EYT'de şartlar kesinleşti! Milyonları ilgilendiren kanun teklifi: Emeklilik prim günlerinde büyük değişiklik

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili teknik çalışmayı tamamladı ve konuyu AK Parti milletvekillerine aktardı. AK Parti milletvekilleri EYT düzenlemesi için teknik metinleri kanun teklifi haline getirdi ve imzalar atıldı.

AK Parti Grup Başkan Vekili Muhammet Emin Akbaşoğlu EYT taslağı konusunda açıklamalarda bulundu.

Akbaşoğlu, Meclis'te düzenlediği basın toplantısında, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin detaylarını paylaştı.

EYT platformlarının, hem AK Parti hem de MHP'yi ziyaretlerinde yaş şartının ortadan kaldırılmasını talep ettiğini anımsatan Akbaşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, bu konunun çözülmesi talimatı çerçevesinde çalışmaların ortaya konulduğunu anlattı.

Akbaşoğlu, EYT'ye ilişkin kanun teklifine, cuma günü yapılan değerlendirmeler neticesinde son şeklinin verildiğini açıkladı.

Teklifin, Cumhur İttifakı'nın milletvekilleri tarafından imzalanarak TBMM Başkanlığına sunulduğunu aktaran Akbaşoğlu, teklifin 2023 yılı içerisinde 2 milyon 250 bin çalışanı doğrudan etkilediğini; yaklaşık 5 milyon çalışana dokunduğunu, onların durumlarına dönük bir düzenlemeyi içerdiğini söyledi.

Tarihi bir günün yaşandığını dile getiren Akbaşoğlu, "Bir hayali gerçekleştiriyoruz. Yapılamaz denilen şeyleri bir bir hayata geçiriyoruz. Bu, sağlam bir iradenin istikrar ve güvenin büyük ve güçlü Türkiye vizyonunun, güçlü Türkiye'nin bir neticesidir" değerlendirmesinde bulundu.

"EYT SADE, UYGULANABİLİRLİĞİ BASİT, HAKLARI GENİŞLETİCİ DÜZENLEME"

AK Parti Grup Başkanvekili Akbaşoğlu, teklifin içeriğine ilişkin şu bilgileri verdi:

"Teklifle 3 şeyi düzenliyoruz: 4 maddeden müteşekkil bir teklif; ikisi esasa ilişkin, biri yürürlüğe, birisi de yürütmeye ilişkin. Sunduğumuz teklif, EYT'ye has, yalın, sade, uygulanabilirliği basit ve en genel, en kapsamlı şekilde, hakları genişletici şekilde bir düzenlemeyi ihtiva ediyor.

Birinci düzenlememiz; yaşa takılma engelinin kaldırılması. Yürürlükteki mevzuata göre, prim gün sayısını ve çalışma süresini, sigortalılık süresini dolduran herkes kendi mevzuatı çerçevesinde yaşa takılmadan istisnasız emekli olabilme hakkına sahip. İster Bağkur'lu ister SSK'lı ister Emekli Sandığı hangi noktada olursa olsun, bu konuda emeklilikte yaşa takılma meselesi, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren artık tarihe kavuşmuş olacak. Kimler için; 8 Eylül 1999, bu tarih dahil olmak üzere, yani 9 Eylül 1999'dan önceye sigortalılık süresini mevcut mevzuata göre götürebilen her bir çalışanımız, artık yaş şartına bağlı olmaksızın emekli olabilecek.

İkinci olarak, çalışma hayatının desteklenmesi ve kayıt içerisinde bunun devam etmesi, üretimin, ihracatın, ekonominin büyümesi ve bu konuda bir sekteye uğranılmaması; işçimizin de işverenlerimizin de iş yerimizin de lehine sonuçlar doğurabilmesi amacıyla, bu konuda sosyal güvenlik destek primini getirmek suretiyle, iş yerlerine, emekliliği hak edip, emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 10 gün içerisinde tekrar işe başlamak durumunda olan bütün çalışanlarla ilgili yaklaşık 500 TL bir desteklemeyi Hazinemiz, devletimiz üstleniyor. Bu konuda yüzde 5 oranında bir destek primi söz konusu oluyor."

