Kuzey Marmara Otoyolu’nun bağlantı köprüsünün temeli ‘Kanal İstanbul’un startı’ olarak atıldı. Bilim insanlarının ‘Marmara’yı yok eder’ itirazına karşın Erdoğan’ın ‘inadına yapacağız’ dediği projenin 6 yılda biteceği açıklandı. Öte yandan ihalesi yapılmayan, finansmanı belirsiz Kanal’da hedef ilk günde şaştı. Cumhurbaşkanlığı maliyet için ‘8 milyar’, Erdoğan ise ‘15 milyar dolar’ dedi.
Muhalefetin “Aslında Kanal’ın değil Kuzey Marmara Otoyolu bağlantı yolunun temeli atılacak” dediği tören gerçekleşti. Erdoğan’ın 10 yıl önce ‘çılgın proje’ olarak duyurduğu Kanal’da ilk beton atıldı. Projenin 6 yılda tamamlanmasının hedeflendiği ve kendi kendini finanse edeceği açıklandı. Kanal’dan geçecek gemiler için geçiş garantisi verileceği duyuruldu.
FAY HATTINA 11 KM UZAKLIKTA
Rant eleştirileri yapılan projenin maliyetine yönelik muamma ise sürüyor. Cumhurbaşkanlığı’nın sitesinde 75 milyar TL (8 milyar dolar) ifadesi yer aldı. Erdoğan ve Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu 15 milyar dolar olduğunu belirtti. İnşaat Mühendisleri Odası da deprem riskine işaret etti: Kanal fay hattının 11 km yakınında. Afetzedelere müdahaleyi engeller. Hazırlıksız olan kenti kaos içine sokar.
PARAYI TAHKİMDE SÖKE SÖKE ALIRLAR
Kanal İstanbul üzerinde yapılacak Sazlıdere Köprüsü temel atma töreninde konuşan Erdoğan, isim vermeden Kılıçdaroğlu’na yüklendi: Yatırımcıları, bankaları, projeye ilgi duyan ülkeleri tehdit ediyorlar. Bu ne terbiyesizlik. Sizler nasıl devlet yönetimine talipsiniz? Söke söke sizden bu paraları uluslararası tahkim yoluyla alırlar.
KANAL'IN PARASINI SÖKE SÖKE ALIRLAR
“Kanal İstanbul Projesi’nin ilk adımı” olarak nitelenen Sazlıdere Barajı üzerine kurulacak köprünün temeli atıldı. Muhalefetin “İllüzyon” dediği törende konuşan Erdoğan, maliyetin 15 milyar dolar olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanlığı ise 8 milyar dolar açıklaması yapıt. Erdoğan ayrıca yabancı finansmana ilişkin “İktidar olduğumuzda paralarını ödemeyeceğiz” diyen CHP liderine yüklendi: Söke söke sizden bu paraları uluslararası tahkim yoluyla alırlar.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun “Siyasi şov-illüzyon” tepkisini gösterdiği, muhalefetin “Kanal’ın değil Kuzey Marmara Otoyolu’nun bağlantı yolunun temeli atılacak” dediği tören Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla gerçekleşti. Erdoğan’ın ‘hayalim’ ifadesiyle, 27 Nisan 2011’de ‘çılgın proje’ olarak duyurduğu Kanal İstanbul’un temelinin atıldığı açıklandı. Kanal İstanbul üzerinde yapılacak Sazlıdere Köprüsü temel atma töreninde konuşan Erdoğan, projeyi ‘’İstanbul’un geleceğini kurtarma projesi” olarak nitelendirirken, Kanal’ın 15 milyar dolar maliyetle 6 yılda tamamlanmasının hedeflendiğini ve kendi kendini finanse edeceğini söyledi. Kanal’dan geçen gemiler için devlet garantisi verileceği belirtildi.
