Kimyasal hadım nedir, nasıl uygulanır? Kimyasal hadım cinsel istismar suçunu düşürüyor mu?

Adana'da 4 yaşındaki bir çocuğa yönelik cinsal istismar Türkiye'yi ayağa kaldırmıştı. Vahşetin ardından cinsel istismar suçuna yönelik tedbirler yeniden hükümetin gündemine geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bakanlar, muhalefet liderleri ve uzmanlar ardı ardına yaptıkları açıklamalarla düzenlemeye destek vereceklerini söylediler. 6 bakanlığın yapacağı ortak çalışma ile ele alınacak düzenlemeler arasında kimyasal hadım da var. İki yıl önce getirilen ancak Yargıtay kararı ile askıya alınan kimyasal hadım yeniden tartışılıyor.  Peki kimyasal hadım nedir? Nasıl uygulanıyor? Cinsel istismar suçlarında caydırıcı olabilir mi? Bir çok ülkede uygulanan kimyasal hadımla ilgili merak edilen soruların cevaplarını derledik.

KİMYASAL HADIM AÇIKLAMALARI

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, çocuklara yönelik cinsel istismar konusunda kimyasal hadımın 2-3 gün içinde gündeme gelebileceğini söyledi. Benzer açıklamalar Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ tarafından da dile getirildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise en ağır ceza neyse onu getireceğiz açıklamasıyla bu yöntemin de gündemde olabileceğine vurgu yaptı. 

Sağlık Bakanı Ahmet Demircan'dan da çocuk istismarında kimyasal hadıma ilişkin, "Bir komisyon kuruluyor. Bu komisyon bu konuyla ilgili her şeyi masaya yatıracak. Vatandaşımızın tüm duyarlılığı dikkate alınarak, konuyla ilgili çalışmaları yapacak ve kamuoyuyla paylaşacak" dedi.

KİMYASAL HADIM DÜZENLEMESİNİ YARGITAY İPTAL ETTİ

2016 yılında cinsel saldırı suçlularına, 'kimyasal hadım' olarak da adlandırılan ilaçla tedaviyi de içeren, “Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlarda Hükümlü Olanlara Uygulanacak Tedavi ve Diğer Yükümlülükler Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmişti. 

Yönetmeliğe göre, cinsel suçlardan hüküm alanlar hakkında cezanın infazı sırasında ya da koşullu salıverildikleri takdirde denetim süresi içerisinde cinsel isteği azaltıcı tıbbı tedavi de dahil önemli yaptırımlar getirilebilecek. Yargı kararıyla getirilecek yükümlülükler arasında, “Tedavi amaçlı programlara katılmak, suçun mağdurunun oturduğu ve çalıştığı yerleşim bölgesinde ikamet etmekten yasaklanmak, mağdurun bulunduğu yerlere yaklaşmaktan yasaklanmak, çocuklarla bir arada olmayı gerektiren bir ortamda çalışmaktan yasaklanmak” da yer alıyor. Ancak yargıtay düzenlemenin yürürlüğünü durdurmuştu. 

KİMYASAL HADIMI BİR ÇOK ÜLKE UYGULUYOR

Kimyasal Hadım yöntemini dünyada kullanan bir çok ülke var. Birleşik Krallık, Polonya, Moldova, Estonya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Hindistan, İsrail, Rusya, Güney Kore gibi ülkelerde yakın zamanlarda çeşitli cinsel saldırı vakalarında kullanıldı.

Kimyasal hadım yönteminde çeşitli kimyasallar kullanılarak yapılan hadım etme işleminde mahkumlara belirli aralıklarla ilaç veriliyor. 

KİMYASAL HADIM YÖNTEMİ NEDİR VE NASIL UYGULANIR?

Kimyasal hadım yönteminde diğer hadım şekillerinde olduğu gibi penis ve testisler kesilmiyor. Kimyasal hadım yönteminde çeşitli kimyasallar kullanılarak yapılan hadım etme işleminde mahkumlara belirli aralıklarla ilaç veriliyor. Haplar ve iğneler sayesinde cinsel saldırı suçunda bulunan suçlunun testosteron hormonu azaltılıyor ve cinsel isteği ortadan kaldırılıyor.

Cinsel saldırı suçlularına yönelik olmak üzere ayakta ya da yatarak, ilaçla ya da ilaçsız olarak veyahut her iki usul ile cinsel dürtünün azaltılmasına ya da denetimine yönelik tedaviler ile cinsel isteğin azılmasını ya da yok edilmesini sağlayan yöntem olarak tanımlanıyor. 

