Hükümetin açıkladığı Yeni Ekonomi Programı'nda, 2021'e dek enflasyonun yüzde 6'ya ineceği, 2 milyon yeni istihdam yaratılacağı kaydedildi. Büyümenin bu yıl için yüzde 3.8 ve 2019 için yüzde 2.3 olarak öngördüğü kaydedilirken, enflasyon beklentileri ise 2018 için yüzde 20.8 ve 2019 için yüzde 15.9 olarak belirlendi.
Hükümet, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde, 2019-2021 yıllarını kapsayacak Yeni Ekonomi Programı'nı açıkladı. Ekonomide yeni 3 yıllık yol haritası; dengelenme, disiplin ve değişim şeklinde üçlü sac ayağı üzerine kurulu olacak.
Yeni Ekonomi Programı'nda büyüme hedefleri; 2018 için yüzde 3.8, 2019 için yüzde 2.3, 2020 için yüzde 3.5 ve 2021 için yüzde 5 olarak belirlendi.
Bütçe açığının GSYH'ya oranı hedefi 2018 için yüzde 1.9, 2019 için yüzde 1.8, 2020 için yüzde 1.9, 2021 için yüzde 1.7 oldu.
ENFLASYON 2018 İÇİN YÜZDE 20.8
Enflasyon hedefleri; 2018 için yüzde 20.8, 2019 için yüzde 15.9, 2020 için yüzde 9.8, 2021 için yüzde 6.0 oldu.
Yeni Ekonomi Programı'nda işsizlik oranı hedefleri; 2018 için yüzde 11.3, 2019 için yüzde 12.1, 2020 için yüzde 11.9, 2021 için yüzde 10.8.
'TÜRKİYE, 2002-2013 YILLARINDA TARİH YAZDI'
"Ekonomik yaptırımların adeta bir silah gibi kullanıldığı bir dönemden geçiyoruz" ifadelerinin kaydedildiği açıklamadan öne çıkan başlıklar şöyle:
"Bir politikalar değişiminin lansmanı için buradayız. Türkiye 2002-2013 yılları arası ekonomide bir tarih yazmıştır. Şimdi, önümüzdeki 3 yıllık ekonomi programımızı yazarken ana motivasyon kaynağımız yeni bir başarı hikayesi yazma hedefimizdir. Tüm küresel zorluklara karşılık Türkiye'nin ekonomideki hedeflerine ulaşmasını sağlayacak ekonomik bir program hazırladık. O nedenle adını yeni ekonomi planı olarak değiştirdik.
Türkiye'deki tüm önemli ekonomi paydaşlarının bir araya gelerek oluşturduğu, ilk defa bu kadar büyük kapsamlı bir OVP hazırladık. 2002 yılından 2013 yılına kadar birçok alanda önemli adımlar gerçekleştirdik.
'ÇOK BÜYÜK İÇ VE DIŞ SINAMALARA MARUZ KALDI'
Enflasyon tek haneye indi. Yaklaşık 7 milyon yeni istihdam oluştu. AK Parti hükümetlerinin bu başarısı, hem halkımız hem uluslararası camia tarafından alkışla karşılandı. Kamu finansmanı, bu sayede sorun olmaktan çıktı. Türkiye, özellikle 2013 yılından sonra, o süreçten bu yana ülkemiz, yaşadıkları dolayısıyla çok büyük iç ve dış sınamalara maruz kaldı.
2013 yılında mayıs ayında Türkiye, belki de tarihinin en güçlü ekonomik göstergelerine sahipti. Hepimiz geleceğe umutla bakıyorduk. Ancak Gezi olaylarıyla başlayan süreç, 17-25 Aralık, bizi doğrudan etkileyen savaş ve jeolopilik risklerle birlikte 15 Temmuz darbe girişimi hayata geçti. Ekonomimiz yara aldı. Planlananların hayata geçirilmesine fırsat verilmedi. Yaşadığımız her zorluk karşısında, her zaman millete gittik, art arda birçok seçimle karşı karşıya kaldık.
Bu dönem, dünyanın derin kırılmalardan geçtiği bir dönem. 10 Ağustos'ta doğrudan ekonomimizin ve para birimimizin hedef alınmasıyla bu sürecin hedefi olduk. Milletten aldığımız beş yıllık yetkiyi çok iyi değerlendirerek işte bu planı hayata geçiriyoruz. Ekonomimizin güçlü ve zayıf yanlarını gayet iyi biliyoruz. Bu programı, toplumun tüm kesimleriyle birlikte kurguladık.