Ayrıca taşeron olarak bilinen ve kadrolu işçi statüsüne geçen yüzbinlerce kişiyle ilgili bir dokunuşta da bulunduklarını belirten Akbaşoğlu, "Teklifle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 23. ve 24. maddesinde düzenlenen ve emekliliğe hak kazanıldığı takdirde bu çalışan işçi kardeşlerimizin zorunlu olarak iş akdinin feshine dönük düzenlemeyi kaldırıyoruz. Emekliliği hak eden, taşerondan işçi kadrosuna geçen bütün çalışanlarımız için ister emekli olabilme isterse kendi yerlerinde çalışabilme imkanlarını sağlıyoruz. Yüzbinlerce insanımızın da zorunlu emekliliğini bu kanun teklifi kapsamında ortadan kaldırmış oluyoruz" diye konuştu.

"CUMHURBAŞKANIMIZIN ORTAYA KOYDUĞU SAĞLAM BİR İRADEDİR"

Yapılan düzenlemenin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2022'nin son kabine toplantısı sonrasında bütün kamuoyuna deklare ettiği çerçevenin kanun teklifine dönüştürülmesi olduğunu vurgulayan Akbaşoğlu, "Bu irade, Sayın Cumhurbaşkanı'mızın ortaya koyduğu sağlam bir iradedir. EYT'li kardeşlerimizin bu taleplerinin yerine getirilmesi iradesidir" ifadesini kullandı.

Akbaşoğlu, 5 adım atacaklarını, bunların hepsini tamamlayacaklarını, bugün beşinci adımı atmanın mutluluğu içinde olduklarını anlattı.

EYT NE ZAMAN YASALAŞACAK?

Akbaşoğlu, açıklamalarının ardından gazetecilerin kanun teklifine ilişkin sorularını yanıtladı.

Düzenlemenin, Resmi Gazete'de yayımlandığı gün yürürlüğe gireceğine işaret eden Akbaşoğlu, süreç içerisinde 5 milyon kişinin düzenlemeden yararlanmasının öngörüldüğünü bildirdi.

Akbaşoğlu, "Tahminlere göre 2 milyon 250 bine yakın insanımız 2023 yılı içerisinde emekliliği hak edecek. Emekliliği hak eden kişilerin çalışmaya devam etme veya emekli olma noktasında kendi iradelerinde olduğu için bunun nasıl tezahür edeceğine hep beraber şahit olacağız" dedi.

Teklifi, bu hafta içerisinde Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşmeyi planladıklarını aktaran Akbaşoğlu, "İnşallah en geç haftaya Salı veya Çarşamba günü EYT'nin Meclis Genel Kurulu'nda yasalaşmasını öngörüyoruz" ifadesini kullandı.

Akbaşoğlu, emeklilik başvurularının, ister e-Devlet üzerinden ister SGK'ye başvurularak yapılabileceğini, şubat içerisinde başvuru yapanların mart itibarıyla emeklilik maaşlarını alabileceklerini kaydetti.

Sosyal medyada EYT'lilerin daha az maaş alacağı yönündeki paylaşımların gerçeği yansıtmadığına işaret eden Akbaşoğlu, "Bu bir çarpıtmadır, asparagas bir haber ve yaklaşımdır. EYT'lilerin farklı bir statüsü söz konusu değil. Dolayısıyla daha az maaş alma gibi bir durum da söz konusu değil. Sayın Cumhurbaşkanımız kamuoyuyla paylaşmıştı; en düşük emekli maaşı 5 bin 500 lira. Hiç kimse bunun altında maaş almayacak" diye konuştu.

