kasım 1938 yılında İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda hayata gözlerini yummasının ardından yabancı siyasilerin hakkında söyledikleri, yabancı medyanın yaptığı haberler tarihteki yerini aldı. Dünyaca ünlü Time dergisi, İstiklal Mücadelesi'ndeki başarısından dolayı genç Cumhuriyetin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk'ü iki kez kapağına taşıdı.
ATATÜRK'ÜN VEFATININ ARDINDAN...
Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatı, sadece Türkiye'yi değil tüm dünyayı yasa boğdu. İran'da bir ay sürecek ulusal yas ilan edildi. Dönemin siyasileri, ölümünden büyük üzüntü duydukları Atatürk'ün Türkiye ve dünya için neler ifade ettiğini yaptıkları açıklamalarla dile getirdi. Dünya basını, Atatürk'ün dünyaya olan etkilerinin neler olduğunu içeren haberler yayımladı.
10 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk, saat 09.05'te Dolmabahçe Sarayı'nda hayata veda etti.
16 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk'ün cenazesi, Dolmabahçe Sarayı büyük tören salonundaki katafalka yerleştirildi. Vatandaşlar, 3 gün boyunca gözyaşlarıyla katafalkın önünden geçerek ilke ve inkilâplarının koruyucusu olacağına dair söz verdikleri Atatürk'e son görevlerini yerine getirdi.
19 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk'ün naaşı, 1942'de Türkiye'nin ikinci Diyanet İşleri Başkanı olacak olan Ord. Prof. Dr. Mehmet Şerafeddin Yaltkaya'nın gözetiminde yıkandı. Atatürk'ün cenaze namazı, Dolmabahçe Sarayı'nın Muayede Salonu'nda Yaltkaya tarafından kıldırıldı. Atatürk'ün cenazesi, Yavuz Zırhlısı ile İzmit'e, oradan da aynı akşam yurt içi gezilerinde kullandığı trenle Ankara'ya götürüldü.
20 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk'ün trenle Ankara'ya nakledilen cenazesi garda 12 general tarafından top arabasına konuldu. 101 pare top atışından sonra oluşturulan kortej eşliğinde TBMM'ye götürülerek katafalka yerleştirildi.
21 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk'ün cenazesi, Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabrine defnedildi.
4 Kasım 1953: Mustafa Kemal Atatürk'ün cenazesi; Başbakan Adnan Menderes, TBMM Başkanı Refik Koraltan, Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri Nurullah Tolon, Ankara Valisi Kemal Aygün ve Ankara Belediye Başkanı Atıf Benderlioğlu'nun gözetiminde Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabrinden çıkarıldı.
10 Kasım 1953: Mustafa Kemal Atatürk'ün cenazesi, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, TBMM Başkanı Refik Koraltan, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan ile askeriye, devlet erkanı ve vatandaşların katıldığı törenle Anıtkabir'e defnedildi.
DÜNYA LİDERLERİNİN ATATÜRK HAKKINDAKİ SÖZLERİ
"Benim üzüntüm iki türlüdür; önce böyle büyük bir adamın kaybından dolayı bütün dünya gibi üzgünüm. İkinci üzüntüm ise, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkân kalmamış olmasıdır. Beyaz Saray'daki görevim tamamlanınca ilk yapmak istediğim şey, zamanımızın bu en dikkate değer şahsiyetini ülkesinde ziyaret etmekti. Kader buna izin vermedi. Bu çapta insanlar dünyaya sık gelmezler."
* ABD Başkanı Franklin D. ROOSVELT
"Savaşta Türkiye'yi kurtaran, savaştan sonra da Türk Ulusu'nu yeniden dirilten Atatürk'ün ölümü, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de en büyük kayıptır. Her sınıftan kişinin O'nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahramana ve modern Türkiye'nin Ata'sına layık bir tezahürden başka bir şey değildir.
* İngiltere Başbakanı Winston CHURCHILL
"Akıllı ve barışçı yöntemlerle gerçekleştirdiği eseri halkların tarihinde izlerini bırakacaktır."
* Fransa Cumhurbaşkanı Albert LEBRUN
"Atatürk yalnız Türk tarihinin büyük bir siması değil, aynı zamanda bir büyük barış adamıdır. O'nun yeni Türkiye'yi yaratan eseri, yüzyıllara intikal eden bir anıt olarak kalacaktır."
* Yunanistan Başbakanı Ioannis METAKSAS
ATATÜRK'ÜN ÖLÜMÜ SONRASI YABANCI BASIN MANŞETLERİ
Dünya basını Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatını şu ifadelerle manşetlerine taşıdı:
"Kadınlar başka hiçbir ülkede bu kadar hızla ilerlememişlerdir. Bir ulusun bu derece değişmesi, tarihte, gerçekten eşi olmayan bir olaydır."
