Ege, Akdeniz ve Atlas Okyanusu’nun doğu bölgelerinde yaygın olarak bulunan grida balığı, Marmara Denizi’nde ilk kez su altı kamerasıyla görüntülendi. İklim değişikliğinin deniz yaşamı üzerindeki etkileri, bilim insanlarını endişelendirmeye devam ederken, gridanın Marmara’daki varlığı da merak konusu oldu.
Kocaeli’nin Gebze ilçesinde 2 Ekim’de zıpkınla dalış yapan Volkan Topcu, 20 metre derinlikte daha önce Marmara Denizi’nde gözlemlenmemiş olan grida balığıyla karşılaştı. Topcu, balığı kısa bir süre görüntülemeyi başardı; ancak balığın kayaların arasına girmesiyle takibi sona erdi.
Marmara’da İlk Görüntüleme
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Saadet Karakulak, iklim değişikliği nedeniyle güneyden kuzeye doğru balık göçünün yaşandığını belirtti. Karakulak, “Gridanın Marmara Bölgesi’nde daha önce görülmediğini” ifade ederek, “Akdeniz’deki birçok türün yavaş yavaş Marmara ve Karadeniz’e doğru ilerlediğini gözlemliyoruz. Mavi yengeç, kupes ve son yıllarda siganus gibi türler de Akdeniz’den Marmara’ya göç edenler arasında. Şimdi ise orfoz türleri ailesinden bir balığın Marmara Denizi’nde görüldüğüne tanık oluyoruz,” dedi.
Karakulak, gridanın istilacı bir tür olmadığını, daha çok ekonomik bir tür olduğunu vurguladı. Ancak, bu türün yerli balıklarla rekabet edebileceğini belirterek, “Her yeni türün ekosistemde olumlu veya olumsuz etkileri olabiliyor. Bazı türler ticari olarak değerlendirilebilirken, diğerleri yerli türlerin azalmasına yol açabilir,” şeklinde konuştu.
Ekosistem Üzerindeki Etkiler
Prof. Dr. Karakulak, grida gibi türlerin beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak ekosistemde hangi türlerin azalabileceğinin zamanla belirginleşeceğini söyledi. Örneğin, Karadeniz’e giren yabancı türlerden deniz salyangozunun ekonomik olarak değerlendirildiğini, ancak bu durumun Karadeniz’deki kara midyelerin azalmasına neden olduğunu belirtti. “Her türün ekosisteme katkıları ve zararları var; bu durumu göz ardı etmemek gerekiyor,” dedi.
Grida Balığı Tüketilebilir Mi?
Grida balığı, yenilebilir ve lezzetli bir tür olarak bilinir. Özellikle Akdeniz mutfağında sıkça tüketilen bu balığın beyaz eti, yumuşak ve hafif tatlı bir lezzete sahiptir. Genellikle ızgara, buğulama, fırında veya tavada pişirilerek hazırlanır. Omega-3 yağ asitleri, protein ve çeşitli vitaminler açısından zengin olan grida, besin değeri yüksek bir balıktır.
Grida Balığının Sağlık Faydaları
1. Zengin Protein Kaynağı: Grida balığı, kas ve doku onarımı için gerekli yüksek kaliteli protein içerir.
2. Omega-3 Yağ Asitleri: Kalp sağlığına faydalı olan omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir. Bu yağ asitleri, kan basıncını düşürmeye ve kolesterol seviyelerini dengelemeye yardımcı olur.
3. Vitamin ve Mineral Kaynağı: Grida balığı, A, D ve B vitaminleri açısından zengindir. Ayrıca kalsiyum, fosfor, potasyum ve demir gibi mineraller içerir; bu da kemik sağlığına katkıda bulunur.
4. Bağışıklık Sistemi Destekleyicisi: Grida, bağışıklık sistemini güçlendiren antioksidanlar içerir, bu da hastalıklara karşı vücut direncini artırır.
5. Beyin Sağlığını Destekler: Omega-3 ve B vitaminleri sayesinde, beyin fonksiyonlarını destekler ve zihinsel sağlığa olumlu katkılarda bulunur.
Sonuç olarak, grida balığının Marmara Denizi’nde görülmesi, iklim değişikliğinin etkilerini ve deniz ekosistemlerindeki dinamikleri gözler önüne seriyor. Bu yeni türün ekosistem üzerindeki uzun vadeli etkileri ise bilim insanları tarafından yakından takip edilecektir.