"Tüm bakanlıklarda, kamu kurum ve kuruluşlarında, belediyelerde, il özel idarelerinde ve bunlara bağlı şirketlerde taşerondan işçi kadrosuna geçenler de kapsam içerisindedir" diyen Akbaşoğlu, şöyle devam etti:

"Onlarla ilgili zorunlu emeklilik söz konusu olmayacaktır, kendi taleplerine bağlıdır. Emekli olmak isteyen, emekliliği hak eden, yaş şartı olmaksızın yaş şartını kaldırıyoruz. Prim süresini, prim gün sayısını ve çalışma süresini dolduran, taşerondan geçen arkadaşlarımız emekli aylığına hak kazanmaları durumunda zorunlu emekli ediliyordu daha önceki düzenlemeyle. Şimdi o düzenlemeyi kaldırarak çalışabilme imkanlarını kendilerine bırakıyoruz."

Akbaşoğlu, kanun teklifinin etki analizinin yapılıp yapılmadığı sorusuna, "Bu konuda gerek Çalışma Bakanlığımız gerek Maliye Bakanlığımız etki analizini ortaya koymuş vaziyette. Bu konuda Plan ve Bütçe Komisyonunda Grup Başkanvekili arkadaşlarımız detaylı bir şekilde sunacaklar" karşılığını verdi.

Kanun teklifinde kıdem tazminatıyla ilgili bir düzenleme olmadığına dikkati çeken Akbaşoğlu, "Bu konuda işverenlerimizin yanında olmak, işçilerimizin de mağduriyetini gidermek üzere iş yerinde üretime, ihracata ve istihdama dayalı dinamik ekonomik modelimizi sektesiz şekilde devam ettirmek üzere KGF destekli uygun bir şekilde kredilerle doğrudan kıdem tazminatını işçimizin hesabına yatıracak bir model üzerinde açıklama hem Çalışma Bakanımız hem de Hazine ve Maliye Bakanımız tarafından kamuoyuna deklare edildi. Bu konuda da en ufak bir problem yok" ifadesini kullandı.

Sabah'ta yer alan habere göre, milyonların merakla beklediği o metin şöyle:

GENEL GEREKÇE

Ülkemizde sosyal güvenlik hakkı, Anayasamızın 60'ıncı maddesindeki "Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar" hükmü ile güvence altına alınmıştır.

Sosyal güvenliğin genel yapısı sosyal devlet anlayışıyla birlikte sigortacılık esaslarına da dayanmaktadır. Bu bağlamda yaşlılık sigortası ile belirli bir yaşa ulaşan ve yaşın ilerlemesi ile çalışma gücü azalan sigortalıya iş hayatından çekilerek çalışmadan yaşamını sürdürme ve dinlenme olanağı sağlamak amacıyla emekli aylığı bağlanmaktadır.

Sosyal güvenlik sistemlerinde emekli olabilmek için yaş, prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi olmak üzere 3 temel şart aranmaktadır. Ülkemizde geçmişten bugüne kadar olan süreçte bu şartlarda çeşitli değişiklikler yapılmıştır.

20/2/1992 tarihli ve 3774 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle yaş şartı kaldırılarak, sigortalıların sadece belirli bir prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık süresi şartı ile emekli olmalarına imkân sağlanmıştır.

25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı Kanun ile de emekliliğe hak kazanmak için yaş şartı yeniden getirilmiştir. Ancak 8/9/1999 (dahil) öncesi ilk defa sigortalı sayılanlardan halihazırda çalışanların yapılan değişiklikten hemen etkilenmemesi amacıyla yaş ve/veya prim ödeme gün sayısı koşulları işe başlangıç tarihlerine göre kademelendirilmiştir.

Günümüzde gelinen süreçte 8/9/1999 (dahil) öncesi ilk defa sigortalı sayılanların emekliliğe hak kazanma koşullarında bir düzenleme yapılması amaçlanmıştır.

Yapılan düzenleme ile;

- 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında çalışmaya başlayanların ve,

- 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına rağmen sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkân tanıyan ilgili mevzuat hükümlerine göre yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8/9/1999 (dahil) öncesi olacak şekilde geriye götürülenlerin,

mevcut mevzuattaki emekliliğe hak kazanma koşullarından yaş şartının kaldırılması amaçlanmıştır.

