Döviz kurlarındaki hızlı artışlara bağlı olarak yükselen maliyetler ve azalan kârlardan yakınan ihracatçılar, ihracatta artış bekliyorlar.
Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) 2015 yılı birinci çeyrek gerçekleşme ve ikinci çeyrek beklenti anketine katılan ihracatçıların, üretim, tedarik ve enerji kullanımı açısından geçen iki dönemde olduğu gibi üzerinde durdukları en önemli sorun girdi maliyetlerindeki artış oldu. Anket sonuçlarına göre, girdi maliyetlerinin arttığını belirten ihracatçıların oranı yüzde 66.5'e çıktı.
TİM'den yapılan açıklamada, "Yılın son çeyreğinde 8 puan gerileyen bu oran ilk çeyrekte eski trendine geri döndü. Benzer trend, enerji maliyetlerinde de görülüyor. Enerji birim girdi maliyetlerinin arttığını belirten firmaların oranı yüzde 48’den yüzde 55’e yükseldi" denildi.
Üretim ve ihracatın artacak diyenler %34,9
Bu dönemde, elektrik tüketiminin arttığını belirenlerin oranı ise yüzde 41.2’den yüzde 34’e geriledi.
Maliyetlerdeki yükselmelerin etkisiyle, genel karlılık düzeyinin azaldığını belirten firmaların oranı da yüzde 45’ten yüzde 54.4’e, ihracatta karlılık düzeyinin azaldığını belirten firmaların oranı ise yüzde 40.4’ten yüzde 58.8’e yükseldi.
Bu gelişmelere karşın, 2015 yılının 2. çeyreğine üretim ve ihracatlarının artacağı beklentisi ile giren ihracatçıların oranı sırasıyla yüzde 34.9 ve yüzde 37.6 olarak gerçekleşti. İhracatçı firmaların yüzde 29.3’ü üretimlerinin, yüzde 31.2’si ise ihracatlarının geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yükseldiğini belirtti.
Euro kaynaklı döviz kurları en büyük sorun
Ankete göre ihracatçıların en büyük ilk üç sorunu, euro kaynaklı döviz kurları, enerji maliyetleri ile hammadde ve ara mal fiyatları oldu. İhracatçılar yılın 2’inci çeyreğinde, doların 2.66, Euro’nun 2.85 ve Dolar – Euro paritesinin ise 1.07 olacağını tahmin etti.
Anket sonuçlarına göre ihracatçı firmalar yaşanan sıkıntılara rağmen pazar payı kazanmaya odaklandı. İhracatçı firmaların yüzde 39’u, yılın ilk çeyreğinde yeni pazarlara girebildi.
Anket sonuçlarını değerlendiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, "İhracatçıların yılın 2’inci çeyreğinde birim ihraç fiyat beklentisi yüksek. Bu çok olumlu bir gelişme çünkü ihracatımızı kilo bazında artırıyoruz. Birim fiyatın artması ihracata pozitif yansıyacak" dedi.
Döviz dağılımında en yüksek pay euronun
Firmaların hammadde temininde döviz dağılımında en yüksek payı euronun aldığını belirten TİM Başkanı Büyükekşi,“Euro ihracat kırılımında yüzde 49, ithalat kırılımında ise yüzde 42’lik bir paya sahip. Euro kazanıp dolar harcayan bir yapıda paritedeki düşüşlerin bizi etkilemesinin sebebi de bu. Sadece AB-28 pazarında parite, ihracatımıza 4 ayda 4.5 milyar dolar negatif etki yaptı. Nasıl euro yükseldiğinde, geçtiğimiz yıl aynı günlerde olduğu gibi pozitif etkisinden bahsediyorsak, euro düştüğünde de negatif etkisini ortaya koyuyoruz” dedi.
Anket sonuçlarına göre, ihracatçıların 2015 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 7.25, yıl sonu büyüme beklentisi de yüzde 3.1 oldu. TİM beklenti anketi sonuçlarına göre, yılın ilk çeyreğinde ihracatçı firmalar yaklaşık 50 bin yeni istihdam yarattı.
İhracatçıların yüzde 61.4’ü döviz kurlarını öncelikli sorun olarak görürken; yüzde 44.6’sı enerji maliyetlerini, yüzde 39.6’sı ise ara mal ve hammadde fiyatlarını öncelikli sorun olarak tanımladı.
İSTANBUL/DHA
