Türk edebiyatının duayenlerinden, ‘Türk Dili’ davasının yılmaz savunucusu eski KARAR yazarı D. Mehmet Doğan, 77 yaşında Ankara’da Hakk’a yürüdü. Ömrünü Türkçeye ve Türk dünyasına adayan, çalışmaları ile Mehmet Akif Ersoy’u yaşatan, ardında iki ciltlik Doğan Büyük Türkçe Sözlük dahil 40’ı aşkın eser bırakan Doğan’ın cenaze namazı bugün ikindi namazını müteakip Ankara’daki Hacı Bayram-ı Velî Camii’nde kılınacak. Doğan’ın cenazesi Akif’in İstiklal Marşı’nı yazdığı Taceddin Dergahı’na defnedilecek.
SALİHA SULTAN
Millî edebiyat ve ‘Türk Dili’ davasının önde gelen isimlerinden, Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) Kurucu Başkanı ve eski KARAR gazetesi yazarı D. Mehmet Doğan (77) vefat etti. Bir süredir hastanede tedavi gördüğü öğrenilen Doğan’ın vefat haberini TYB Genel Merkezi şu ifadelerle duyurdu: “Bir süredir tedavisi devam eden Şeref Başkanımız D. Mehmet Doğan göçünü topladı, Hakk’ın rahmetine kavuştu. Ülkemizin başı sağolsun.” Doğan’ın vefat haberi edebiyat, düşünce ve siyaset dünyasında büyük üzüntüye neden oldu. Binlerce seveni, okuru ardından sosyal medyada paylaştıkları mesajlarda Türkçeye olan aşkını ve son nefesine kadar üretmekten geri durmadığını vurguladı. Doğan’ın vefatı üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da şu mesajı paylaştı: “Türkiye Yazarlar Birliği kurucusu ve Şeref Başkanı, ülkemizin yetiştirdiği en değerli münevverlerden biri olan D. Mehmet Doğan Beyefendi’nin vefatını derin bir teessürle öğrendim. Büyük Türkçe Sözlük eseri ile birlikte Millî Şairimiz Mehmet Âkif Ersoy ve İstiklâl Marşımızla ilgili çalışmaları başta olmak üzere edebiyat, tarih, fikir ve kültür dünyamıza yaptığı özgün katkılarla daima hatırlanacak olan D. Mehmet Doğan Beyefendi’ye Allah’tan rahmet; ailesine, okuyucularına, sevenlerine ve edebiyat camiamıza başsağlığı diliyorum. Mekânı cennet olsun.” Yaptığı açıklamada Doğan’ı kaybetmenin derin kederini yaşadıklarını ifade eden TYB Genel Başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan da, “Doğan; 27 Aralık 2023 de safra sorunu nedeniyle Hacettepe Üniversitesi Hastanesine yatırılmıştı. Daha sonra doktorların tavsiyesi ile Bilkent Şehir Hastanesine nakledildi, tedavi süreci burada devam etti. 26 Ocak 2024 günü de başarılı bir operasyon geçirmişti. Şeref başkanımızı ebediyete uğurladık. Bizim için, ülkemiz için, Türk dünyası için çok kıymetli bir değeri kaybettik. Çalışma alanı, sadece kültür, sanat, edebiyat değil aynı zamanda da fikir üreten biriydi” ifadelerini kullandı.
DOĞAN TÜRKÇE SÖZLÜK’ÜN YAZARIYDI
‘Türkçeye aşık’ bir şahsiyet olarak tanınan Doğan, ardında Doğan Büyük Türkçe Sözlük’ün yanı sıra ‘Dil Kültür Yabancılaşma’, ‘Bir Lügat Bulamadım’, ‘Ortadoğu’nun Türkçesi’ gibi Türk dilinin günümüz meselelerine eğilen birçok eser bıraktı. Siyasî ve sosyal tarih, fikir ve basın tarihi, dil gibi alanlarla ilgili olarak birçok çalışma yapan Doğan, ayrıca televizyon metinleri ve senaryolar yazdı, çeşitli televizyon program ve filmlerinin yapımında görev aldı. Yazar Okulu ve Yazarlığa Hazırlama Seminerlerini planlanlayan Doğan, Türkiye’de yazarlık öğretimi konusunda ilk adımların atılmasına öncülük etti. Millî Eğitim Bakanlığı’nın kelime yasakçılığı ve edebiyat müfredatını kısıtlayıcı uygulamalarına karşı da mücadele etti. Edebiyat ve kültür dünyamıza fikirleri ile yön veren bir kalem olan Doğan, ‘Batılılaşma İhaneti’, ‘Halka Karşı Demokrasi’, ‘Yüzyılın Soykırımı’, ‘Kültürel Savaş ve Savaş Kültürü’ gibi eserlerinde görüşleri ile araştırmacılara, akademisyenlere ve yazarlara ilham verdi.