Ayrıca,

- Çalışma hayatının desteklenmesi için yaşlılık veya emekli aylığı alan kişilerin çalışma hayatına devam etmek istemeleri durumunda bu kişilerin kayıtlı istihdamlarının teşvik edilmesinin sağlanması amacıyla sigorta prim teşviki verilmesi,

- 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunla aynen kabul edilen 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 23 ve geçici 24 üncü maddesi kapsamındaki işçilerin emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin zorunlu olarak feshini gerektiren hükümlerin yürürlükten kaldırılması, iş sözleşmesinin sürdürülmesi ya da sona erdirilmesi kararının sözleşmenin taraflarına bırakılması,

amaçlanmıştır.

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU İLE 375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

"GEÇİCİ MADDE 95- Bu maddenin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması için talepte bulunanlardan 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin (B) bendi ve 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesi hükümlerine göre yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanırlar. Bu fıkra esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmaz ve geriye dönük hak talep edilemez.

Birinci fıkra kapsamında yaşlılık veya emekli aylığı talebinde bulunarak ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 10 gün içerisinde en son çalışılan özel sektör işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren bu Kanunun geçici 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır. Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı bu indirimden tekrar yararlanılamaz. Bu fıkrada yer alan indirimden, bu Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan diğer şartlar sağlanmak kaydıyla yararlanılır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir."

MADDE 2- 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 üncü maddesinin beşinci fıkrasının ikinci cümlesi ile geçici 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının dördüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1 - 20/2/1992 tarihli ve 3774 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle yaşlılık veya emekli aylığına hak kazanmada yaş şartı kaldırılarak, sigortalıların sadece belirli bir prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık süresi şartı ile emekli olmalarına imkân sağlanmıştır.

Diğer taraftan, 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemede emekliliğe hak kazanmak için yaş şartı getirilerek sigortalıların emeklilik koşulları yeniden düzenlenmiştir.

Buna göre, ilk defa 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra sigortalı sayılanların emeklilik yaşına tabi olmaları yönündeki değişikliğin yanı sıra, tabi oldukları sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı veya hizmet süresi bakımından da yaşlılık veya emekli aylığına hak kazanma koşulları belirlenmiştir.

Ayrıca, ihdas edilen geçici madde hükümleri ile (506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesi, 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi, 2925 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi ve 5434 sayılı Kanunun geçici 205 ve 206 ncı maddeleri), ilk defa 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce sigortalı sayılanların da, Kanunun yürürlük tarihindeki durumlarına göre yaşlılık veya emekli aylığına hak kazanma koşulları emeklilik yaşı ve/veya prim ödeme gün sayısı yönünden kademelendirilerek yeniden tespit edilmiştir.

Yapılan düzenlemede ise;

- 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında çalışmaya başlayanların ve,

- 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına rağmen sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkân tanıyan ilgili mevzuat hükümlerine göre yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8/9/1999 (dahil) öncesi olacak şekilde geriye götürülenlerin,

506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi, 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 2925 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin (B) bendi ve 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesi hükümlerine göre yaşlılık veya emekli aylığı hak kazanma koşullarından prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık süresi şartları değiştirilmeksizin, sadece yaş sınırlamasının kaldırılması, bu madde esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmaması ve hak talep edilmemesi amaçlanmaktadır.

Ayrıca bilindiği gibi, uzun vadeli sigorta kolları kapsamına giren sigortalıları istihdam eden özel sektör işverenlerine 1/10/2008 tarihinden itibaren malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası işveren hissesinden beş puanlık indirim uygulanmaktadır. İşverenler, mevcut uygulamada sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanları için bu indirimden yararlanamamaktadır.

