Stockholm’da sahnelenen kışkırtma gösterisi tüm Müslümanların öfkesini çekerken çirkin eylemin hedefi tartışma konusu. Provokasyonun İsveç’in NATO üyeliğinde kilit roldeki Türkiye’nin elçiliği önünde gerçekleştirilmesi dikkat çekti. ‘Putin yanlısı’ aşırı sağcı saldırganın Moskova ile ilişkileri mercek altına alındı. “Ankara’nın tutumunu değiştirmesini zora sokan skandalın tek kaybedeni İsveç oldu” yorumları yapıldı.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik başlattığı savaş sonrası NATO’ya girmeye karar veren İsveç ile Finlandi’ya Türkiye’nin vetosuna takıldı. ABD ile Avrupa’nın araya girmesiyle Ankara ile üçlü taahhütname imzalayan kuzey ülkeleri Türkiye’nin şartlarını kabul edeceğini söyledi.
Ankara PKK ve FETÖ üyelerinin iadesini isteyip terör örgütleriyle arasına Stokholm ile Helsinki’nin mesafa koymasını istedi. Ancak Ankara aradan geçen süre boyunca iki başlkentten verilen sözlerin yerine getirilmediğini belirterek sürecin sürünmecede bırakıldığını açıkladı. Gelinen krtik süreçte İslam düşmanlığıyla bilinen ve Danimrka vatandaşı da olan aşırı sağcı Rasmus Paludan Türkiye Büyükelçiliği önünde, polis koruması eşliğinde Kur’an yaktı. İslamofobik provokasyon büyük tepki çekti.
ÜÇLÜ AHİTNEME TAAHHÜDÜNE AYKIRI
NATO yolunda onay bekleyen İsveç, aynı günde Türkiye karşıtı iki eyleme izin verdi. Önce Danimarka ve İsveç çifte vatandaşı olan aşırı sağcı Rasmus Paludan Türkiye Büyükelçiliği önünde, polis koruması eşliğinde Kur’an yaktı.
Ardından PKK yandaşları meydana çıktı. Ankara’nın buna tepkisi sert oldu. Dışişleri Bakanlığı, İsveç’in başkenti Stockholm’de bugün Kuran-ı Kerim’e karşı yapılan saldırıya izin verilmesinin hemen ardından bu defa şehir merkezinde PKK terör örgütü iltisaklı gruplarca Türkiye karşıtı propaganda eylemi gerçekleştirilmesine müsaade edilmesine tepki gösterdi.
Dışişleri Bakanlığı, “İsveç’te PKK terör örgütü iltisaklı gruplarca ülkemiz karşıtı propaganda eylemi gerçekleştirilmesine müsaade edilmesini en güçlü şekilde kınıyoruz. Bu eylem İsveç’in de imzacı olduğu Üçlü Ahitname taahhüdünün açık ihlalidir” açıklamasını yaptı.
İSVEÇ SÖYLEM DEĞİŞTİRDİ
Provokatif eylem için ‘İfade özgürlüğü’ diyen İsveç yönetimi NATO onayı bekledikleri Ankara’nın tepkisi sonrası söylem değiştirdi. İlk açıklamayı yapan İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, aşırı sağcı Rasmus Paludan’ın İsveç’te İslam dininin kutsal kitabı Kuran’ı yakmasını ‘dehşet verici’ buldu, ‘ifade özgürlüğünün ifade edilen görüşleri destekledikleri anlamına gelmediğini’ söyledi. Ardından açıklama yapan İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ise “Kutsal kitap yakmak saygısızca bir eylemdir” dedi.
Kristersson “İfade özgürlüğü demokrasinin temel bir parçasıdır. Ancak yasal olan her şey uygun olmayabilir. Pek çok insan için kutsal olan bir kitabı yakmak oldukça saygısızca bir eylemdir” dedi.
IRKÇI PALUDAN’A RUSYA DESTEK Mİ VERDİ?
Öte yandan Irkçı saldırı bazı soru işaretlerine de neden oldu: Paludan, 15 Ocak’ta İsveç’e bir daha Kur’an yakmaya gelmeyeceğini ve polisin kendisini koruyamadığını iddia etmişti. İsveçli bir gazetecinin masraflarını karşılama taahhüdü verdiği ırkçı ismi Stokholm’ün NATO üyeliğini en çok istemeyen ülke olan Rusya’nın desteklediğine ilişkin değerlendirmeler de yapıldı. “Kuklaya değil ipini tutana bakmak lazım” yorumları dile getirildi. İslam karşıtı eylemde Türk elçiliğinin seçilmesiyle NATO’daki sürecin hedef alındığı belirtildi. Moskova’nın Batı’daki aşırı sağ oluşumlara desteği ve sandığa müdahale girişimlerine dikkat çekildi.
Sosyal medyada Rusya’nın belli bir süredir, Avrupa’daki göçmen karşıtı aşırı sağ oluşumlara destek verdiği belirtildi. Irkçı Rasmus Paludan’un ve Rusya’dan desek aldığı ifade edilirken “Amaç, İsveç’in NATO’ya girişinin veto edilmesi için Türkiye’de ‘tersine’ propaganda ve algı oluşturmak” denildi.