Dilden kültüre birçok önemli konuya dikkati çektiği yazılarını birçok gazetede yayımlayan Doğan, köşe yazılarını son olarak 2018-2020 tarihleri arasında KARAR gazetesinde okurlarıyla buluşturmuştu. Doğan’ın cenazesi bugün ikindi namazını müteakip Ankara’daki Hacı Bayram-ı Velî Camii’nde kılınacak cenaze namazının ardından Akif’in İstiklal Marşı’nı yazdığı Taceddin Dergahı’na defnedilecek. Taziye kabulleri ise definden sonra TYB Genel Merkezinde gerçekleştirilecek.
TÜRK DÜNYASININ BULUŞMA NOKTASI
Doğan, Türk Dünyası ile münasebetlerin yeniden kurulması sürecinde, kültürel ve edebî ilişkilerin gelişmesinde önemli yeri olan Türkçenin Uluslararası Şiir Şölenlerinin düzenlenmesine de öncülük eden isimdi. İlki 1992’de Türkiye’de, ikincisi Kazakistan’da, üçüncüsü Türkmenistan ve dördüncüsü Kıbrıs’ta, beşincisi Fransa/Strazburg’da, altıncısı Ukrayna/Kırım Akmescid’de, yedincisi Makedonya Üsküp’te, sekizincisi Azerbaycan Bakü’de, dokuzuncusu Kosova Prizren’de, onuncusu Kırgızistan Bişkek’te, on birincisi Tataristan Kazan’da, on ikincisi Kazakistan Türkistan’da ve on üçüncüsü Edirne-Gümülcüne-Filibe’de yapılan bu şölenler yanında, Türk dünyasının yazar kuruluşları başkanları arasında zirve toplantıları yapılması için çaba sarfetti. Doğan, Türk coğrafyalarında birliğin önemini ‘Türk Kimliğinin Coğrafyaları’ kitabında dile getirdi.
‘HAKİKİ BİR İNSANDI, ŞAİBESİZ GİTTİ’
Doğan’ın vefatının ardından kültür sanat dünyasından baş sağlığı mesajları art arda geldi: ÖMER ERDEM: Şaibesiz gitti. Allah’tan rahmet diliyorum. Mehmet Doğan, Topçu izinde gelişen bir aydın olarak doğası gereği muhafazakar-milliyetçi çizgide durdu. Kültürel konularda seviye olmaya özen gösterdi. Fakat asıl, iktidar ve güç kirlenmesi karşısında çekinik ve şaibesiz kaldı. İBRAHİM TENEKECİ: Türkiye Yazarlar Birliği’nin kurucusu kıymetli ağabeyimiz, muhterem büyüğümüz, emek ve eser sahibi Mehmet Doğan Bey çileli dünya yolculuğunu tamamlayıp asıl yurduna kavuşmuştur. Biz kardeşleri olarak kendisinden razıyız. Mekânı cennet, makamı âli olsun. YILDIZ RAMAZANOĞLU: Kıymetli büyüğümüz, Türkçenin, Türkiye’nin, edebiyatımızın hamisi D.Mehmet Doğan’a rahmet, sevgili eşi Hatice hanıma, evlatlarına ve sevenlerine başsağlığı dilerim. ALAATTİN KARACA: Allah rahmet eylesin, iyi insandı, güzel şeyler bıraktı ardından. Ne diyeyim, içimde bir korkuydu epeydir... MEHMET NURİ YARDIM: Teşkilâtçıydı. Türkçemize ve fikir dünyamıza büyük hizmetleri oldu. Cenazesi yarın Ankara’dan kalkacak. Cenabı Allah gani gani rahmet eylesin. Ruhu şad, mekânı cennet, menzili mübarek, makamı yüksek olsun. ŞAHİN TORUN: Türkçemizi çok seviyordu, Yunus Emre’yi çok seviyordu. Bu coğrafyayı çok seviyordu. Hakiki bir insandı, D.Mehmet Doğan hoca... Allah rahmet eylesin... NECİP TOSUN: Nuri Pakdil, Rasim Özdenören ardından D. Mehmet Doğan... Ankara gitgide tenhalaşıyor... ÖMER YALÇINOVA: D. Mehmet Doğan ayrı bir muhabbet duyduğum nadir insanlardandı. Kendisiyle söyleşi yaptım, birçok ortak projede çalıştım. Her zaman beyefendi, her zaman babacandı. Mekanı cennet olsun. Çok üzgünüm. HÜSEYİN AKIN: Düşünce dünyamızda kalıcı, sahih ve sahici izler bırakan Türkiye Yazarlar Birliği Onursal Başkanı D. Mehmet Doğan Ağabey ebedi âleme irtihal etti. Güzel insandı, güzel konuşur güzel düşünür güzel yazardı. Türkiye ve Türkçe sevdalısıydı. İyi bilirdik. Allah mekanını cennet kılsın. CİHAN AKTAŞ: Kimi insanlar vardır, varlıkları bir mücadeleyle bağlı bir temsil hâlinde daha yaşarken sonsuzluğa dahil olmuştur. D. Mehmet Doğan öyle bir şahsiyetti. Sevgili Hatice Hanım’ın, kıymetli çocuklarının, TYB’nin ve okurlarının başı sağolsun.
