Son zamanlarda insanların korkulu rüyası haline gelen o böcek, İstanbul’da yayılmaya başladı. Alerjik reaksiyonlara yol açabilen bu tür hakkında uzmanlar önemli uyarılarda bulunuyor. Özellikle balkon gibi açık alanlarda içecek, su gibi ürünlerin bırakılmaması tavsiye ediliyor. İşte konuya ilişkin detaylar…
İstanbul'da hızla yayılan Asya kaplan sivrisineği, hem alerjik reaksiyonlara yol açması hem de hastalık taşıma potansiyeli nedeniyle endişe yaratıyor. Boğaziçi Üniversitesi'nden Doç. Dr. Necla Birgül İyison, bu konuda önemli açıklamalarda bulundu.
İLAÇLAMA VE SU BİRİKİNTİLERİNE DİKKAT!
Doç. Dr. Necla Birgül İyison, Asya kaplan sivrisineğinin İstanbul'da hızla yayıldığını ve bu durumun hem sağlık hem de yaşam kalitesi açısından riskler taşıdığını belirtti. İyison, belediyelere ilaçlama çalışmalarını artırmaları çağrısında bulunarak, vatandaşların balkon ve bahçelerde su birikintileri bırakmamaları gerektiğini vurguladı.
AGRESİF BİR TÜR: ASYA KAPLAN SİVRİSİNEĞİ
Asya kaplan sivrisineği, "agresif bir tür" olarak tanımlanıyor. İyison, bu sivrisineğin giysilerin üzerinden ısırabildiğini, ayrıca nematod, parazit ve virüs taşıyabildiğini söyledi. Bu nedenle "sarıhumma", "dang humması", "zika", "chikungunya" ve "Batı Nil virüsü" gibi hastalıkların taşınmasında etkili olabileceği belirtildi. Ancak Türkiye'de bu hastalıklara dair henüz bir vaka rapor edilmediği ifade edildi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE YAYILMA HIZI
İyison, iklim değişikliğinin bu sivrisineklerin gelişiminde etkili olduğunu belirtti. Sıcak havaların sivrisineklerin hızlı gelişimine ve yumurta sayısının artmasına neden olduğunu vurgulayan İyison, "Sayıları artınca daha fazla insana zarar verebiliyorlar" dedi.
TARİHÇE VE YAYILMA ALANI
Asya kaplan sivrisineğinin Türkiye'de ilk kez 2011'de Trakya'da görüldüğünü, 2017'de ise Karadeniz Bölgesi'ne yayıldığını belirten İyison, bu türün İstanbul ve diğer bölgelere hızla yayıldığını aktardı. Güney Amerika kökenli olan bu sivrisinek türü, ticari alışverişlerle Türkiye'ye gelmiş ve burada hızla adapte olarak çoğalmıştır.
ALERJİK REAKSİYON TEHLİKESİ
Doç. Dr. Necla Birgül İyison, Asya kaplan sivrisineğinin ısırdığı kişilerde yarattığı etkiye ilişkin, şu bilgileri verdi:
"Isırdığı kişilerde alerjik reaksiyonlara yol açabiliyor. Öncelikle kasılma meydana geliyor. Sonra kızarma oluşuyor belirli bir bölgede. Bunu nasıl giderebiliriz? Kızarıklık oluşan bölgeye buz koyabiliriz. Bu hem iltihabın yayılmasını hem de kaşıntıyı engelleyebilir. Antihistaminik merhemler de kullanılabilir. Belirtiler geçmezse doktora gidilmelidir. Eğer sinek boğaz bölgesini ısırırsa, bu şişlik meydana getirdiği için çok tehlikeli olabiliyor. Bu gibi durumlarda hemen doktora başvurulması gerekiyor."
YUMURTALARINI SU BİRİKİNTİLERİNE BIRAKIYOR
Bu türün yumurtalarını su birikintilerine bıraktığına işaret eden İyison, şöyle konuştu:
"Yumurtalarını genelde sığ sulara bırakıyorlar ve oradan yayılıyorlar. Dereler, açık alandaki su birikintileri, su kanalları, bidonlar, havuzlar bu sivrisineklerin yumurtalarını bırakabileceği yerler arasında. Yumurtalar zamanla gelişiyor, gelişmelerinin ardından onlar da tekrar yumurta bırakıyorlar. Uygun koşullarda 1 hafta içerisinde çoğalabilirler. Bir kerede yaklaşık 50 yumurta bırakabiliyorlar. Bu nedenle, dışarıdaki su birikintileri önlenmeli. Yurt dışında yapılan bir araştırmaya ait makalede, su birikintileri olan ve olmayan bir yerde bu sivrisineklerden kaynaklı sarıhumma, dang humması hastalıklarının ne kadar yaygın olduğuna bakılmış. Makalede, bu su birikintileri kalktığında bu hastalıkların yayılımının yüzde 50-60 azaldığı bildirilmiş."
ÖZELLİKLE O SEMTLERDE GÖRÜLÜYOR
Doç. Dr. İyison, bu türün şu anda İstanbul'daki yaygınlık durumu ve yapılması gerekenler hakkında da şu değerlendirmelerde bulundu:
"Şu anda İstanbul'da yaygın. Sarıyer'de, Beykoz'da yoğun şekilde görülüyor. Ancak bence iklim değişikliği nedeniyle artık her yere yayılıyor. Belediyeler ilaçlamaları artırabilir, belirli bölgelerde daha fazla ilaçlama yapabilir. Vatandaşlar da balkonlarında, bahçelerinde veya çevrelerinde su bırakmamaya, su birikintilerine dikkat edebilirler."
YAYILMASINI ENGELLEMEK İÇİN ÇALIŞIYORLAR
Asya kaplan sivrisineğine yönelik gerçekleştirdikleri çalışmalardan da bahseden İyison, "Genellikle sivrisineklere karşı aynı ilacın uzun süre kullanılması bu ilaca karşı direnç geliştirmelerine neden olmaktadır. Bu nedenle sivrisineklerin ilaçlara bağışıklık kazanma yollarını moleküler düzeyde çalışıyoruz. Bu sayede etkili bir yöntem geliştirip daha fazla yayılmalarına engel olmayı hedefliyoruz." şeklinde konuştu.