Düzenleme ile 8/9/1999 (dahil) öncesinde sigortalı sayılanlardan bu maddenin yürürlük tarihinden sonra ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlanması için talepte bulunarak aylık bağlananların aynı işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde, istihdam piyasasında dalgalanma oluşturmaması ve sosyal güvenlik destek primine tabi kayıtlı çalışmanın desteklenerek bu sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin sosyal güvenlik destek primi maliyetinin azaltılması için Hazineden karşılanacak destekle bu işverenlere beş puanlık prim indirimi sağlanması amaçlanmaktadır.

MADDE 2- 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunla aynen kabul edilen 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 23 üncü madde kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler ile aynı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 24 üncü maddesi kapsamında il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması amaçlanmaktadır.

MADDE 3-Yürürlük maddesidir.

MADDE 4- Yürütme maddesidir.

EYT'DE PRİM GÜNÜ NETLEŞTİ

EYT düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 öncesine emeklilik kapılarını açıyor. Emeklilik için yaş şartı tamamen kalktı. Prim günü ve sigortalılık süresi mevcut mevzuattaki gibi kalacak. Buna göre SSK'lı EYT'liler 5000-5975 gün arasında değişen şartlarda emekli olacak.

EYT HESAPLAMA TABLOLARI

AK Parti'nin EYT kanun teklifini duyurması sonrası SSK'lılar için emeklilik tabloları netleşti. Buna göre SSK'lılar 1976'dan itibaren işe başlama tarihine göre 5.000 ila 5.975 gün arasında 75'er gün kademeli prim günü ile emekli olabilecek. SSK'da sigortalılık süresi kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıl olacak.

Bağ-Kur ve emekli sandığı kategorisinde ise kadınlarda 7.200 prim günü erkeklerde 9.000 prim günü geçerli olacak. Burada yine kadınlarda 20 erkeklerde ise 25 sigortalılık süresi şartı bulunuyor.

İşte SSK'lılar için yıl yıl prim şartları:

ERKEKLER (SSK)

İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü

09.09.1976 ve öncesi - 25 - 5000
09.09.1976-23.05.1979 - 25 - 5000
24.05.1979-23.11.1980 - 25 - 5000
24.11.1980-23.05.1982 - 25 - 5075
24.05.1982-23.11.1983 - 25 - 5150
24.11.1983-23.05.1985 - 25 - 5225
24.05.1985-23.11.1986 - 25 - 5300
24.11.1986-23.05.1988 - 25 - 5375
24.05.1988-23.11.1989 - 25 - 5450
24.11.1989-23.05.1991 - 25 - 5525
24.05.1991-23.11.1992 - 25 - 5600
24.11.1992-23.05.1994 - 25 - 5675
24.05.1994-23.11.1995 - 25 - 5750
24.11.1995-23.05.1997 - 25 - 5825
24.05.1997-23.11.1998 - 25 - 5900
24.11.1998-09.09.1999 - 25 - 5975

KADINLAR (SSK)

İşe Başlama Tarihi - Sigortalılık Süresi - Prim Günü

01.04.1981 ve öncesi - 20 - 5000
01.04.1981-08.09.1981 - 20 - 5000
09.09.1981-23.05.1984 - 20 - 5000
24.05.1984-23.05.1985 - 20 - 5000
24.05.1985-23.05.1986 - 20 - 5075
24.05.1986-23.05.1987 - 20 - 5150
24.05.1987-23.05.1988 - 20 - 5225
24.05.1988-23.05.1989 - 20 - 5300
24.05.1989-23.05.1990 - 20 - 5375
24.05.1990-23.05.1991 - 20 - 5450
24.05.1991-23.05.1992 - 20 - 5525
24.05.1992-23.05.1993 - 20 - 5600
24.05.1993-23.05.1994 - 20 - 5675
24.05.1994-23.05.1995 - 20 - 5750
24.05.1995-23.05.1996 - 20 - 5825
24.05.1996-23.05.1997 - 20 - 5900
24.05.1997-23.05.1998 - 20 - 5975
24.05.1998-23.05.1999 - 20 - 5975
24.05.1999-08.09.1999 - 20 - 5975

İŞÇİ BAŞINA 500 LİRA DESTEK PİRİMİ

İkinci olarak çalışma hayatının desteklenmesi, ekonominin büyümesi, bu konuda sekteye uğramaması için, işçi, işverenin lehine sonuçlar doğurabilmesi için sosyal güvenlik destek primini getirmek suretiyle 5 puan işyerlerine her bir çalışan emekliliği hak edip emekli olup aynı işyerinde 10 gün içinde işe başlama durumunda olanlar için yasa teklifi bünyesinde 500 lira desteklemeyi Hazine üstleniyor.

