Prof. Dr. Doğanay Tolunay, taş ocağına karşı eylemlerin sürdüğü Rize'nin İkizdere ilçesini ziyaret eden ve "Etkilenecek 10 ağaç varsa yerine 100 tane ağaç dikeceğiz" diyen Bakan Karaismailoğlu'na "Kesilenlerin yerine 10 kat ağaç dikmek işe yaramaz" diye cevap verdi.
Rize’nin İkizdere ilçesinde açılması istenen taş ocağına karşı köylüler 21 gündür eylemde. Dün ilçeyi ziyaret eden Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, “Etkilenecek 10 ağaç varsa yerine 100 tane ağaç dikeceğiz. İki yıl içinde buradan çıkacağız” demişti.
'10 KAT AĞAÇ DİKME SÖYLEMİ GEREKSİZ'
Diken'de yer alan habere göre; İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, ormanda kesilen ağaçların yerine ’10 kat ağaç dikme’ söyleminin geçersizliğini hatırlattı.
Kesilen her ağacın yerine 5 katı dikileceği söylenirdi, #İkizdere de ise 10 katı olacağı açıklandı. Orman ekosistemi ile ağaçlandırmanın farkını 2 yıl önce yazmıştım. Tekrar paylaşalım.
— Doganay Tolunay (@DoganayTolunay) May 11, 2021
Orman>ağaçlandırma https://t.co/nDCnpDtUD8
Prof. Dr. Tolunay, Twitter paylaşımında geçen sene yazdığı bir flood’u alıntılayarak şunları kaydetti:
“Kesilen her ağacın yerine beş katı dikileceği söylenirdi, İkizdere’de ise 10 katı olacağı açıklandı. Orman ekosistemi ile ağaçlandırmanın farkını iki yıl önce yazmıştım. Tekrar paylaşalım. Orman>ağaçlandırma.”
Profesörün, “Kesilen her ormanın yerine daha fazla ağaç dikilmesi ile orman oluşturulabilir mi” sorusuna yanıtı şöyle: “Bu sorunun cevabının verilebilmesi için önce ekosistem (ES) kavramı anlaşılmalıdır. Orman ekosistemi ağaçların hâkim olduğu, ağaçların yanında diğer bitki türlerinin ve hayvanların yaşadığı kendine özgü iklimi, toprağı topoğrafyası olan ve ekosistem hizmetleri üreten bir yerdir.
Ekosistem, aslında ekolojik bir sistemdir. Sistem birçok öğenin bir araya gelerek oluşturduğu bir bütündür ve öğeler birbirleriyle sürekli etkileşim halindedir. Öğelerin birbiriyle uyumlu çalışması ve etkileşimler sonucunda bütün (sistem) parçaların toplamından daha büyük olmaktadır.”
CEP TELEFONU ÖRNEĞİYLE ANLATTI
"Bunu, bu tweet’i okuduğunuz cep telefonu örneğiyle açıklayalım” diye yazan Tolunay şöyle devam etti:
"Cep telefonu kasa, sim kartı, anten, mikrofon, batarya, kamera, ekran, yazılımlar gibi birçok parçadan oluşur. Bunlardan bir kısmı ayrı olarak da çalışabilir, bir kısmının ise tek başına hiçbir önemi yoktur. Ancak bütün parçalar bir araya geldiğinde cep telefonu ile konuşabilir, fotoğraf çekebilir, tweet okuyabilirsiniz. Cep telefonu açık bir sistemdir, yani dışarıdan çeşitli girdilere ihtiyaç duyar.
Örneğin şarj etmeden sistem çalışmaz. Çıktıları da vardır. Işık, ses, ısı, görüntü gibi, hatta hareket de edebilir (titreşim modu). Sistemin bir ögesi bile eksildiğinde çalışması bozulur. Örneğin telefonunuzun en önemli parçası sim karttır. Sim kartı olmazsa adı artık telefon olmaz. Ormanlar da bir sistemdir. Ekosistemin öğeleri canlılar (flora-fauna), cansız varlıklardan (ısı, ışık, su, hava, toprak, topoğrafya vb.) oluşur. Bir ekosistemde hava, su, enerji girdileri vardır ve bu girdiler ile ekosistem çalışır. Böylece ekosistem içinde biyo-jeokimyasal döngüler (C, N, P, K) ile hidrolojik döngüler gerçekleşir.”
