Meclis'te görüşülen EYT yasa teklifindeki 'prim gün sayısı kademelendirmesi' ifadesi, EYT düzenlemesiyle emekli olacak çalışan sayısını yarı yarıya düşürecek. İktidarın, EYT'nin bütçeye oluşturacağı mali yükü azaltmak için bu ifadeyi eklediği tartışılıyor. İşte, EYT'de son dakika haberi...
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için düzenlenen kanun teklifinin yasalaşması durumunda 2 milyon 250 bin çalışan emekiye ayrılacak. EYT düzenlemesiyle Türkiye'deki toplam emekli sayısı 15 milyon 950 bine yükselecek.
EYT'lilerin hazine bütçesine oluşturacağı mali yük tartışma konusu oldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin, geçen hafta EYT düzenlemesinin bu yıl bütçeye için 120-150 milyar TL maliyeti olacağını açıklamıştı.
Buna göre ortalama emekli aylığı ocak sonrası 9-10 bin TL aralığına geldiği için EYT'den mart ayında 1,5-1,6 milyon kişi yararlanacak. Ancak çalışma hakkı olmadığı için EYT'li memurların tamamı başvurmayacak. Bu da rakamın 1,1-1,2 milyon kişiye gerilemesi demek.
PRİM GÜN SAYISINA KADEMELENDİRME YAPILACAK
EYT yasa teklifi bu hafta başında TBMM'ye sunulurken 2 Şubat 2023 Perşembe günü plan bütçe komisyonunda görüşülmesi bekleniyor.
Bloomberg HT'de Tahsin Akça'nın haberine göre, EYT düzenlemesinin madde gerekçeleri kısmında prim gün sayısına göre kademelendirme yapılacağının belirtilmesi EYT ile mart ayında emekli olacakların sayısının daha önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in açıkladığı 2 milyon 250 bin kişinin çok altında kalacağı anlamına geliyor.
Kademelendirme ile 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanların 5 bin günü tamamlamış olmaları yaş şartı kalktığında emekli olmaları için yeterli olmayacak.
EYT'NİN BÜTÇEYE AYLIK MALİYETİ 15 MİLYAR TL
Bakan Bilgin, birkaç gün önce bir röportajında bu yıl için EYT emeklilerine ayrılacak kaynağın 120-150 milyar TL arasında olacağını açıklamıştı.
EYT'lilere emekli aylığı mart ayında bağlanacağı için bu yıl geriye kalan 10 aylık sürede 150 milyar TL baz alınsa bile ayda 15 milyar TL'lik emekli aylığı bütçesi ayrılacağı anlamına geliyor.
En düşük emekli aylığı ocak ayından sonra 5 bin 500 TL'ye yükseltilirken ortalama emekli aylığı yüzde 30'luk son zammın ardından 9-10 bin TL'ye yükselmiş oldu.
Buna göre EYT'den mart ayında emekli olacakların sayısı en iyi ihtimalle 1,5-1,6 milyon kişi olacak.
5 BİNDEN FAZLA EYT'Lİ PRİM GÜN SAYISINI BEKLEYECEK
Memurların emeklilik sonrası çalışma hakkı bulunmadığı için tamamının hemen başvuru yapmayabileceği dikkate alındığında bu yılın bütçesini etkileyecek EYT emeklisi sayısı 1,1-1,2 milyon kişi aralığına düşebilir. Yani başlangıçta ifade edilen rakamın yaklaşık yarısına düşmüş olacak.
Pazartesi açıklanan EYT yasa teklifinin ardından kademe tablosuna göre plan bütçe komisyonunda değişiklik olmazsa 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında kademeli prim gün şartının yerine gelmesi beklenecek. Örneğin 1996-1998 arasında sigorta başlangıcı olanlar 5 bin 825 - 5 bin 975 gün arasında değişen prim gün sayısının dolmasını bekleyecek.
1985 ile 1995 arasında sigorta girişi olanlar ise 5 bin 75 ile 5 bin 825 gün arasında değişen prim şartına bağlı olacak.
Bakan Bilgin, daha önce 8 Eylül 1999 öncesi girişliler için yaş şartının kaldırılacağını 5 bin gün prim şartının ise değiştirilmeyeceğini söylediği için bu yönde beklenti doğmuştu.
HİZMET BİRLEŞTİRMESİYLE İLGİLİ NET İFADE YER ALMADI
Düzenlemede hizmet birleştirmesine yönelik net bir ifade yer almıyor. Ancak 4A SSK özel sektör, 4B'li Bağ-kur esnaf ve 4C Emekli Sandığı memur statülerindeki prim günlerinin tüm çalışma dönemleri dikkate alınarak birleştirilmesi bekleniyor.
Yani son 7 yılın yarısından fazla hangi statüde çalışıldıysa o statünün şartlarıyla emekli olunuyor. Örneğin son dönem Bağkur'lu iseniz kadınlarda 7.200 erkeklerde 9 bin günü doldurmanız gerekiyor.
Bu çalışan bir dönem özel sektör çalışanı olarak da prim ödemişse tüm dönemlerin prim günlerinin birleştirilmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, aralık ayı sonunda düzenlemeyi açıklarken bunun için de çalışma yapıldığını duyurmuştu.