DENGELENME, DİSİPLİN, DEĞİŞİM
Bugün sizlere açıkladığımız bu programımız üç ana temel üzerine oturuyor. Birincisi dengelenme, sonra disiplin ve nihayetinde değişim olarak kurguladığımız bu süreç, ekonomimizin bazı temel alanlarında daha sürdürülebilir bir modele geçmeden önce, 2019-2021 döneminde ekonomik dengelenme yaşadığımız bir yol haritasını ortaya koyuyor.
İkinci prensibimiz disiplindir. Son prensibimiz ise değişimdir. Temel hedefimiz, ekonomiyi yapacağımız her politika değişiminde katma değer sağlayacak bir ivmeye oturtmaktır. Büyümeyi sürdürülebilir ve sağlıklı bir çizgiye getirteceğiz. 2020 yılında yüzde 3.5 ve 2020'den sonra yüzde 5 şeklinde bir büyüme sağlamak, temel amacımız olacaktır.
Enflasyon, kamu maliyesi, istihdam ve cari açıkla bankacılık alanlarını öne çıkardık. Merkez Bankası fiyat istikrarı için elindeki tüm amaçları bağımsız bir şekilde kullanmaya devam edecektir. Ancak enflasyon için bu yeterli değildir. Toplum genelinde bir desteğe ihtiyacımız var. Yeniden yapılandırılmış finansal istikrar ve kalkınma komitesi hayata geçirilecek. Enflasyonla topyekün mücadele planını hayata geçireceğiz. Gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar yakından izlenecek ve bunlarla mücadele edeceğiz.
Bir diğer alanımız, kamu maliyesi. Enflasyonla mücadelenin yanında, ülkemizin en başarılı alanlarından birisi kamu maliyesinde sağlanan disiplinli duruşu olmuştur. Kaynakların doğru ve verimli kullanılmasını sağlayacak bir dizi tedbirleri almaya başladık. İhalesi yapılmamış veya henüz başlamamış projeler askıya alınacak.
'CARİ AÇIK YÜZDE 2.6 DÜZEYLERİNE İNECEK'
Kamu özel işbirliği uygulamalarının daha etkin ve finansal açıdan verimli olması için düzenlemeler hayata geçirilecek. Vergilerde önemli iyileştirmeler ve etkinliği kalmamış olan istisna, muafiyet ve indirimleri kaldıracağız.
Aynı dönemlerde bütçe açığımızda 1.8, 1.9 ve 1.7 olarak gerçekleşip bütçe açığını sınırlı tutma hedefimizi gerçekleştirmiş olacağız. Cari açıkta bu yıldan itibaren, artan turizm geliri ve ihracatı önceleyen uygulamaların devreye alınmasıyla birlikte önemli bir düşüş yakaladık. Bu devam edecek.
Yatırımlarda önceliklerimizi vereceğiz, temel alanların başında yer alan cari açık, düşürülmesi noktasında büyük bir anlam ifade ediyor. Kimya ile birlikte yazılım sektörü, bu mücadelenin önemli alanlarından biri olacak.
Tüm bakanlıklarımız, bu süreci eylem planlarıyla sahiplenerek yakından takip edecektir. Cari açık, yüzde 2.6 düzeylerine inecek. İstihdam önemli alanlarımızdan bir diğeri. İşsizlik oranları 2020'de yüzde 10.8 seviyesine düşmüş olacak. 2021 yılında Türkiye, 2 milyon yeni istihdam oluşturmuş olacak.
Temel makro hedeflere hızlıca baktığımızda yeni ekonomi programımızın hedeflerini net bir şekilde görüyoruz. Yeni bir başarı hikayesi olarak, tüm yatırımcılarımıza güven verecek. Bu noktada baktığımızda bugün yeni ekonomi programımız daha öncekilerden farklı.
BÜYÜME, BÜTÇE AÇIĞI VE ENFLASYON HEDEFLERİ
Yeni Ekonomi Programı'nda büyüme hedefleri; 2018 için yüzde 3.8, 2019 için yüzde 2.3, 2020 için yüzde 3.5 ve 2021 için yüzde 5 olarak belirlendi.
Yeni Ekonomi Programı'nda bütçe açığının GSYH'ya oranı hedefi 2018 için yüzde 1.9, 2019 için yüzde 1.8, 2020 için yüzde 1.9, 2021 için yüzde 1.7 oldu.