“Kanal İstanbul projesini bundan 11 yıl önce milletimizle paylaşmıştık. Türkiye’nin bu süreçte yaşadığı iç dış badireler sebebiyle projenin ilerlemesi biraz gecikti” ifadesini kullanan Erdoğan, projenin neden hayata geçirildiğini şu sözlerle savundu: “İstanbul Boğazı dünyanın en kalabalık gemi trafiklerinden birine sahiptir. Boğazdan 1930’lu yıllarda yılda ortalama 3 bin gemi geçiş yapıyordu. Günümüzde bu rakam 45 bine ulaştı. Sadece şehir içi yolculuklar için İstanbul Boğazı’nın 54 iskelesinde 500 bin kişilik insan trafiği söz konusu. Yapılan projeksiyonlar 2050’de Boğaz’dan geçecek gemi sayısının 78 bini bulacağını gösteriyor. Hesaplamalara göre İstanbul Boğazı’nın güvenli geçiş kapasitesi 25 bindir. Müsilajla ilgili bakın Marmara ne durumda. Felaket değil mi? Nedir bu durum diye hep yandık diyoruz. Boğaz’ı gemi geçişlerine kapatamayacağımıza göre, trafiği karşılamak için yeni kanal inşası düşüncesini gündeme getirdik. Amacımız, her şeyden önce İstanbul Boğazı ve çevresindeki vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlamaktır. Boğazın tarihi ve kültürel dokusunu güvenlik altına almak için de ihtiyaç vardır. Gemi trafiği yükünün hafifletilmesi, Boğazın giriş çıkışındaki beklemelerin azaltılması da projenin amaçları arasında yer alıyor.”
Kanal’daki gemi trafiğinin Boğaz’a göre 13 kat daha güvenli gerçekleşeceğini savunan Erdoğan “Kanal’ın her iki yanında planlanan 500 bin nüfuslu yerleşim alanının da İstanbul’un merkezindeki baskıyı ortadan kaldıracağına inanıyoruz. Kanal İstanbul sadece Türkiye’nin değil, belki de dünyanın en çevreci projesi olarak hayata geçirilecek. Buradan geçecek gemilerden sağlanacak gelir ve diğer unsurlardan edinecek kazançlarla Kanal kendini rahatlıkla finanse edecektir. Devletin kasasından kesesinden 5 kuruş çıkmadan dünya çapında bir esere daha kavuşulacak” dedi.
Erdoğan, törende CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Kanal İstanbul ihalesine girecek ülkeye mesafe koyacağız, paralarını ödemeyeceğiz; bizden bir banka kredi verirse günü geldiğinde o da görür” sözlerine de tepki gösterdi. Erdoğan “Yatırımcıları, bankaları tehdit ediyorlar, hızlarını alamayıp projeye ilgi duyan ülkeleri tehdit ediyorlar. Bu ne terbiyesizliktir! Devletlerde devamlılık esastır, bunlar devlet terbiyesi de görmediler. Sizler nasıl devlet yönetimine talipsiniz ya? Söke söke sizden bu paraları uluslararası tahkim yoluyla da alırlar. Bunları da öğren. Bunlar tam manasıyla çaylak. Devlet yönetimi nedir haberleri yok” diye konuştu. Erdoğan, isim vermeden İmamoğlu’nu işaret ederek “Birileri bize sorulmadı diye sızlanıyorsa da projenin her aşaması bilime hukuka uygun. ‘Bize sorulmadı’ diyenlere sesleniyorum: Unutmayın, kime sorulması gerekiyorsa onlara sorulmuş ve yola böyle çıkılmıştır” dedi.
Öte yandan Erdoğan’ın ve Bakan Karaismailoğlu’nun proje maliyetine ilişkin ifade ettiği 15 milyar dolar, projenin resmi sitesindeki veriyle çelişti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un “merak edilen her şey için” işaret ettiği kanalistanbul.gov.tr adlı resmi internet sitesinde proje maliyetinin 75 milyar lira olduğu belirtildi. Ekonomist Uğur Gürses “Kanal İstanbul’la ilgili merak edilen tüm bilgiler burada diye bugün ilan edilen sitede 75 milyar TL deniliyor. 75 milyar TL bugünkü fiyatlarla ise kabaca 8 milyar dolar eder. Resmi site 8 milyar dolar, Cumhurbaşkanı 15 milyar dolar diyor. İlk günden tutarsızlık” paylaşımı yaptı.
