Beştepe ve Soçi’de Ankara ile ‘masa kuran’ ABD ve Rusya hiç vakit geçirmeden terör örgütüyle dirsek temasını da ‘siyasi figür’ seviyesine taşıdı. Amerikalı senatörler, Trump’ın teşekkür ettiği YPG elebaşını Kongre’de ağırlamak için kolları sıvadı. Rus Savunma Bakanı ise canlı bağlantı yaptı. İki küresel başkentin ‘birbirleriyle paralel’ politikalar izlediklerini de ortaya koyan tablo, atılan imzalar ve verilen sözlerle ilgili kuşkulara yol açtı.
SERHAT SOYKAN
Turiye’nin kuzeyinde 9 Ekim’de başlaşan Barış Pınarı Harekatı’nda Türkiye iki süper güç ile aynı anda hem sahad hem masada mücadele etti. Harekatın 10’uncu gününde ABD Başkanı Trump’ın telefonuyla başlayan görüşmelerin ardından ABD Başkanı Mike Pence ile Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile Beştepe’de görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmenin ardından YPG’nin bu bölgeden çekilmesi için 5 gün ara verildiğini duyurdu.
120 saatin bitmesine saatler kala 22 Ekim’de Cumhurbaşkanı Erdoğan bu kez Soçi’de Rusya lideri Putin ile bir araya geldi. 7 saate yakın süren zirveden de tarihi bir mutabakat çıktı. Bu mutabakatla sınır hattı boyunca 10 kilometre derinliğinde bir alanda Türkiye ve Rusya ordusunun birlikte devriye gezeceği, YPG’nin 32 kilemotre güneye çekileceği de yine zapt altına alındı. Bunun için de 150 saat süre belirlendi. 28 Ekim’de sürenin bitmesi bekleniyor.
Tüm bu gelişmelerin dumanı hala tüterken hem Moskova’da hem Washington’da ilginç gelişmeler yaşandı. SDG’nin siyasi şemsiyesi Suriye Demokratik Konseyi (SDK) eş Başkanı İlham Ehmed, Beyaz Saray’ın davetiyle Kongre’ye gelerek senatörlerle son durum hakkında bilgilendirme yaptı. İlham Ehmed’in Kongre’deki toplantısında sadece 1 saat önce ise ABD Başkanı Donald Trump kameralar karşısına geçerek Türkiye ile yapılan anlaşmanın tamamlandığını ve bu nedenle de yaptırımları kaldırdığını duyurdu. Ancak açıklamanın büyük çoğunluğu ise SDG ve lideri Mazlum Ebdi Kobani hakkında oldu. Trump, övgüyle bahsettiği Kobani’ye teşükker ederek Suriye’de bu örgüt ile çalışmaya devam edeceklerini açıkladı. Daha sonra da kendi sosyal medya hesabından SDG’nin sözcüsünün sosyal medya hesabını ekleyen Trump “Teşekkürler General Mazlum Ebdi Kobani. Sizinle en yakın zamanda görüşmeyi sabırsızlıkla bekliyorum” mesajını paylaştı. Trump’ın bu mesaını paylaytığı anlarda ise aralarında Cumhuriyetçi Parti’nin önde gelen isimlerinden Lindsey Graham ve bazı demokrat senatörlerin de olduğu 6 kongre üyesi yazılı bir resmi davet formu ile Dışışleri Bakanlığı’nda Mazlum Ebdi’nin ABD’ye davet edilmesini ve Beyaz Saray’da ağırlanmasını istedi. ABD yetkilileri yakın bir zamanda Ebdi’nin Washington’a geleceğini ve Trump tarafından Beyaz Saray’da ağırlanacağını iddia ediyor.
ABD cephesinde bunlar yaşanırken Moskova’dan da benzer hamleler geldi. türkiye’nin 22 Ekim’de mutabakat imzaladığı Rusya da Trump ile telefonda görüşen SDG lideriyle bu görüşmeden yaklaşık iki saat sonra önemli bir toplandıda görüştü. Ebdi, telekonferans yöntemiyle Rusya Savunma Bakanı Şoygu, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının katıldığı toplantıda son durumu görüştü. Görüntüler ise Rus yarı resmi haber ajansları ve siteleri tarafından kısa sürede servis edildi.
Moskova ve Washignton’dan gelen iki görüntü ve hamle Suriye krizinin yeni ve çok farklı bir evreye girdiğinin de görüntüsü oldu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’yle yapılan anlaşma uyarınca YPG’nin sınıra yakın bölgelerden çekilmeye başladığını duyurdu. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, ‘Kürt güçlerinin Suriye’de Türkiye sınırı yakınlarındaki yerlerden çekilmeye başladığını’ söyledi.
Sınırın 10 kilometre içinde Türkiye’yle devriye yapması beklenen Rus askeri polisinin bölgeye gelişi de sürüyor. Bir grup askeri polisin Kobani’de Türkiye sınırından iki kilometre uzaktaki hâkim bir tepede konumlandığı belirtilirken, Rusya’nın bir hafta içinde bölgeye 276 askeri polis daha göndereceği belirtildi.
YPG GERİ ÇEKİLDİ İDDİASI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Rusya lideri Putin ile 22 Ekim’deki Soçi Zirvesi’nde imza altına aldığı mutabakat gereği 150 saat içinde Türkiye sınırından 30kilometre güneye çekilmesi gereken YPG’nin bu bölgelerden çekildiği iddia edildi. İddianın kaynağı ise Rus yarı resmi haber ajansı RIA’ya konuşan bir SDG yetkilisi oldu. Reuters’a konuşan yetkili “Güçlerimiz sınırdan 30 km. güneye çekildi. Siyasi çözümün ardından Suriye ordusuna katılmaya hazırız” açıklaması yaptı. Bu açıklamadan kısa bir süre sonra Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcıcısı Verşinin de gelişmeyi doğrulayarak “YPG sınırdan uzaklaşıyor . Bölgeye ek askeri polis sevekedeceğiz” açıklaması yaptı. Öte yandan ABD’nin bölgeden çekilmesinin ardından Rusya’nın Suriye’nin kuzeyine yerleşem hamleleri de sürüyor. Suriye’deki Rus güçlerinin bir yetkilisi olan İgor Seritskiy, Rus askeri polisinin Kobani’deTürkiye sınırından iki kilometre uzaktaki hâkim bir tepede konumlandığını söyledi. Rus askeri polisinin Kobani’de Türkiye sınırından iki kilometre uzaktaki hâkim bir tepede konumlandığını belirten Seritskiy, “Üs, sınır karakolunda bulunuyor ve buradan ülke de kentin civarı da iyi görünüyor” dedi.
