Ankara'da yaşayan Sabsabi ailesi hem savaşın hem de depremin mağduru. 'Gönüllü geri dönüş formu' imzalatılarak Suriye'ye gönderilen Selam Sabsabi kendisinin ve ailesinin yaşadıklarını anlattı. İlk olarak 2021 yılında geri gönderme merkezine alınan Sabsabi ailesi ekim ayında tekrar GGM'ye alındı. Sabsabi, "Soğuk oda işkencesine maruz kaldığım için formu imzalayıp Suriye'ye dönmek zorunda kaldım" dedi. Ailenin birisi çocuk üç üyesi hala geri gönderme merkezinde tutuluyor.
FEYZA NUR ÇALIKOĞLU
Suriye’nin Halep kentinde yaşayan Sabsabi ailesi, aile üyelerinden çok sayıda kayıp vermelerinin ardından iç savaşın yarattığı zorunlu göç dalgasıyla 2013 yılında Türkiye’ye geldi. Pasaportlarıyla sınırdan geçen aile, 2021 yılına kadar Ankara’da geçici oturma izniyle yaşamını sürdürdü. Ancak 2021 yılında Ankara’nın Altındağ ilçesinin Önder Mahallesi’nde gerçekleştirilen saldırılardan sonra Sabsabi ailesinin hayatı kabusa döndü. Ailenin üç üyesi şu anda geri gönderme merkezinde bulunuyor. Özellikle, aile bireylerinden Selam Sabsabi’nin yaşadıkları, göçmenlere uygulanan baskı ve hak ihlallerinin boyutunu gözler önüne serdi.
"GÖNÜLLÜ GERİ DÖNÜŞ" ADI ALTINDA ZORLA İMZALANAN FORMLAR
Selam Sabsabi, Önder Mahallesi’nde gerçekleştirilen saldırıların ardından 2021 yılında Ankara’da güvenlik güçleri tarafından gözaltına alınarak Gaziantep Geri Gönderme Merkezi’ne götürüldü. Burada “buzdolabı” tabir edilen soğuk bir odada işkenceye maruz kaldığını belirten Sabsabi, zorla "gönüllü geri dönüş" formu imzalatılarak Suriye’nin Azez bölgesine gönderildi. Kendisini bu duruma zorlayan yetkililere Suriye’de yaşayacak kimsesi olmadığını ve ailesinin Esad rejimi tarafından katledildiğini anlatmasına rağmen, bu itirazlar dikkate alınmadı.
Selam Sabsabi’nin anlattıklarına göre, geri dönüş formunu imzalamak istemeyenlere "ya burada iki yıl kalırsınız ya da imzalayıp dönersiniz" denilerek baskı yapıldı. Bu süreçte fiziksel ve psikolojik şiddetle karşı karşıya kalan genç, aile bireylerinin kendisine ulaşamayacağını bile bile belgeyi imzalamak zorunda kaldı.
AİLENİN GERİ GÖNDERME SÜRECİNDEKİ HUKUKSUZLUKLAR
Anne Wafa Kurdi ile oğulları Yemin ve Yazen Sabsabi 2021 yılında Ankara’nın Önder Mahallesi’nde meydana gelen saldırıların ardından hiçbir hukuki gerekçe gösterilmeden Ankara’daki ikamet adreslerinden Kilis’te yer alan bir geçici barınma merkezine alınmıştı. Bu merkezde anne Wafaa Kürdi’nin ilaçlarının temin edilmesi talepleri sebebiyle yetkililerle yaşadıkları bir olay sonucunda haklarında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilerek dava bile açılmamış olmasına rağmen sınır dışı kararı verilmişti. Aile üyeleri bunun üzerine geri gönderme merkezine gönderilmiş ve bir süre sonra aylık imza verme şeklindeki denetim kararıyla serbest bırakılmıştı. Sabsabi ailesi, imza sorumluluğunun bitmesine birkaç ay kala gerçekleşen 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminin ardından, Kilis’te yaşadıkları evin evin tahrip olması nedeniyle Ankara’ya taşınmak zorunda kalmıştı. Aile, 17 Kasım 2024 tarihinde “izinsiz adres değişikliği” ve haklarında 2021 yılında verilen sınır dışı kararı gerekçe gösterilerek yeniden halen tutuldukları Şanlıurfa geri gönderme merkezine alındı.
Aile avukatı Ercan Kara, müvekkillerinin Kilis Göç İdaresi’ne durumu bildirdiklerini ancak haklarında önceden alınmış bir sınır dışı kararı gerekçe gösterilerek kimliklerinin teslim edilmediğini ifade etti. Özellikle beyin kanaması geçmişi olan, kalp hastalığı bulunan ve gözlerinde görme kaybı olan Wafa Kurdi, geçici kimlik kartı verilmediği için gerekli ameliyatları yaptıramadı. 13 yaşındaki Yazen Sabsabi ise geçici kimlik kartına sahip olmasına rağmen halen annesiyle birlikte Şanlıurfa Geri Gönderme Merkezi’nde tutuluyor.
AZEZ’DE ZOR BİR YAŞAM
Suriye’de yer alan Azez’e zorla gönderilen Selam Sabsabi, burada yaşam koşullarının son derece zor olduğunu, iş bulmanın neredeyse imkânsız olduğunu belirtti. Azez’de bir süre camilerde kalan genç, daha sonra bir ayakkabıcıda çalışmaya başladı ve iş yerinin deposunda yaşamaya başladı. Suriye’de kendini yabancı hissettiğini söyleyen Selam Sabsabi, “13 yıl boyunca Türkiye’de yaşadım, orada çalıştım. Türkiye benim memleketim gibiydi. Burada ise hayatta kalmak çok zor. Sık sık kim olduğu bilinmeyen kişiler tarafından kaçırılma olayları yaşanıyor” dedi.
ADALET BEKLENTİSİ
Ailenin üç üyesi, Wafaa Kürdi, Yemin Sabsabi ve Yezen Sabsabi bir aydır Şanlıurfa geri gönderme merkezinde tutuluyor. Avukat Ercan Kara, müvekkillerinin uğradığı hak ihlallerine dikkat çekerek, “Deprem mağduru bir ailenin böyle hukuksuz işlemlerle karşılaşması kabul edilemez. Anne ve çocuğun idari gözetim kararının kaldırılması gerekiyor. Ayrıca 2021 yılında yaşanan olayla ilgili alınmış ‘kovuşturmaya yer olmadığı” kararına rağmen sınır dışı ve gözetim kararlarının sürmesi adaletsizliktir” dedi.
Selam Sabsabi ise ailesiyle yeniden bir araya gelmek istediğini ifade ederek, “Dört yıldır ailemi göremiyorum. Onlara kavuşmak istiyorum. Türkiye’de kendimi daha güvende hissediyordum. Burada yaşamak her gün yeni bir mücadele” sözleriyle yaşadığı çaresizliği dile getirdi.