KADROLU İŞÇİLERE ZORUNLU EMEKLİLİK KALKTI

Taşeron olarak bilinen bizim yaptığımız düzenlemeyle kadrolu işçi statülüsüne geçen yüzbinlerce çalışanımızla ilgili bir dokunuşta bulunuyoruz. Emekliliğe hak kazanıldığı takdirde bu çalışan işçi çalışan kardeşlerimizin zorunlu olarak iş akdinin feshine yönelik düzenlemeyi kaldırıyoruz. Emekliliği hak eden bu arkadaşlarımız için ister emekli olma ister kendi yerlerinde çalışma imkanı sağlıyoruz. Zorunlu emeklilik ortadan kaldırılmış oluyor.

* 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanları kapsıyor
* EYT yaş sınırı yok
* EYT yasası 4,7 milyon vatandaşı kapsıyor
* İlk anda 2 milyon 250 bin kişi emekli olacak
* Prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayan istediği zaman emekli olabilecek
* SSK, BAĞ-KUR, emekli sandığı ayrımı olmayacak
* Emekli olup çalışanlar için prim teşviki verilecek
* Emekli olup yeni sözleşme ile beraber EYT'liler çalışabilecek
* EYT'li bir vatandaşın hemen emekli olma gibi zorunluluğu yok
* İlk maaş Mart ayında alınacak

EYT düzenlemesi 5 aşamadan geçerek yasalaşacak:

* Kanun teklifi metinleri hazırlandı
* Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek
* TBMM Genel Kurulu'nda oylanacak
* Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın onayına sunulacak
* Resmi Gazete'de yayımlanacak

EYT'DE BU 3 ŞART EMEKLİ EDECEK

5 milyona yakın EYT'ye tabi vatandaş şartları tamam olduğu anda emekli olacak. Aşağıdaki şartları tamam olup sadece yaşa bekleyen EYT'li sayısı 2,25 milyonu geçti. Böylece prim günü ve sigortalık süresi tamam olmayan 2,5 milyon kişinin olduğu hesaplanıyor.

1) 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişinin olması
2) Prim gününün tamam olması
3) Sigortalılık süresinin dolmuş olması

NOT: 8 Eylül 1999 öncesi 18 yaş altı emeklilik sigortası girişi olan vatandaşlar da EYT yasasına tabi olacak. Burada sadece kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıl olan sigortalılık süresi 18 yaşından itibaren hesaplanacak.

EMEKLİLİK ADIM ADIM GELECEK

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı EYT çalışmasını bitirerek gerekli altyapıyı oluşturdu ve taslağı milletvekillerine iletti. EYT yasa tasarısı Meclis'e geldi ve AK Parti grubunda milletvekillerinin imza aşaması tamamlandı. Taslak Meclis Başkanlığı'na sunuldu ve artık Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nunda görüşülecek.

EYT taslağının Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda onaylanmasının ardından EYT yasası taslağı Meclis Genel Kurulu'nda oylanarak yasalaşacak ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasına sunulacak. EYT yasası Şubat ayı içerisinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Tüm bu aşamaların yaklaşık 2 hafta içerisinde tamamlanması bekleniyor.

EYT İÇİN ŞUBAT'TA YASA MART AYINDA MAAŞ

Şubat ayında Meclis'te oylanacak EYT yasasının yürürlüğe girmesi ile emeklilik için hak sahibi vatandaşlar ilk maaşlarını Mart ayı içerisinde alacak.

