Van Gölü çevresinde keşfedildi, yerin tam 2,5 metre altında adeta fışkırıyor! 5 bin yıldır ilk kez gün yüzüne çıkıyor...
Bitlis’in Adilcevaz ilçesinde, Van Gölü kıyısında gerçekleştirilen "Delikli Mağara" kazılarında 5 bin yıl öncesine ait İlk Tunç Çağı'na dayanan önemli buluntular keşfedildi. Obsidiyen aletler, seramikler ve hayvan kemiklerinden oluşan bu kalıntılar, bölgenin tarihine ışık tutacak nitelikte.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle yürütülen kazı çalışmalarını, Ahlat Müze Müdürlüğü başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Arkeoloji Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Sinan Kılıç’ın bilimsel danışmanlığında bir ekip sürdürüyor. Yaklaşık 1,5 aydır devam eden kazılar, Adilcevaz ve Van Gölü çevresinin tarih öncesi dönemlerine dair önemli izler ortaya çıkarıyor.
İLK TUNÇ ÇAĞI’NA AİT ESERLER ORTAYA ÇIKTI
Dr. Öğretim Üyesi Sinan Kılıç, Delikli Mağara’nın doğu girişinde yapılan sondaj kazılarında, günümüzden 5 bin yıl öncesine dayanan İlk Tunç Çağı'na ait obsidiyen kesici aletler, ok uçları, seramik parçaları ve hayvan kemikleri bulunduğunu belirtti. Bu keşiflerin, bölgenin tarih öncesi dönemlerine dair bilgi dağarcığını zenginleştirdiğini vurguladı.
Kılıç, "2006 yılında Delikli Mağara’nın batı kısmında yol yapımı için çakıl alımı yapılmış. Bu sayede biz arkamda gördüğünüz mağara içindeki döngünün kesitini görmüş olduk. Fark ettik ki bugünkü mağara tabanının 2,5 metre altında bir arkeolojik dolgu başlıyor. Bunu daha önceden bilmiyorduk. Bu dolgu bize çok eski dönemleri yani bu bölgenin tarih öncesi dönemleriyle ilgili bir takım izler olduğunu gösterdi. Pek fazla bu bölgenin tarih öncesi dönemiyle ilgili bilmediğimiz bir dönem olduğunu düşünerek kazı yapmaya karar verdik. Geçen yıl Adilcevaz bölgesinde bir mağara araştırmasıyla bu işe başladık. Bir sürü mağara inceledik, hatta mağaralardan birinde boyalı mağara resimleri de bulduk. O zaman buradaki Delikli Mağara ve etrafında bulunan mağaralarda insan faaliyetleri ile ilgili kalıntılara rastladık. Önümüzdeki birkaç sene daha burada çalışma yapmayı düşünüyoruz. Bu çalışmalar sonucu elde edilecek bilgiler hem Van Gölü çevresinin hem de Adilcevaz’ın tarihine önemli katkılar sunacaktır" dedi. Bu keşiflerin ardından, bölgenin prehistorik dönemlerine dair kapsamlı bir kazı çalışması başlatıldığını ifade etti.
Dr. Sinan Kılıç, Adilcevaz ve çevresinde yapılan prehistorik kazıların, Van Gölü Havzası'nın ilk tarımcı topluluklarıyla olan ilişkisini aydınlatmayı hedeflediğini belirtti. Kılıç, "Tilki Tepe dediğimiz alan bugün ki Van Havaalanı sınırları içerisindeki bölgede en eski döneme ait kazılar yapılmıştı. Buradan başlamak üzere zaten bölge tarihi öncesiyle ilgili bir fikrimiz var. Fakat bizim burada bilmediğimiz ilk tarımcı topluluklarla bu Van Gölü çevresinin ilişkisi, bunu aydınlatmaya çalışıyoruz. Bu mağarada da böyle bir potansiyel olduğunu düşünüyoruz. Acaba güneydeki bu tarımcı topluluklar bu bölgeye geldiler mi? Ne amaçla geldiler? Burada yaşadılar mı? Bugüne kadar bir iz bulamamıştık. Bölgede 1960’lardan sonra başlayan bir arkeolojik çalışma rutini var. Ancak bu rutin Urartu Krallığı dönemiyle ilgili Demir Çağı ile ilgili halende devam ediyor. Adilcevaz Kef Kalesi’nde de bu anlamda bir kazımız var. Son çalışmalar Demir Çağı ile ilgili olduğu için ve Demir Çağı’nda da yazı ilk defa Urartularla bölgeye geldiği için demek ki bu bölgenin prehistoryası tarih öncesi dönemleri biraz ihmal etti. Ben bir prehistoryacı olarak bu bölgenin prehistorik dönemlerine yönelik araştırmalarım oldu. Çok yeni şeylerde keşfetmiş olduk. Daha önce 1990’ların başlarında hocalarımızın kazdığı prehistorik yerleşim yerleri oldu. Bunların hepsi milattan önce İlk Tunç Çağı yerleşimleriydi. Bunların öncesi acaba, başlangıç evresi yani İlk Tunç Çağı toplulukları buraya ne zaman geldi, yani hangi şartlarda yaşadılar? Nerelerde oturdular? Bu konuda da pek bir fikrimiz yok. Bu konuda da burası bir potansiyel oluşturuyor, çünkü İlk Tunç Çağı’nın başlangıç evresiyle ilgili burada bir takım şeyler çıkacağını düşünüyoruz. Çok evreli bir kamp yeri burası, sezonluk yerleşim yeri. Bütün bu bilgileri bir araya getirdiğimiz zaman hem Adilcevaz’ın tarihine bir katkı olmuş olacak hem Van Gölü çevresinin tarih öncesi dönemlerine katkı olmuş olacak. Tabi ki bütün bölge yani Doğu Anadolu, Güney Batı Asya diye düşünürsek bu bölgedeki tarih öncesi dönemlere önemli katkılar sunacağını düşündüğümüz bir kazı yeri burası" ifadelerine yer verdi.
