Uzman isim son yaşanan El Nino hava olayının iklim değişikliğiyle birleşmesinin sonuçlarını anlattı. Güneş değil El-Nino çarpacak! Deniz sıcaklıkları rekorlarını kırdı, Türkiye'nin 4 tarafı fokur fokur kaynıyor. Uzman isim uyardı. Sonuçları çok kötü olacak...
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, son yaşanan El Nino hava olayının iklim değişikliğiyle birleşerek deniz suyu sıcaklıklarını rekor seviyelere ulaştırdığını belirtti. Anadolu Ajansı’nın hazırladığı ve yaklaşık bir yıl süren El Nino’nun etkilerini ele alan haber dosyasının ikinci bölümünde, bu hava olayının deniz suyu sıcaklıkları üzerindeki etkileri ayrıntılı bir şekilde incelendi.
KÜRESEL DENİZ SUYU SICAKLIKLARINDA REKOR ARTIŞ
AB’ye bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin verilerine göre, küresel deniz yüzey suyu sıcaklıklarının 1991-2020 ortalamasının üzerinde olduğu ilk 10 aydan 9’u son El Nino döneminde, 1’i ise 2016 yılındaki El Nino döneminde yaşandı.
En yüksek sıcaklık farklarının kaydedildiği aylar ve sıcaklık farkları şu şekilde:
YIL/AY SICAKLIK FARKI (°C)
- 2023/09 0,93
- 2023/11 0,85
- 2023/10 0,85
- 2024/02 0,80
- 2024/03 0,72
- 2023/07 0,72
- 2023/08 0,70
- 2024/01 0,69
- 2016/02 0,68
- 2024/04 0,66
AKDENİZ VE DİĞER DENİZLERDE SICAKLIK ARTIŞI
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nün analizlerine göre, 2023-2024 El Nino döneminde Akdeniz’de deniz suyu sıcaklığı ortalaması 23,06 santigrat derece olarak ölçüldü. Bu rakam, 2014-2016 El Nino döneminde 21,04; 1997-1998 döneminde 20,98 ve 1982-1983 yıllarında ise 20,25 santigrat dereceydi.
Ege Denizi’nde ise son El Nino döneminde 19,97 derece olarak kaydedilen deniz suyu sıcaklığı, 2014-2016 döneminde 18,11; 1997-1998 döneminde 18,03 ve 1982-1983 döneminde 17,51 derece olarak ölçüldü.
Marmara ve Karadeniz’de de benzer artışlar gözlemlendi. Marmara Denizi’nde 2023-2024 El Nino döneminde sıcaklık 17,21 derece olarak kaydedilirken, önceki dönemlerde bu değerler 14,72, 15,18 ve 15,10 dereceydi. Karadeniz’de ise son El Nino döneminde 17,36 dereceye ulaşan sıcaklık, geçmişte sırasıyla 14,47, 15,10 ve 14,67 derece olarak ölçüldü.
"DENİZLERİMİZ ALARM VERİYOR"
Prof. Dr. Barış Salihoğlu, El Nino’nun iklim değişikliğiyle birleşmesiyle aşırı sıcakların görülmeye başlandığını belirtti. Bu durumun denizin sadece sıcaklığını değil, ekosistem yapısını ve sağladığı servisleri de baştan sona etkilediğini vurgulayan Salihoğlu, "Bu El Nino’yu daha önceki çok güçlü olanlarıyla karşılaştırdığımızda ulaştığımız deniz suyu sıcaklıkları hepsinin ötesinde, rekor sıcaklıklar. Bu iklim değişikliği ile birleşince topyekun etkisi çok güçlü oldu. Çarpan etkisi yaptı ve sıcaklıkları hiç görmediğimiz rakamlara çıkardı." dedi.
EKOSİSTEM ÜZERİNDE BÜYÜK ETKİLER
Salihoğlu, Akdeniz’deki deniz yüzey suyu sıcaklıklarının önceki El Nino dönemlerinde en fazla 21 dereceye çıktığını, ancak son El Nino döneminde bu sıcaklığın 23 dereceye ulaştığını belirterek "En son gördüğümüz El Nino 2014-2016’daydı, aradan geçen zaman 10 yıl bile değil ve Akdeniz'de 2 derecelik bir artış görüyoruz. Ege benzer durumda, 2 dereceye yakın bir artış var. Marmara ve Karadeniz'de artışlar 2 derecenin üzerinde. Burada gerçekten 'Denizlerimiz alarm veriyor.' dedirten bir durum var. İklim değişiyor ve üzerine El Nino eklenince hiç görmediğimiz sıcaklıklar gördük. Bunların ekosistem üzerinde etkileri çok büyük olacak, bunları da göreceğiz." dedi.
Salihoğlu, denizlerdeki sıcaklık artışının ekosistem üzerinde büyük etkiler yaratacağını belirterek "Karadeniz’de artık soğuk ara tabakayı göremez olduk, Akdeniz’de de benzer bir durum var, ısınma derin denize yansımış durumda. Ama bunu Karadeniz’deki kadar net görebilmiş değiliz. Marmara Denizi'nde ise çok net çünkü derin denizdeki sular Akdeniz’den geliyor ve burada derindeki değişim çok daha hızlı gerçekleşiyor yani Marmara’da derinde ciddi bir sıcaklık artışı görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE EL NİNO'NUN BİRLEŞİMİ
Salihoğlu, doğal bir olay olan El Nino’nun önüne geçilemeyeceğini, ancak iklim değişikliği konusunda önlem alınması gerektiğini vurgulayarak sözlerini şöyle devam ettirdi: "İklim değişikliğinden dolayı artan sıcaklıklar insanların eseri, bunun önüne geçmemiz gerekiyor. Karbon salımını düşürmemiz lazım. Sıcaklık artışını 1,5 derece tutamadık ama en azından 2 derecede tutmamız lazım. İklim değişikliği bir gerçek ve geri çevirmek kolay değil. Denizler için çözüm, diğer baskıları azaltmaktır. Deniz ve kara ekosistemlerini iklime dirençli hale getirmek için avcılık ve kirlilik baskısını azaltmalıyız. Kirlilik, sadece Marmara'nın değil, tüm denizlerimizin sorunu. Balıkçılıkta trol gibi zararlı araçların kullanımına son vermemiz, iklim baskısıyla mücadele eden ekosistemleri desteklememiz gerekiyor. Bu baskıları ortadan kaldırmalıyız ki ekosistemler iklim değişikliklerine direnebilsin, çözüm yolu bu."
