Pompeii’de Vezüv Yanardağı’nın patlamasında hayatını kaybedenlerin DNA analizlerini inceleyen araştırmacılar, kurbanlardan bazılarının Ege kökenli olduğunu belirledi. Önceki çalışmalarda aile oldukları düşünülen bazı bireylerin akraba olmadığı ortaya çıkarken, Pompeii halkının genetik yapısının Roma İmparatorluğu'nun kozmopolit yapısına ışık tuttuğu görüldü. Bulgular, Pompeii’ye Ege ve Doğu Akdeniz’den göç etmiş ya da bu bölgelerden gelen göçmenlerin torunu olan kişilerin yaşadığını gösteriyor.
M.S. 79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlamasıyla yok olan antik kent Pompeii’de hayatını kaybedenlerin kalıntıları üzerinde yapılan DNA analizleri, daha önce bu kişilere dair kabul edilen birçok varsayımı çürüttü. Son bulgular, Roma İmparatorluğu'nun kozmopolit yapısını açığa çıkarırken, o dönem toplumuna dair yeni bilgiler sundu.
KALIN KÜL TABAKASININ KORUDUĞU KALINTILAR
Vezüv’ün patlaması sırasında Pompeii’deki binlerce insanın üzerine çöken kalın kül tabakası, o anki hayatın neredeyse donmuş bir görüntüsünü bıraktı. Bu, bilim insanlarının vücut şekillerini yüzyıllar sonra inceleyebilmesi için büyük bir fırsat yarattı. Bilim insanları 1863'ten beri bu oyuklara alçı dökerek 104 Pompeii kurbanının kalıbını yaptı.
AİLE SANILAN KİŞİLER ASLINDA AKRABA DEĞİL
Current Biology dergisinde yayımlanan son çalışmada, araştırmacılar 14 kişinin DNA analizini gerçekleştirdi. Bu analiz, bazı kurbanlara dair kökleşmiş varsayımların doğru olmadığını gösterdi.
Örneğin, daha önce altın bir bilezik takan bir kişinin kucağında bir çocukla birlikte bulunduğu ve anne-çocuk oldukları düşünülüyordu. Ancak çalışmaya göre bu kişiler arasında akrabalık bağı yoktu; evde bulunan dört birey de aslında birbiriyle akraba olmayan erkeklerdi. Benzer şekilde, sarılmış halde bulunan ve kız kardeş ya da anne-kız oldukları sanılan iki kişiden biri erkek çıktı. Genetik analizler, bu iki kişinin anne tarafından da akraba olmadığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, elde edilen bulguların geçmişe dair yüzeysel gözlemlerle yapılan yargıların yanıltıcı olabileceğini vurguluyor. Daha önce yapılan çalışmalarda, yaşlı bir dilenci sanılan bir kurbanın aslında genç bir çocuk olduğu ve hamile olduğu düşünülen bir kadının kıyafetlerinden kaynaklanan bir şişkinliğe sahip olduğu saptanmıştı.
'BİLİM, KURBANLARIN GERÇEK YAŞAMLARINI ORTAYA ÇIKARIYOR'
Bu çalışmada yer alan arkeolog Estelle Lazer, Washington Post'a yaptığı açıklamada "Önceki çalışmalar, ikinci derece kanıtlara ve yüzeysel incelemelere dayanarak kurbanlar hakkında gerçek yaşamları ve ölümleriyle çok az benzerlik taşıyan hikayeler geliştirmişti" diyerek ekliyor:
"Bilim, kurbanların gerçek yaşamlarını ortaya çıkarmamıza olanak tanıyor; bu da onları hikaye anlatmak için sahne malzemesi olarak kullanmaktan çok daha saygılı bir yaklaşım."
IFL Science'a konuşan çalışmanın ortak yazarı David Caramelli ise "Geçmişte yaşamış kişileri analiz ettiğimizde sık sık 'utanç verici' durumlar keşfediyoruz" ifadelerini kullandı ve evdeki 4 kişinin aile olmamasına şaşırdığını belirtti.
POMPEİİ HALKININ GENETİK ÇEŞİTLİLİĞİ
Makalenin bir diğer yazarı Alissa Mittnik de en çok şaşırdığı bulgulardan birinin Pompeii halkının genetik çeşitliliği olduğunu söyledi. Mittnik, şunları söyledi:
"Genom düzeyinde veri elde edebildiğimiz bazı kişiler, örneğin Ege veya Levant'tan gelen popülasyonlarla eşleşebilecek, Doğu Akdeniz benzeri bir genetik soya sahip. Dolayısıyla ya yeni göçmenler ya da bu bölgelerden gelen göçmenlerin torunları olabilirler."
Araştırmacı bu göçleri, kölelik ve ticaret ağlarına bağlıyor. İspanya'daki Valensiya Üniversitesi'nden, çalışmada yer almayan Gianni Gallello da incelenen kişiler arasında akrabalık bağı bulunmamasının, köle olmalarından kaynaklanabileceğini düşünüyor.