ÇİRKİN SALDIRIYA TÜRKİYE’DEN BÜYÜK TEPKİ: DÜŞMANLIK DUYGULARINI KÖRÜKLEYEN BİR HAREKET
Türkiye’nin Stockholm Büyükelçiliği binası önünde Paludan’ın Kur’an-ı Kerim yakmasına büyük tepki geldi. Bir grup genç hoş görü kenti Mardin’deki kiliseleri tek tek gezerek farklı din temsilcilerine gül dağıttı. Türkiye Ermenileri 85. Patriği Sahak II, İsveç’te Kur’an-ı Kerim’i yakma teşebbüsüne yönelik kınama mesajı yayımladı.
Sahak II açıklamasında “İsveç’te İslam aleminin kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim’i yakma teşebbüsü derin infial uyandırmıştır. Hiçbir nedenle izah edilemeyecek bu menfur hareketin sadece İslam dini müntesiplerinin dini duygularını rencide etmekle kalmadığı, bunun yanı sıra farklı inançlara mensup insanlar arasında düşmanlık duygularını körüklemeye matuf hareketler olduğu göz ardı edilemez” dedi. İstanbul Süryani Kadim Vakfı ise “Özgürlük adı altında hangi amaçla olursa olsun kutsal değerlere hakaret edilmesi asla kabul edilemez” açıklaması yaptı.
İsveç’in Ankara’daki büyükelçiliği ve İstanbul’daki konsolosluk binaları önünde toplananlar protesto eyleminde bulundu. Ankara’da İsveç Büyükelçiliği önünde toplanan grup Kur’an okudu. İstanbul’da da konsolosluk binası önünde toplanan grup sloganlar atarken binaya yaklaşmaya çalışan kişilere polis engel oldu. Bu esnada polisle bazı kişiler arasında kısa süreli arbede yaşandı.
İsveç Konsolosluğu binası girişindeki bir pano kırıldı. Bir grup da İsveç bayrağını yaktı. Türkiye’de 90 bin camide sabah namazı vaktinde Kur’an-ı Kerim okundu, dua edildi. Öte yandan Türkiye’deki siyasi parti, vakıf ve birliklerden Kur’an-ı Kerim yakılmasına tepki HDP, EMEP, Demokrat Parti, Vatan Partisi, TBB ve Süryani Vakfı, İsveç’te Kur’an-ı Kerim yakılmasına tepki gösterdi.
PROVOKASYONDA RUSYA PARMAĞI
Stockholm’deki provokasyona ilişkin dikkat çeken bir iddia gündeme geldi. Buna göre, İslam karşıtı eylemin arkasında İsveç’in NATO’ya girmesini istemeyen Rusya var. Irkçı siyasi Rasmus Paludan’ın arkasında Rusya’nın olduğu, Türkiye ve İsveç arasındaki ipleri kopararak Stockholm’ün NATO’ya girmesine engel olmak için bu eylemi ‘sipariş ettiği’ ileri sürüldü.
İsveç merkezli SVT’nin haberine göre Paludan’ı eyleme ikna eden İsveçli gazeteci Chang Frick. Nyheter idag haber sitesinin sahibi Frick, polisten alınan gösteri izninin 320 kronluk ücretini ödediğini ve haber yapma hakkını kullanacağını ileri sürdü. Frick’in geçmişte Rus hükümeti tarafından finanse edilen uluslararası haber televizyon ağı RT’de çalıştığı biliniyor.
‘BU PROVOKASYONDAN PUTİN KÂRLI ÇIKTI’
Saldırganın Rusya ile irtibatı en dikkat çekici tartışma konularından birini oluşturuyor. Bölge uzmanları, Rus istihbaratının önceki yıllarda da benzer faaliyetleri olduğunu hatırlatarak önemli bir seçimin arifesinde bulunan Türkiye’ye yönelik kışkırtmanın geniş kapsamlı bir planın parçası olduğunu ileri sürdü.
“İsveç’in NATO üyeliği konusunda Ankara’nın tutumunu değiştirmesini zora sokan skandalın tek kaybedeni İsveç oldu” değerlendirmesi paylaşıldı. “Rasmus Paludan bu eylemi Rusya adına yapmamış bile olsa bu işten kârlı çıkanın Putin olduğu açık” yorumları yapıldı.
81 İLDE STOCKHOLM’E ÖFKE
Siyasi partiler, STK'lar ve azınlık cemaatleri provokasyona karşı ortak tavır sergiledi. İsveç’in Ankara’daki büyükelçiliği ve İstanbul’daki konsolosluk binaları önünde protesto düzenlendi. 90 bin camide sabah namazında Kur'an okundu. Suudi Arabistan, Ürdün ve Kuveyt’in de bulunduğu Müslüman ülkeler de çirkin eyleme tepki gösterdi.