* Daily Telgraph Gazetesi (İngiltere)
"Büyük düşüncelerin adamı, bir devlet mimarıydı."
* Neue Freie Presse Gazetesi (Avusturya)
"Almanya, Türk Milletinin bu ölçülmez derecede büyük ziyanından dolayı acısına samimi olarak katılmaktadır. Atatürk, bütün dünyanın hayran kaldığı bir kalkınma yapan ilk devlet başkanı olmuştur."
* Beobachter Gazetesi (Almanya)
"O'nun idaresi altında Türkiye, Avrupa'nın kıymetli bir üyesi oldu."
* London Times Gazetesi (İngiltere)
"Atatürk büyük bir şahsiyet, çok büyük bir komutan, politik bir dehadır."
* Excelsior Gazetesi (Fransa)
Dünya, bu savaş ve barış kahramanı büyük adamın ölümü ile yoksul düşmüştür. Gücü, zorlukları yenme kararı ve yiğitliği ile, aman bilmeyen galiplerin uygulamaya kalkıştıkları pranga siyasetini ilk kıran Atatürk'tür.
* Pester Llyod Gazetesi (Macaristan)
"Yüzyılımızda, 'olmayacak hiçbir şey yoktur' şeklindeki tarihi gerçeği ispatlayan ilk adam olmuştur."
* Rendelet Gazetesi (Macaristan)
"Mustafa Kemal öldü. Barış kubbesinin Doğu sütunu yıkıldı. Artık cihanda barışı kimse garanti edemez."
* Sanerwin Gazetesi (Fransa)
"Atatürk gibi dehalar sadece görünüşte ölürler. Oysa, gerçekleştirdikleri eserlerle daima hayattadırlar."
* Tahran Gazetesi (İran)
"Atatürk, yirminci yüzyılın en büyük mucizesidir."
* National Tidence Gazetesi (Danimarka)
"Atatürk'ün ölüm haberi geldiği gün, Romanya'da bütün okullarda dersler tatil edildi."
* Rador Ajansı (Romanya)
"Tarihteki büyük başarılar gözden geçirilecek olursa, Kemal Atatürk'ün yeniden bir ulus ve devlet yaratması kadar göz kamaştırıcı bir örneğinin bulunmadığı görülecektir."
* The Daily Telegraph Gazetesi (İngiltere)
"Atatürk'ün yaptıkları, insanoğlunun kolay kolay yapabileceği şeylerden değildir. O; büsbütün başka bir insandı."
* El - Mısri Gazetesi (Mısır)
"Eğer tarih bir kalbe sahip olsaydı, Mustafa Kemal'i mutlaka kıskanırdı."
* Tchang Yang Yee Pan Gazetesi (Çin)
"Atatürk'ün ölümü yalnız Türk Milleti için değil, onun örneğine çok muhtaç olan bütün Doğu milletleri için en büyük kayıptır."
* El - Eyyam Gazetesi (Suriye)
"Bir insana ölümünden sonra bu derece sevgi ve yas gösterileri yapılması milletler tarihinde az görülen şeylerdendir.'"
* Athinaika Gazetesi (Yunanistan)
"Atatürk, ölümünden önce herkes tarafından saygı gösterilen, değer verilen güçlü, dinç, ve çalışkan bir Türkiye yaratma ülküsünü tamamıyla başardı."
* Ele Nikon Mellon Gazetesi (Yunanistan)
"Dünyanın çok nadir yetiştirdiği dahilerdendir. Dünya tarihinin gidişini değiştirmiştir."
* An Nahar Gazetesi (Lübnan)
"Atatürk; milletin atası, kılıç, fikir, kalp ve irade adamı idi. milletin bu büyük evladı, aynı zamanda yirminci yüzyılın en büyük yurttaşıdır."
* Slova Gazetesi (Bulgaristan)
"Atatürk'ün ölümü ile dünya büyük bir liderini kaybetti."
* Gazetta Del Popolo Gazetesi (İtalya)
"Sırasıyla ihtilalci ve asi, sonradan muzaffer bir kumandan olan 'Türklerin babası'. Yeni Türkiye'yi yarattı, sultanları kovdu, kadınlara hürriyet verdi, fesi kaldırdı, ülkesinde radikal bir inkılap yaptı."
* Paris - Soir Gazetesi (Fransa)
"Bu derece yüksek hilkatte bir adama sahip olduklarından dolayı, Türklere gıpta ediyoruz."
* Ceska Slova Gazetesi (Çekoslavakya)
"Bu Türk milleti yastadır. Çünkü yeni Türkiye'nin yaratıcısı olan eşsiz şefini kaybetmiştir."
* Stipsi Gazetesi (Arnavutluk)
"Atatürk'ü yeni Türkiye'nin kuruluşu yolunda katettiği şerefli merhaleleriyle anıyoruz."
* Dirita Gazetesi (Arnavutluk)