Bilim insanlarının ‘Marmara’yı yok eder’ itirazına karşın temeli atılan Kanal’a ilişkin İnşaat Mühendisleri Odası da uyarılarını sürdürdü. İMO, Kanal İstanbul’un olası depremde afetzedelere müdahaleyi engelleyeceğini belirterek “Kanal İstanbul, afet öncesi ve sonrası açısından, zaten hazırlıksız olan kenti tümüyle kaos içine sokacaktır” açıklaması yaptı. Kanal’la ilgili yapılan yazılı açıklamada, projenin Türkiye’nin “sırtında bir yüke dönüşeceğini” savunularak, “Kanal İstanbul, çevre, kentleşme, su kaynakları, ulaşım, tarihi alanlar, sit alanları, ekonomi, uluslararası hukuk, dış politika, güvenlik gibi konular bağlamında bütüncül değerlendirmelerin dahilinde, bilgi ve akıl süzgecinden geçirilerek yapılmış bir proje değildir” görüşü yer aldı. Kanal’ın kuzey Anadolu fayının Marmara denizine uzantısının 11 km yakınında yer aldığına işaret edildi. İstanbul nüfusunun artacağı buna karşılık projenin inşa süreci dışında istihdam yaratmayacağı vurgulandı.
The Guardian’ın projeye ilişkin haberinde ise “Türkiye gibi aşırı kutuplaşmış bir toplumda bile insanların çoğunun hemfikir olabildiği nadir konulardan biri şu: Karadeniz’le Marmara’yı birbirine bağlayan bir kanal inşa etmek delice bir fikir” görüşü yer aldı. Haberde Kanal İstanbul’un maliyetinin 15 milyar dolar olduğu iddia edilse de Fransa’da yapılan bir konferansta maliyetin 65 milyar doları bulabileceğinin tespit edildiğine dikkat çekildi. Haberde görüşüne yer verilen gemi gözlemcisi Yörük Işık “Bence aslında konuşmamız gereken kanalın kendisi değil; kanal fikri. Çünkü kanalın yapılması imkansız. Yakıtı inşaat çılgınlığı olan böyle bir hükümet için bile yapılması 20 yıl sürer ve süreç Marmara su havzasını tamamıyla yok eder. Aynı zamanda finansman bile yok. Türk bankaları bile sürdürülebilirlik ve çevre endişelerini dile getirerek elini sürmüyor. Sanki 19. yüzyıldan fırlamış bir fantazi projesi gibi geliyor kulağa. Artık bu tür inşaatlara gerek yok” değerlendirmesinde bulundu.
ERDOĞAN’A ‘SÖKE SÖKE' YANITI: SEÇİMİ KAYBEDECEĞİNİ ANLAMIŞ
Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘Kanal İstanbul Sazlıdere Köprüsü Temel Atma Töreni’ adıyla duyurulan törende CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik “Yatırımcıları tehdit ediyorlar. Şu hale bak ya… ‘Biz geliyoruz, geldiğimizde bilesiniz ki size ödeme yapmayacağız.’ Sizin elinizden yatırımları alacağız. Siz nasıl devlet yönetimine talipsiniz ya. Söke söke sizden bu paraları uluslararası tahkim yoluyla da alırlar. Bunları öğren” dedi. Kılıçdaroğlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Erdoğan’a şu yanıtı verdi: “Erdoğan sonunda neden seçimden kaçtığını söylemişsin, iktidarı kaybedeceğini biliyorsun. Yabancılara da ‘Türkiye’den paranızı söke söke alırsınız’ demişsin. Bize sökmez Erdoğan. Ben haram yemedim, gemilerim yok, suç örgütleri beni tanımaz, rehin alamaz. Ben benim, sen de sen…”