TÜM EMEKLİLERİN MAAŞLARI NASIL HESAPLANIYORSA EYT MAAŞI HESAPLAMASI DA ÖYLE OLACAK

Son günlerde bazı medya kuruluşlarında 'EYT'liler düşük zam alacak' şeklinde haberler gerçeği yansıtmıyor. EYT'lilerin maaşları da her SGK'lı gibi hesaplanacak. Düzenlemeyi bir kenara koyacak olursak her ay yaklaşık 40 bin kişi emekli oluyor. Bu kişilerin maaşları nasıl hesaplanıyorsa EYT'lilerin de emekli maaşları öyle hesaplanacak.

SGK'nın maaş hesaplama robotu ile hesaplama yapanlar bu ekranın refah payını görmemesi nedeniyle kafaları karıştı. Bu durum bazı medya organları tarafından çarpıtıldı.

'EYT DÜŞÜK MAAŞ ALACAK' YALANI ÇÜRÜDÜ

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "EYT ile emekli olacakların maaş zamlarına mevcut emeklilerin aksine yüzde 30 değil de yüzde 18 civarı bir zam yapıldığı iddiası da gerçeği yansıtmamaktadır. Böyle bir şey olması mümkün mü? Yok tabii ki. Emeklilerimizin elde ettiği tüm kazanımlar onlar için de geçerli. Hesaplamalarda hiçbir farklılık yoktur. Bu söylentilere kimse inanmasın. Devlet emekliler arasında ayrım yapmaz. Biz sosyal devletiz." diye konuştu.

EYT'LİLERİN MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILACAK?

EYT yasası çıktıktan sonra primi ve sigortalılık süresi tamam olanların maaş hesapları, diğer tüm emekli aylığı bağlananlar gibi, 3 dönem üzerinden yapılacak.

EYT MAAŞ HESABINDA 3 DÖNEM DİKKATE ALINACAK

1999 yılı öncesi,
1999 yılı - 2008 arası ve
2008'den sonraki dönem olmak üzere
3 ayrı hesaplama söz konusu olacak.

Bu 3 dönemdeki hesaplar yapılıp birleştirilerek emeklinin maaşı ortaya çıkacak. Kısacası emekli maaşı hesaplaması yapılırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak.

* Kişilerin çalıştıkları yıllar,
* aylık kazançları, çalışma süreleri,
* yaş beklerken ödenen fazla primler ve
* işe ara verip vermemiş olmaları
* emekli maaşı hesaplanırken ödenecek tutarı ortaya çıkaracak.

Matematiksel olarak maaş hesaplanırken ilk olarak 1999 öncesindeki gün ve kazançlar dikkate alınacak ve aylık bağlama oranı ile çarpılacak. Burada çıkan rakam bugüne güncellenecek. Daha sonra 1999 ile 2008 arasındaki dönem için de yine aylık bağlama oranı ve yeni güncelleme katsayıları kullanılacak.

Burada büyüme oranı devreye giriyor. 2008 sonrası için ise yine farklı bir aylık bağlama oranı ve büyüme hızının yüzde 30'u alınacak. Bir önceki yılın enflasyon oranı da maaş hesaplamasında ve güncellemesinde kullanılacak. Böylece bu 3 hesap toplanarak emekli maaşı oluşturulacak.

KİMLER YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALACAK?

EYT'ye tabi olanlar da temelde bütün emekliliğe hak kazanmışlar gibi prim gün sayısının çok olmasına bağlı olarak değil SGK'ya bildirilen prime esas kazanca göre maaş alacak. Yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli maaşı alacak.

Bütün çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise daha düşük maaş alacak. Burada üç ayrı hesaplama yapıldığı için tüm kazançlar önem kazanıyor. Yani son yıllar değil ilk çalışma hayatınızdan bu güne kadar tüm kazançlarınıza bakılıyor.

Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı Aylık Bağlama Oranları ve güncelleme katsayılarıyla nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak.

EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI 5.500 TL OLDU

EYT'lilerin en çok merak ettiği konuların başında 2023 emekli zammı ve en düşük emekli maaşı düzenlemesiydi. Ocak 2023 emekli ve memur zammı yüzde 30 olarak yasalaştı. En düşük emekli maaşı ise Ocak-Temmuz dönemi için 5.500 TL olarak belirlendi. Böylece EYT yasası ile emekli olacakların alacağı en düşük maaş 5.500 TL oldu.

STAJ SADECE EYT'NİN DEĞİL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN TAMAMINI İLGİLENDİRİYOR

Türkiye'de SGK mevzuatına göre staj ve çıraklık sigortası olanların bu sigortaları başlangıç olarak kabul edilmiyor. Bu sürelerin borçlanmaları da yapılamıyor.

Staj konusu aslında EYT'nin bir konusu değil. Daha geniş bir kesimi kapsayan bir konu olarak dikkat çekiyor. Stajın emeklilik sigortası girişine dahil edilmesi demek sadece EYT'lileri değil bundan önceki ve sonraki tüm vatandaşları kapsayan emeklilik sistemi düzenlemesi demek. Yasalarımızda ne 1999 öncesi ne de sonrası stajın sigorta girişi kapsamında sayıldığı bir dönem bulunmuyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin staj sigortası ile ilgili şu ifadeleri kullandı:

"Staj yapanlar, iş yerinde çalışma ilişkisi kurmuyorlar, iş akdi gerçekleşmiyor. Dolayısıyla işveren onlar için prim ödemiyor. Yani onlar için geçerli olan bir durum değil. Onlar bir eğitim için gidiyorlar oraya. O eğitim sürecinde başlarına bir şey gelmesin diye devlet onlara sağlık sigortası yatırıyor, koruyucu sigorta düzenlemesi yapıyor. Onunla iş akdini birbirine karıştırmamak lazım. Orada öyle bir karışıklık var. Borçlanma vesaire bunlar söz konusu değil. İşvereniniz kim olacak, kimin adına borçlarınızı yatıracaksınız? Yani iş akdinin gerektirdiği şartların ve standartların hiçbirisi onlarda söz konusu değil."

3 DURUM BORÇLANMA İLE EYT'Lİ YAPABİLİR

5510 sayılı yasanın 41. Maddesi gereğince yapılan borçlanmalarla işe giriş tarihini 8 Eylül 1999 tarihine veya daha öncesine çekenler EYT kapsamına girebilecek. Yasaya göre askerlik, staj sonrası doğum borçlanması gibi durumlar işe giriş tarihini geri çekebiliyor.

EYT YASA TEKLİFİ İÇİN İÇERİKTE DEĞİŞİKLİK OLUR MU?

EYT yasa teklifinde yasalaşma aşamasında içerikte bir değişiklik beklenmiyor. Konuyla ilgili açıklamada bulunan Bakan Bilgin, "İçerikte bir şey değişir mi?" sorusuna Bilgin, "Değişmez" karşılığını verdi.

EYT BAŞVURULARI NASIL OLACAK?

EYT'lilerin başvuru süreci Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın onayı ile yasanın Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla başlayacak. Bakanlık altyapısını oluşturdu. EYT başvuruları SGK veya e-Devlet ekranından yapılacak. Online erişimi olmayan vatandaşlar bizzat da SGK şubelerine gidip başvuru yapabilecek.

EYT DÜZENLEMESİ YAKLAŞIK 4,7 MİLYON KİŞİYİ KAPSIYOR

Daha önce yaklaşık 4 milyon kişiyi kapsadığı belirtilen EYT düzenlemesinde kapsam genişledi. Yeni başvurular ve verilerin toplanarak elektronik ortama taşınması sonrası EYT yasasının yaklaşık 4,7 milyon kişiyi kapsayacağı açıklandı.

EMEKLİ SAYISI 2024'TE 15 MİLYONU 2025'TE 16 MİLYONU AŞACAK

Öte yandan Türkiye'de yaklaşık 13 milyon emekli bulunuyor. Bu rakamın 2024 yılında 15 milyonu 2025 yılında ise 16 milyonu aşması bekleniyor.