Yeni Ekonomi Programı'nda enflasyon hedefleri; 2018 için yüzde 20.8, 2019 için yüzde 15.9, 2020 için yüzde 9.8, 2021 için yüzde 6.0 oldu
Program hedefleri ülke gerçekleriyle uyumu ve ekonomi yönetiminin hızlı karar alma gücüyle önümüzdeki 3 yılda gerçekleştirilmiş olacak.
TÜRKİYE KALKINMA BANKASI
Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde, diğer bakanlıklardan temsilcilerin de katıldığı Kamu Maliyesi Değişim ve Dönüşüm Ofisi'ni kurduk. Gelir artırıcı önlemlerin tespit edilip hayata geçirilmesinden sorumlu olacaklar. Biraz farklı çalışacaklar. Bakanlıklararası bir ekip kurarak, birlikte çalışma kültürümüzü geliştirecekler. Sürekli sahada olacaklar. Tasarruf hedeflerimizin gerçekleştirilmesi hedefimizde öncülük edecekler. 76 milyar TL'lik hedeflerle yetinmeyecekler.
Bugün bu ofisin faaliyete geçtiğini bu program vesilesiyle duyurmak istiyorum. Bankacılık sektörümüze ilişkin yaşanan tüm bu süreçler, önemli adımları atmamızı ortaya koyuyor. Son dönemdeki ekonomik zorluklar nedeniyle reel sektör, firmalarımızın birçoğunun sorunlar yaşadığını biliyoruz. Reel sektörümüzün finanse edilmesini sağlamak en önemi önceliğimiz. Bankaların güncel mali yapılarını tespit etmek için hızlı bir şekilde mali bünye değerlendirme çalışmalarını başlatıyoruz. Gerekli görüldüğü taktirde bankacılık yapısını güçlendirecek ve mevcut kredilerin yeniden yapılanmasını sağlayacak bir seti devreye sokacağız. Burası önemli. Türkiye Kalkınma Bankası'nı, yeni ve güçlü bir bankaya dönüştürüyoruz.
'VERGİDE İSTİSNA, İNDİRİM GİBİ HUSUSLAR...'
Vergiyi tabana yayma ve dolaylı vergilerin payını azaltmak için önemli çalışmalar yapacağız. İstisna, indirim gibi hususlar yeniden gözden geçirilecek. Gayrimenkul envanteri tamamlayacak, tapu harçları ve emlak bedellerini gerçek değerleri üzerinden alacak bir süreç başlatıyoruz. Vergi prim ve diğer kamu alacaklarına ilişkin yeniden yapılandırma süreci bundan sonra hayata geçirilecek. Süreci doğru yürütmek için bir veri analiz merkezi kuruyoruz. Bunlar, vergideki kayıt dışı alanları tespit ederek üzerine gidecek.
Bir diğer önemli adım; katma değer noktası. Ülke ekonomisinin değerini artıracak sektörel projelerin bir kısmı burada. Bundan sonra yatırım kararlarının merkezinde, Türkiye'nin katma değerinin artırılması amacıyla sektör odaklı programlar olacak. İlaç, petro-kimya, enerji… Cari açığa doğrudan etki edecek sektörler öncelenecek ve bunların odağında olduğu projeler hayata geçirilecek.
Peki, bütün bu adımları attık. Uygulama ve takip, burası çok önemli. 2019-2021… En önemli farklılıklardan bir tanesi bunları denetleyecek mekanizmaların hayata geçirilmesi olacak. Uygulanmayan eylemlerin birebir takipçisi olacağız. Bakanlıklarımızdan sözü alacağız ve bunların tutulmasının takipçisi olacağız.
YEP'in uygulanmaya başlamasından itibaren, 3'er aylık dönemlerde eylemlerin uygulanmasını takip edecek ve gerekli adımları hep birlikte atacağız. Bütün bu adımları attıktan sonra, tüm paydaşlarımızın desteğiyle milletimizin desteğiyle müreffeh bir yaşam için projelerimizi hayata geçireceğiz. Yerli ve yabancı tüm yatırımcılarımıza, milletimize hayırlı olsun diyorum."
OVP'NİN ADI YEP OLARAK DEĞİŞTİRİLDİ
Öte yandan Orta Vadeli Program (OVP), Yeni Ekonomi Programı (YEP) ismiyle hazırlandı.
OVP, 5018 sayılı Kanunun 16. maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu'nun en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde hazırladığı iki yıllık bir programdı.
Yeni Ekonomi Programı (YEP) ise 2019-2021 yılları arasını kapsayan 3 yıllık bir program olacak. YEP'in ana teması dengelenme, disiplin ve değişim olacak.
