Türkiye’de kira artış oranları gayrimenkulün önüne geçti. Satılık konut fiyatları son bir yılda yüzde 7,42, artarken kiraya yapılan zam yüzde 10,2’yi buldu. Böylelikle yıllık ortalama fiyat 686 liradan 756 liraya ulaştı. Konut, gıda ve ulaştırmadan sonra tüketim harcamalarında üçüncü sırada geldi. ÖTV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e çekildiği mobilya fiyatlarında ise yüzde 2,59 ile yüzde 6,3 düşüş görüldü.
HAMİDE HANGÜL
Son dönemde kira fiyatlarında “Düşüş” tartışmaları yaşanırken TÜİK verileri, kiralarda artış oranının konutu geçtiğini gösterdi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon verileri incelendiğinde, 2017 Şubat ayında kira ödemelerinin, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,2 arttığı hesaplandı. Böylelikle ortalama fiyat seviyesi 686 liradan 756 liraya çıktı. Öte yandan Merkez Bankası’nın açıkladığı bu yılın ilk enflasyon raporunda da kiraların 2016 yılında yüzde 9,30 yükseldiği saptanırken, İstanbul’da bu oranın yüzde 11,4 ile kayda değer bir çıkış sergilediğine vurgu yapıldı. Kiraya yapılan zam oranları yüzde 10’u aşmasına karşın, satılık konutta bu oranın daha düşük kaldığı belirlendi. TÜİK verilerine göre, ana harcama grupları arasında yer alan konut fiyatları, Şubat 2017’de, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,42 arttı. Bu oran aylık yüzde 1,18, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 3,03 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 6,53 artış kaydetti.
Kira ödemelerine yıllık artış yüzde 10,2’yi bulurken, bu oran son iki yılda yüzde 20,3, üç yılda yüzde 28,8 ve dört yıllık dönemde 37,5 artış gösterdi. Böylelikle Şubat 2013’de 550 lira seviyesinde olan ortalama fiyatlar, Şubat 2014’de 587 liraya yükseldi. Bu rakam Şubat 2015’de 628 liraya, geçen yılın aynı ayında 686 liraya ve Şubat 2017’de ortalama 756 liraya ulaştı. Öte yandan tüketim harcamalarında konutun, ağırlıklı yerini koruduğu gözlendi. Verilere göre, ana harcama grubunda gıda ve alkolsüz içeceklerin ağırlığı yüzde 21,77 olurken, bunu ulaştırma yüzde 16,31’le ikinci sırada takip etti. Konut, bu grupta aldığı yüzde 14,85’lik payla tüketim harcamalarında üçüncü sırada geldi.
TÜİK verileri, vergi indirimlerinin fiyat etiketlerine nasıl yansıdığını da ortaya koydu. Bakanlar Kurulu kararıyla 3 Şubat 2017’de yürürlüğe giren mobilyada vergi indiriminin fiyatlara yansıtıldığı görüldü. Bu kapsamda, tek masa ücreti aylık yüzde 4,6 düşüşle ortalama 203 liradan 194 liraya gerilerken, tek sandalye fiyatı yüzde 2,7’lik indirimle 77 liradan 75 liraya indi. Bu oran yatak odası takımında 6,96’lık düşüşle 5 bin 929 liradan 5 bin 543 liraya kadar ortalamada düşüş gösterdi. Tek kişilik yatak fiyatı da yüzde 6,32’lik azalışla 454 liradan 428 liraya gerilerken, çift kişilik yatak yüzde 6’lık düşüşle ortalama 740 liradan 698 liraya geriledi. Yatak bazasında ortalama fiyat 620 liradan 587 liraya inerken, genç odası takımı 3 bin 541 liradan 3 bin 213 liraya geriledi. Oturma odası takımında fiyatlar 4 bin 465 liradan 4 bin 181 liraya, kanepede 936 liradan 888 liraya, genç odası takımında 3 bin 541 liradan 3 bin 213 liraya kadar geriledi.