TÜRKİYE YAZARLAR BİRLİĞİ KURUCU BAŞKANI
Türkiye Yazarlar Birliği, Mehmed Âkif Fikir ve Sanat Vakfı, Türkiye Yazarlar Birliği Vakfı, Türkiye Gönüllü Teşekküller Vakfı’nın kurucularından olan Doğan, uzun süre TYB’nin genel başkanlığını yürüttü (1978-1996), bu kuruluş tarafından yayımlanan Türkiye Kültür ve Sanat Yıllığı yayınını yönetti (1984-1996). Son nefesine kadar Şeref Başkanı olarak birliğin bütün çalışmalarına destek veren Doğan, TYB Vakfı’nın da kurucu başkanlığının yanı sıra, bu vakfın mütevelli heyet başkanlığını da yürüttü (1991-1996, 2006-).
MEHMED ÂKİF’İ UNUTTURMAYAN VEFA ABİDESİ
Doğan edebiyat ve düşünce dünyamızda aynı zamanda bir vefa abidesi olarak da tanınıyordu. Yaşamı boyunca yazarlık alanının tanımlanması, yazarların meslekî bir kuruluş çatısı altında toplanması, geçmiş büyük yazarlarımızın anılması ve yaşayan yazarlarımızın tanıtılması yönünde faaliyetlerde bulundu. Safahat ve İstiklâl Marşı şairi Mehmed Âkif Ersoy’un sürekli olarak anılması, Ankara’da Millî Mücadele sırasında ikamet ettiği Taceddin Dergâhı’nın korunması için çaba sarfetti. Taceddin Dergâhı etrafındaki kanunsuz ve ruhsatsız yapıların yıkılarak bölgenin İstiklâl Marşı Bahçesi/parkı haline getirilmesi için proje hazırladı. Milletin milli mutabakat metni olan İstiklâl Marşı’nın TBMM tarafından kabul edildiği 12 Martın millî gün şeklinde kutlanması için çaba harcadı. TYB Vakfı bünyesinde Mehmed Âkif Araştırmaları Merkezi kurarak Mehmed Âkif bilgi şölenlerinin yapılmasına öncülük etti. Yapılan şölenlerin bildirileri 9 cilt halinde yayınlandı. TYB Vakfı çatısı altında dilimizin temel metinlerinin okunması için 1998’de Safahat Dersleri’ni başlattı. Ülke içinde Dursunbey/Suçıktı, Çorum, Konya, Erzurum gibi ilçe ve il merkezlerinde şiir şölenlerinin yapılmasına öncülük etti. Bütün bunların yanı sıra, ‘Camideki Şair: Mehmet Akif’, ‘İslam Şairi İstiklal Şairi Mehmet Akif’ ve ‘Mehmed Âkif: Çanakkaleden Sakaryaya’ gibi kitaplara imza attı.
D. MEHMET DOĞAN KİMDİR?
KAŞGARLI MAHMUD’UN İZİNDEN GİTTİ
1947’de Ankara’nın Kalecik ilçesinde dünyaya gelen D. Mehmet Doğan, 1972’de Ankara Üniversitesi Basın ve Yayın Yüksekokulu’ndan mezun oldu. Kariyerine Türk Tarih Kurumu’nun Yeni Türkiye Araştırma Merkezi’nde başlayan Doğan, ardından Dergâh Yayınları ve TRT’de çeşitli görevler üstlendi. 1978’de Türkiye Yazarlar Birliği’nin kuruluş çalışmalarını yürüterek Birlik Yayınları’nı kurdu. Kültür Bakanlığı’nda sinema dairesinde sözleşmeli film yapımcısı ve senaryo yazarı olarak görev aldı. Aynı zamanda Film Denetleme Kurulu üyeliği yaptı. Gazetecilik kariyerinde de önemli bir yer edinen Doğan, birçok gazetede yazılar yazdı. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde yazarlık dersleri vererek yeni nesil gazetecilere rehberlik etti. 1996-2005 yılları arasında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) üyeliğine seçilen Doğan, medya dünyasında da etkili bir isim oldu. Tarih ve Toplum adlı eseriyle Türkiye Milli Kültür Vakfı teşvik ödülü (1978), Büyük Türkçe Sözlük’le Yazarlar Birliği Dil ödülü (1982) ile Büyük Türkçe Sözlük’ün geliştirilmiş 10. baskısıyla Özbekistan 1995’te Yazarlar Birliği’nin Milletlerarası Kaşgarlı Mahmud Mükafatı’na lâyık görülen Doğan, Türk Dünyası ve Balkan Türklerinin kültürüne hizmetlerinden ötürü 2004’te 7. Balkanlar Türk Kültürüne Hizmet Ödülü’nü, Büyük Türkçe Sözlük’ün geliştirilmiş yeni baskısından dolayı da 2012’de Karaman Dil Ödülü’nü aldı. Doğan, 2017 Kültür Bakanlığı tarafından da ‘Özel Edebiyat Ödülü’ne değer bulundu. Doğan son olarak 2021’de Mehmet Âkif İnan Kültür Sanat ve Edebiyat Ödülü’ne lâyık görüldü. Doğan, evli ve üç çocuk babasıydı.