CİNSAL İSTİSMAR SUÇU 10 YILAD YÜZDE 700 ARTTI

Peki cinsal istismara kimyasal hadım getirilmesi gibi sert tedbirleri gerektirecek noktaya nasıl gelindi. Şiddeti Önleme ve Rehabilitasyon Derneği'nin "2016 Çocuk İstismarı Raporu"na göre Türkiye'de son 10 yılda çocuk istismarı vakaları yüzde 700 arttı. Son dönemde yaşanan çocuk istismarı vakalarındaki artış toplumda infial yaratırken, peş peşe yaşanan kan donduran olayların ardından sosyal medyada pek çok imza kampanyası da başlatıldı. CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, "Çocuklarımızın cinsel istismara uğramasının önüne geçilmesi, yaşanan mağduriyetlerin bir an önce giderilmesi, çocuklara cinsel istismarda bulunanlara takdir indirimi uygulanmaması ve verilen cezaların caydırıcılığının artırılması hususunda etkili önlemlerin alınması" amacıyla Meclis Araştırması açılması için TBMM Başkanlığına önerge vermişti. 

SAPKINLIKTAN KURTARIYOR

Peki kimyasal hadım, suçun önlenmesi noktasında etkili oluyor mu? Uludağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı’nda görevli Yrd Doç. Dr. Zeynep Burcu Akbaba, “Kimyasal hadım sayesinde sapkın olan kişi cinsel hissiyatlarından ya da dürtülerinden kurtuluyor. Tedavi sürecinin ardından normal bir birey gibi cinsel faaliyette bulunabilecek duruma geliyor” dedi. 

İNSAN HAKLARINI İHLAL ETMEDEN UYGULANABİLİR

Doktora çalışmasını İngiltere’de pedofilik cinsel suçların tedavisi konusunda ve tedavinin insan haklarını ihlal etmeden nasıl uygulanacağı konusunda yaptığını ifade eden Burcu Akbaba, kimyasal hadımla ilgili şu bilgileri verdi: “Kimyasal hadım çok tartışılan bir mevzu. Esas gaye, kişilerin testosteron seviyesini bir takım farmakolojik dediğimiz ilaçlarla azaltarak, bu kişilerin cinsel dürtü, istek ve davranışlarının ortadan kaldırılmasıdır. Bir takım psikiyatrik ilaçlar ve davranış terapileriyle kişilerin çocuklara yönelik cinsel davranışlarının ya da isteklerinin önüne geçmek, ortadan kaldırmak hedefleniyor."

SUÇUN TEKERRÜRÜ DÜŞÜYOR

Kimyasal hadımın günümüzde İspanya, Fransa, Almanya, İngiltere, Kanada ve Amerika gibi ülkelerde uygulandığını ifade eden Akbaba, “Ciddi anlamda suçun tekerrürünün azaldığı görülmektedir. Hiç suç işlememiş ancak pedofilik dürtüleri olan kişilerin de bu tedaviyi alıp hissiyatlarından, davranışlarından ya da dürtülerinden kurtulduğunu görmekteyiz. Uygulanabilirliği mümkün. Ancak çok dikkatli olunması gerekiyor. Yanlış uygulama ya da bir takım prosedürlere dikkat edilmemesi, suçluların Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında korunmuş haklarına hem de temel hak ve özgürlüklerine zarar verebilir. Uygulanması konusunda takip edilmesi gereken bir takım prosedürler ve şartlar var. Gerçekten uygun düzenlemeler yapılırsa, onların vücut bütünlüğüne zarar vermeden bunun uygulanması mümkün” diye konuştu. 

Kimyasal hadımın sonucuyla alakalı bilgiler veren Akbaba, “Kimyasal hadım yönteminin cerrahi hadım yönteminden farkı da tedavi bittikten sonra kişinin cinsel faaliyetlerini tekrar sağlayabilmesidir. Yani cinsel yetilerini tekrar kazanabiliyor. Ama kimyasal hadım sayesinde sapkın olan cinsel hissiyatlarından ya da dürtülerinden kurtuluyor. Normal bir insan gibi cinsel faaliyette bulunabilecek duruma geliyor. Yurt dışındaki oranlara baktığımızda kimyasal hadım tedavisinin uygulandığı kişilerde tekrar bu suçu işleme oranı yüzde 4’lere kadar iniyor. Ortalama tedavi seviyesi kişideki pedofilik rahatsızlığının seviyesine göre değişmektedir. Pedofilik rahatsızlık düşük seviyede ise 1-2 yıl, yüksek seviyede 4-6 yıl arasında ilacın kullanılması gerekir” şeklinde konuştu.