'EKOSİSTEMİ SAĞLIKLI OLMAZ'
Ekosistem içinde de ‘fotosentez, net birincil üretim, besin zinciri, süksesyon, enerji değişim/dönüşümü, tür içi-türler arası ilişkiler, doğal ya da insan kaynaklı etkiler, habitat oluşumu, canlı hareketleri ve sinerjik/antogonistik etkiler’ gibi çeşitli süreçler olduğunu hatırlatan profesör şunları aktardı: “Bütün bu döngüler ve süreçler sonucunda da ekosistemler çıktı oluşturmaktadır. Bu çıktılar, üretilen O2, CO2, atmosfere verilen su buharı, ısı olabilir. Hatta kesilen odun, toplanılan mantar, içilen su da ekosistemlerin çıktısıdır. Ekosistem öğeleri arasındaki ilişkilerin dengeli bir şekilde devam etmesi, girdilerde bir sorun olmaması (hava kirliliği gibi) ekosistem sağlıklı bir şekilde çalışır. Sağlıklı ekosistemler de karbon depolanmasına, iklim düzenlenmesine, afetlerin önlenmesine katkı sağlar.
Ekosistemlerin bütünlüğü de ekolojik süreçlerin sağlıklı olarak devamı için önemlidir. Ortasından bir yol geçen ya da taş ocağı açılan orman ES’sinde ise ekolojik süreçler sağlıklı olarak gerçekleşmez. Cep telefonunuzun ekranının kırıldığını düşünün. Bazı uygulamalar çalışmayacaktır. Özetle bir orman ES’sinin en önemli öğesi ağaçlardır. Ama ağaçlar sistemdeki tek öğe değildir. Yüzlerce, binlerce canlı cansız öge bir araya gelerek sistemin çalışmasını sağlamaktadır. Bir yere ağaç diktiğinizde diğer ekosistem öğeleri alanda oluşana kadar orası orman olmayacaktır.”
Tolunay, “Kesilen ormanın yerine beş katı fidan dikilmesi ile orman ekosistemi oluşturulabilir mi” sorusuna şu soruyla yanıt verdi:
“Telefonunuzu bana verirseniz yerine beş sim kart vereceğim dediğimde kabul eder misiniz?”
İKİZDERE'DEKİ EYLEMLER NASIL BAŞLADI?
Geçen yıl Rize’nin İkizdere ilçesine bağlı İyidere sahiline yapılması planlanan lojistik liman için ihaleye çıkıldı. İhaleyi 1 milyar 719 milyon lira karşılığında iktidara yakınlığıyla bilinen Cengiz İnşaat ve Yapı&Yapı AŞ ortaklığı kazandı.
Projede deniz dolgusu öngörülüyor. Bu nedenle ham madde temini için taş ocakları ve bağlantı yoluna ihtiyaç var.
Ham madde ihtiyacının karşılanabilmesi için İşkencedere Vadisi’nde bulunan Cevizlik ve Gürdere köylerinde 17 adet parsel için acele kamulaştırma kararı çıkarıldı. Karar Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan imzasıyla 19 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı.
21 Nisan’da iş makinelerinin faaliyeti geçmesi üzerine yöre halkı direnişe geçti ancak jandarma engeliyle karşılaştı.
Cengiz İnşaat halkın direnişi üzerine topu bakanlığa atarak, “Ham maddenin temin edilmesi planlanan İkizdere Cevizlik Taş Ocağı, bakanlık tarafından seçilmiştir” ifadelerini içeren bir açıklama yaptı.
Taş ocağı çevresine hem takviye jandarma konuşlandırıldı hem demir kapı çekildi. Ancak yöre halkı direnişi sürdürmekte kararlı.
Köylüleri ikna için ilçeye giden bakan Karaismailoğlu, protestoyla uğurlanmış, sonra da halkın kandırılmaya çalışıldığını öne sürmüştü.
