Taksi ve toplu taşıma araçları şoförlerinin alması zorunlu olan psikoteknik belgesi, il sağlık müdürlüklerinin yetkilendirdiği merkezlerden alınabiliyor. Psikoteknik belgesi olmayan taksi, minibüs, otobüs, servis vb. gibi ticari araç sürücülere idari para cezası veriliyor. İşte, psikoteknik belgesi hakkında bilgiler...
Trafikte insan kaynaklı hataları en aza indirmek için ticari araç kullanan sürücüler, birtakım testlerden geçiriliyor. Değerlendirme sonucu olumlu olan sürücülere psikoteknik belgesi veriliyor.
Taksi, dolmuş minibüs, otobüs ve servis gibi ticari araç kullanan sürücüler psikoteknik belgesini almamaları durumunda 1 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla 1180 TL cezai işlem uygulanıyor.
PSİKOTEKNİK BELGESİ NEDİR?
Sürücülerin; psikometri, dikkat dağınıklığı, algı, hafıza ve muhakeme yeteneklerini ölçmek amacıyla yapılan testin olumlu sonuçlanması durumunda katılımcılara 'psikoteknik belgesi' verilir.
Refleks, tepki hızı, vücut koordinasyon becerilerinin ve psiko-motor becerilerini ölçen bu teknik özellikle toplu taşıma araçlarını kullanan şoförler için önem arz ediyor.
Taksi, servis aracı, otobüs, minibüs gibi ticari araç kullananlar için zorunlu hale getirilen psikoteknik belgesi; risk almak, saldırganlık, öz kontrol ve ani bir durumda davranış yöntemlerini kapsıyor. Sürücülerin davranış ve kişilik özellikleri test edilerek, standart bir sürücü olma potansiyelleri ölçülüyor.
Trafikte diğer araç kullanıcıları ve yayaların güvenliği için önemli olan psikoteknik belgesi, ticari araç kullanıcılarının uzun seyahatler sonucunda psikolojik durumlarını da kontrol altına alan bir değerlendirmedir.
PSİKOTEKNİK BELGESİ NASIL VE NEREDEN ALINIR?
Psikoteknik belgesi almak isteyen sürücüler, il sağlık müdürlüklerinin yetkilendirdiği psikoteknik merkezlerine giderek 12 farklı test uygulandıktan sonra değerlendirme sonucu olumlu olması halinde psikiyatri doktorunun onayı ile birlikte psikoteknik belgesine sahip olabiliyor.
Psikoteknik belgesi, e-Nabız ve e-Devlet üzerinden görüntülenebiliyor.
PSİKOTEKNİK BELGESİNİ KİMLER ALIR?
2918 Sayılı Karayolları Taşıma Yönetmeliği'ne göre, eşya taşıma ve yolcu taşıma araçlarını kullanan sürücülerinin yeterlilik sınavından geçmesi zorunludur.
Psikoteknik raporu, trafik kanunları gereğince uzun ve stresli yolculuklar yapan sürücülerin motor becerileri ve psikolojik durumlarının hasar görmemesi için 50 dakika süren testler aracılığıyla alınan bir belgedir.
Sürücü adaylarının ticari araç sürücülüğü yapabilmesi için psikoteknik raporu alması şart olmakla birlikte, usul ve esaslara uygun yerlerden almaya dikkat etmeleri gerekiyor.
Ticari araç kullanıcısı olan sürücülerin psikoteknik belgesi alması için gerekli belgeler ise şöyle:
* 2 adet fotoğraf
* Ehliyet fotokopisi
* Nüfus cüzdanı fotokopisi
* Ehliyet iadesi için ise ceza tutanağı ve fotokopisi
PSİKOTEKNİK NE KADAR SÜREDE ALINIR?
Psikoteknik test belgesi almak isteyen sürücüler, il sağlık müdürlükleri tarafından yetkilendirilen merkezlerde 1 saat süren ve bir dizi testten oluşan psikoteknik testine girmeleri gerekiyor. Sürücüler test sonrası alınan psikoteknik raporu ile birlikte bir psikiyatri uzmanına muayene oluyorlar. Sonrasında alınan raporlar il yada ilçe sağlık müdürlükleri tarafından onaylanıyor.
Duruma göre 1-3 hafta arasında da alınabilen psikoteknik belgesi, acil durumlarda 1 iş günü içerisinde de teslim edilebiliyor.
İşverenlerin, çalışanları için başvurduğu psikoteknik testlerinin sonuçları, başvuran şirketin sistemine de gönderilerek işverene de açık olacak belge niteliği taşımaktadır.
Ticari araç sürücüleri kısa zamanda psikoteknik dersleri alabileceği gibi sınavlardan da kısa sürede geçerek belgelerini alabilir ve ticari araç kullanabilir.
PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILIYOR?
Psikoteknik değerlendirmede sürücü özelliklerinden aşağıda belirtilen yetenekler bu amaçla geliştirilmiş bilgisayar destekli testler aracılığı ile ölçülüyor:
1) Zihinsel Yetenek ve Beceriler
* Dikkat
* Anlama ve Değerlendirme (Muhakeme) Yeteneği
* Hız ve Mesafe Algılama
* Geniş Görüş Alanı İçinde Uyaran Fark Etme
* Şekil Algılamada Görsel Süreklilik
2) Psikomotor Yetenek ve Beceriler
* Tepki Hızı
* Koordinasyon Düzeyi
PSİKOTEKNİK BELGESİ ÜCRETİ NE KADAR?
Özel ve resmi kuruluşlarda sürücüler için uygulanmakta olan psikoteknik değerlendirme asgari ücreti, değerlendirmenin uygulandığı ilin il sağlık müdürlüğü tarafından, o ildeki uygulayıcıların ve ilgili meslek kuruluşunun görüşü alınarak il umumi hıfzıssıhha kurulu kararı ile belirleniyor.
PSİKOTEKNİK BELGESİ KAÇ YIL GEÇERLİ?
Ticari araç sürücülerinin zaman içinde yıpranma ya da hastalık geçirme olasılıkları da göz önünde bulundurularak tekrarlanması gereken simülatör testler, uluslararası yolcu taşımacılığı, uluslararası eşya ve yük taşımacılığı ve şehirlerarası eşya ve yolcu taşımacılığı yapacak olan kullanıcılar için 5 yılda bir yenilenmesi gereken belgeler arasında yer alıyor.
Sürücülerin günlük olarak çalışma performansları ve yolculuk etme payları düşünülerek tekrarlanan bu testler kurum ve kuruluşlar tarafından yapılıyor.
Her 5 yılda bir kurumlara başvuru yaparak yenilemeniz gereken bu belge, 5 yıl geçtikten sonra zamanını doldurmuş olacağı için yasal haklar da sona erer.
E-İMZALI PSİKOTEKNİK NEDİR?
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yanımızda taşımamız gereken belgelerin de internet sistemine girişi yapılarak, trafik sisteminde ve sadece polislerin görebileceği sistemlerde bulunması kolaylaştı.
Hem e-Devlet kapısının, hem de teknolojik sistem ağlarının gelişmesiyle psikoteknik raporu ve belgeleri e-İmza aracılığıyla kopyalanıp çıkartılabiliyor.
e-Rapor ya da e-Belge hizmetleri artık bütün Türkiye ve dünya genelinde kullanılmaya başlayan sitemlerde yerini aldı. Bu nedenle geçmiş belgeler ve olmayan belgeler hemen trafik tarafından görülebiliyor ve müdahale edilebiliyor.