CEZA VAR UYGULANMIYOR

Çocuk hakları uzmanı Avukat Türkay Asma:

TCK 103'üncü maddeye göre cezalar gayet güzel kondu. Artırımlı şekilde. O cezalar hiç uygulanmıyor. Biz ayrıca Lanzerote diye bir sözleşme imzaladık. Avrupa Sözleşmesi. Bir diğer adı da 5'te 1'dir. Avrupa'da da 5 çocuktan biri cinsel istismara uğruyor. Bunu önlemek için çocuğun her dediğinin doğru kabul edildiği esasına giden bir yargılama sisteminin kurulması. Çok küçük yaştan itibaren ilkokullarda, anaokullarda çocuklara kendi bedenini korumayı öğretme gibi özel kurallarımız var. Bunların hiçbirini uygulamıyoruz biz. Kimyasal hadım ve idam kesinlikle çözüm değil. Birçok Uluslar arası sözleşmeye de aykırı. “Benim vücuduma benim onayım olmadan bir başkasının eylem yapması mümkün değil.” Bu yargı sisteminde sağlıklı bir karar çıkabilir mi? Ki yüzde 90 yanlış çıkacak. O zaman nasıl telafi edeceğiz o insana yaptığımız haksılığı. Ne idamla ne de hadımlıkla çözebiliriz. Bu çok yanlış, iğrenç bir suç, bunu yapmayacaksın' ile çözebiliriz. Buna karşı çıkacağız. Türk Ceza Kanunu'ndaki 103'üncü maddedeki tüm cezaları onaylayacağız. Çocuğa ve çocuğun söylediklerine güveneceğiz. Benim vücuduma benim onayım olmadan bir başkasının eylem yapması mümkün değil. Dini kurumlarımız fetvalar veriyor. 9 yaşındaki çocuk evlenilir, babası kızına bakabilir gibi her türlü cinsel sapıklığı tahrik eden konuşmalar yapıyoruz. Yasa ve uluslararası sözleşme sana diyor ki çocuğa güveneceksin çocuğun dediği doğrudur. Karşı taraf onu yapmadığını kanıtlayacak. Sen çocuğa kanıtlatıyorsun. Çocuk zaten söyleyemiyor ve bu süreçte tüm yaralar bereler kapanıyor. Kapandıktan sonra ben nasıl delil sunacağım sana? Kanunda hiçbir eksik yok. Eksiklik toplumun bakış açısında. Toplum çocuğa olan cinsel zevki yükseltiyor. Biz bunun önüne geçmeli ve yasayı tam olarak uygulamalıyız. Tutuksuz yargılatıyor. Çocuğun korumaya alınması da sağlıklı değil aslında. Hele çocuk tecavüze uğradıysa hiç koruyamazsınız. Medya bu işe çok fazla sahip çıktı ama magazin tarafına bırakmalı artık. Dinle ilgilenen vakıflarda oluyor daha çok. Din adamlarına sahip çıksınlar. Çocuk evliliği demek “sen git tecavüz et” demek. Başka yolu yoktur bunun. Tüm bunları anlatan yazılar, makalelerle üstüne üstüne gitmeli medya. Durum hiç açıcı değil çok kötü. Bunlar sadece bize gelenler. Bir de bilinmeyenler var...

EN BAŞTA EĞİTİM LAZIM

Psikolog Tanju Sürmeli:

