Türkiye, Libya üzerinden gelen çöl sıcağı etkisi altında bir hafta geçiriyor. Yurdun batısında, sıcak havanın yanında çöl tozu da etkili oluyor. İzmir, Antalya, Tekirdağ ve Muğla’da etkili olan çöl tozu nedeniyle görüş mesafesinde düşme ve hava kalitesinde azalma yaşandı. Uzmanlar, küresel ısınma etkisiyle birlikte yakın gelecekte bu tür hava olaylarında artış yaşanacağına dikkat çekiyor. Çöl tozunun 1-2 gün boyunca yurdun batısında etkisini sürdürmesi bekleniyor.
Türkiye'de birçok kentte toz taşınımı nedeniyle görüş mesafesinde düşme ve hava kalitesinde azalma yaşanıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Sürekli İzleme Merkezi bünyesindeki Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı verilerine göre, ülkenin farklı noktalarında toz taşınımı nedeniyle atmosferin hava kalitesini etkileyen partikül madde oranlarında artış görüldü.
Dünya Sağlık Örgütünün metreküp başına 50 mikrogram olarak belirlediği partikül madde sınır değeri, çok sayıda kentte "iyi" değerlerden 50-100 mikrogram aralığındaki "orta" değerlere çıktı.
"1-2 GÜN ETKİLİ OLACAK"
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, AA muhabirine, kum ve toz taşınımına atmosferik olayların yol açtığını söyledi.
Kum ve toz fırtınalarının kuvvetli yüzey rüzgarlarıyla büyük tutardaki tozun havaya taşınması sonucu oluştuğunu kaydeden Türkeş, Türkiye ve çevresini Kuzey Afrika'daki Sahra Çölü ile Orta Doğu ve Arabistan Yarımadası'nın etkilediğini dile getirdi.
Türkeş, şu bilgileri verdi:
"Bu bölgeler üstünde oluşan orta enlem ve alçak basınç sistemlerinin oluşturduğu fırtınalar, güneyli sıcak havayla birlikte toz taşınımına neden oluyor. Şu anda hem alçak seviyede hem de kısmen orta seviyede bulutlarla birlikte Balkanlar ve Batı Anadolu üstüne toz taşınımı söz konusu. Bu hem kuru toz birikimi şeklinde hem de yağış olması durumunda yağışla birlikte yeryüzüne iniyor. Etkisini 24 saat içinde kısmen kaybedecek ama Ege ve Akdeniz kıyıları ile Güneydoğu Anadolu'da Suriye sınırında etkisi 1-2 gün daha olacak gibi duruyor."
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİSİ
Prof. Dr. Murat Türkeş, son yıllarda Orta Doğu ve Güneybatı Asya'da iklim değişikliğinin etkisiyle kum ve toz fırtınalarının sayısında ve sıklığında artış gözlemlediklerine dikkat çekti.
Bu durumun toz taşınımının da sıklığını artırdığına işaret eden Türkeş, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bizim geçmişte yaptığımız çalışma özellikle kısmen Kuzey Afrika'da ama asıl olarak Orta Doğu'da, Suudi Arabistan'da ve Güney Batı Asya'da kum-toz fırtınalarının sayısında bir artış olduğunu gösteriyordu. Küresel ısınmanın, kuraklığın sıklık, şiddet ve süresinin artmasıyla birlikte gelecekte Türkiye'nin batı ve güney bölgelerinin toz taşınımından daha fazla etkilenebileceği beklenebilir."
ÇÖL TOZU MUĞLA’YA ULAŞTI
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan uyarı sonrası Afrika üzerinden gelen çöl tozu bulutu, Muğla kıyılarına ulaştı. Akdeniz’den giriş yapan çöl tozu bulutu Antalya, Muğla, Isparta ve Burdur illerini etkisi altına aldıktan sonra Marmara ve Karadeniz üzerinden ülkeyi terk edecek.
Muğla’da öğle saatlerinde etkisini arttıran Afrika çöl tozu, hava yağışlı olmamasına rağmen araçların üzerinde çamur zerrecikleri oluşturdu. Güneş ışınlarını örten toz bulutu, küçük yağmur tanecikleri halinde uzun süredir park halindeki araçların üzerini kapladı.
Çöl tozu nedeniyle, özellikle kronik sağlık ve solunum problemi bulunan, kalp hastaları, çocuklar ve 65 yaş üstü kişiler gibi yüksek risk grubundaki kişilerin her türlü fiziksel egzersizden ve açık hava aktivitelerinden kaçınması önerildi.
TEKİRDAĞ'DA DA ETKİLİ OLDU
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çeşitli uyarıların ardından Libya üzerinden gelen çöl tozu Tekirdağ’da etkili oluyor. Çöl tozunun etkisiyle Tekirdağ Süleymanpaşa ilçesi yer yer gözden kayboldu. Etkili olan çöl tozu sebebiyle ilçede park halindeki birçok araç çamur ile kaplandı. Vatandaşlar çamur ile kaplanan araçlarını yıkatmak için oto yıkamacıların yolunu tuttu.
Meteoroloji tarafından yapılan son değerlendirmelerde, "Bölge genelinde toz taşınımı beklendiğinden görüş mesafesinde düşme, hava kalitesinde azalma ve ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunmalıdır" denildi.