Bu cinsel taciz olaylarında çocukluklarında cinsel tacize uğramış kişiler olduğunu görüyoruz bilimsel yayınlarda. Bu da cinsel taciz olduğu zaman beyindeki belli bir hafızaya kaydediliyor. Kayıtlı olduğu zaman da kişinin buna karşı koyması mümkün olmuyor. Otomatikten böyle bir olaya sürükleniyor beyin. Otomatik kaydı değiştirecek ya da otomatik kaydın olmamasını sağlayacak önlemler almalıyız. Cinsel istismarın önemli bir kısmı aile içi ya da tanıdık ve akrabalardan çıkıyor. Tanıdık diye çocuklar korunmuyor nasıl olsa bir şey olmaz diye. Bu en başta eğitimle engellenebilir. Ki bu en zoru. Kimse eğitmekle ilgili para harcamak istemiyor. Kanunu koyalım milletin ağzı sussun diye bakıyorlar. İdamla ya da hadımla bu engellenecek mi? O beyindeki kayıtlar dururken her an yine fire verebilir. İkisi de buna çözüm değil. Bu çocukların öncesinde cinsel tacize uğramasını engelleyecek yöntemler bir numaralı eğitim kime çocuklarını teslim edip etmeyeceğini bilmeleri ve çocukların dokunulmayacak alanlarını anlatan bir takım alanlar öğretilmeli. Bu halkın içinde paylaşıldığı zaman tepki de alabilir ama bunlar aslında çocukluğunda cinsel tacize uğrayıp sapık diye değerlendiriliyor. Biz onları çocukluk döneminde koruyamıyoruz. Şimdi de diyoruz ki kimyasal hadım uygulayalım. Kimyasal hadım hukuksal olarak bir ceza yöntemi olabilir ama ceza bunu ehlileştirmeyecek. Hınç gibi bir şey aslında. Ne kadar ceza verirsen ver beyindeki kayıtlar oldukça yine tekralar. Amerika'da bilme hakkın var. Göz gibi düşünün şu mahallede bir çocuk tacizcisi var gibi. İdam edeceksek çocukken taciz edenlere göz yumanları ya da taciz edenleri de cezalandırmalıyız. Bunun bir çocukluk travması olduğunu ve ileride tekrar edileceğini bile öğretmemiz lazım. Topluma ve medyaya olaya sahip çıkmak düşüyor. Umursamamazlık değil, medyanın cinsel tacizlerle ilgili kullanacağı kelimeleri bile iyi seçmesi lazım. Cinsel tacizi hatırlatacak ya da teşvik edecek şekilde kelime ve davranışların dikkat edilmesi lazım. Bunun da önüne çok zor geçilir.

MEDYA DUYARLI OLMALI

Aktivist öğretmen Saadet Özkan: Çocuk istismarında çözüm olması açısından kimyasal hadımdan önce üzerinde durmamız gereken daha önemli şeyler var. Sağlık, eğitim, emniyete ulaşması alanında zaten çocuk şubeler var. Bu alanların harekete geçmesi lazım. Rehabilitasyon alanına geçtikten sonra bu kısma değinmeliyiz. Hadi hepsini hadım edelim diye bu işi çözemeyiz. Cinsel istismarda yüzde 60 tanıdıklardan geliyor. Eğitim ayağını da geliştirmezsek ve farkındalık yaratmazsak bu işi bu konunun uzmanı olmayanlarla çözemeyiz. Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı çocuklar için dava oluyor ve çocuklar için avukat tayin ediyor. Bu güzel bir şey ama dava sürerken öğretmen görrevine devam ediyor. Biz açığa alalım diyoruz. Çocuk kendini güvende hissetmiyor ve çocuk okulundan oluyor. Baskı yapan bir unsur varsa o kişileri de bunun içine alabiliriz. Çünkü insanlar rahat rahat çocuklarla ilgili bir durum olduğunda nereye ihbar edeceğini bilmeli. Yakın zamanda çok fazla vaka duymaya başlayacağız ama bu durumda hemen rehabilitasyon ayağını öne çıkarmalıyız.

Medyaya yansıyan haberlerde de çok ayrıntıların vermek cinsel istismarlara ve pedofililere yol gösteriyor. Haberin verilişi çok önemli. Geniş alanda verilmeli. İşin uzmanları gündüz programlarında ve haber kuşaklarında ufak ufak bilgilendirmeli. Çocuk kelimesinin yanında tecavüz ve gelin kelimesini kabul etmiyoruz. Duyarlılık değil tam tersi daha kötü süreçlere gidiyoruz. Söylem dili çok önemli. Daha doğru sölemlerle uşaşılmalı.

Hükümetin çocuklara yönelik cinsel istismarı önlemeye yönelik atacağı adımlar arasında gündemine aldığı kimyasal hadım tartışılıyor. Peki kimyasal hadım nedir, nasıl uygulanıyor? Bu ceza cinsel saldırılarda caydırıcı olabilir mi? Cinsel istismar suçu işleyen zanlıların özellikle pedofoli vakalarında bir çok ülkede tercih edilen bu yöntemde karar nasıl veriliyor, suçluya nasıl uygulanıyor.