Amasra’da 41 kişinin canına mal olan grizu patlamasının, maden şirketinin işçilerin güvenliği açısından gerekli harcamaları yapmadığı için gerçekleştiğini bilirkişi raporu ortaya koydu: ✓ Havalandırma yetersizdi. ✓ Kömür tozuyla mücadele edilmedi. ✓ Metan drenajı yapılmadı. ✓ Denetleme mekanizması çalışmadı.
HAVALANDIRMANIN İYİLEŞTİRİLMESİ İÇİN GEREKLİ YATIRIMLAR YAPILMADI
Bartın’da 41 madencinin can verdiği faciaya ilişkin soruşturmada müessese müdürü ve müdür yardımcısının da aralarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı. Bilirkişi heyetinin hazırladığı ön inceleme raporunda ise cinayet gibi ihmallerin altı çizildi. Raporda, yetersiz ve etkisiz havalandırma sisteminin felaketteki en temel unsur olduğu belirtildi. Havalandırmanın iyileştirilmesine dair yatırımların hayata geçirilmediği vurgulandı.
KÖMÜR TOZUNUN OCAĞA YAYILMASI FACİANIN BOYUTUNU BÜYÜTTÜ
Metan drenajı uygulaması yapılmadığı belirtilerek ‘Bu durum kazanın bir başka temel nedeni. Metan drenajı yapılsaydı kaza önlenebilirdi’ denildi. Rapordaki ‘Kömür Tozu Mücadelesi’ başlığında ise grizu patlamasının kömür tozuyla ocağa yayılmasının facianın boyutunu artırdığının altı çizildi. ‘Bu durum tozla mücadele çalışmasının yetersizliğini gösteriyor’ ifadesi kullanıldı. Raporda etkili denetleme yapılmadığı da kaydedildi.
Amasra faciasında bilirkişi heyetinin ön raporu ‘ihmallerin cinayet boyutuna’ vardığını ortaya koydu: 8 Havalandırma yetersizdi, iyileştirme projeleri rafa kaldırıldı. 8 Metan drenajı yapılmadı. 8 Kömür tozuyla mücadelede gerekli önlemler alınmadı. 8 Denetleme mekanizması gerektiği gibi çalışmadı.
Bartın’da 41 işçinin yaşamını yitirdiği maden ocağındaki patlamaya ilişkin soruşturma kapsamında gözaltına alınan 24 şüphelinin adliyedeki işlemleri tamamlandı. Zanlılardan müessese müdürü Cihat Özdemir, müessese müdür yardımcısı Salih Atmaca, müessese işletme müdürü Selçuk Ekmekçi, işletme baş mühendisi Mehmet Tural, ikinci kartiyeden sorumlu maden mühendisi Levent Aydın, birinci kartiyeden sorumlu maden mühendisi İbrahim Hakan Mengeş, iş güvenliği şube müdür vekili Volkan Soylu ve emniyet mühendisi Şahan Kahraman tutuklandı. 16 kişi ise sorgularının ardından serbest bırakıldı. Maden, jeoloji, jeofizik, elektrik ve makine mühendisleriyle iş güvenliği uzmanından oluşan 7 kişilik bilirkişi heyetinin hazırladığı 28 sayfalık ön inceleme raporu, Amasra Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi. Raporda, 41 kişinin hayatını kaybettiği, 11 kişinin yaralandığı olaya ilişkin, “İş kazası, -320 Kalın Damar Tavan Yolu’ndaki patlatma çalışması kaynaklı olarak meydana gelmiş, grizu ve kömür tozu patlamasını içeren bir patlamadır” ifadesi kullanıldı.
‘METAN DRENAJI UYGULAMASI YAPILMADI’
Raporda “Havalandırma” başlığı altında şu değerlendirmelerde bulunuldu: “TTK’ye bağlı ATİM’de (Amasra Taşkömürü İşletme Müessesesi) maden havalandırmasının iyileştirilmesine dair hayata geçmeyen yatırım ve iyileştirme projeleri, kazanın meydana gelmesinde önemli rol oynamıştır. Yetersiz ve etkisiz havalandırma sistemi olayın meydana gelmesindeki en temel unsurdur. Ocak içinde yeterli miktarda ve hızda hava dolaşımı sağlanamamış, bu nedenle yanıcı, patlayıcı gazları ve tozları insanların çalıştığı ve bulundukları yerlerde seyreltme ve hızla ortamdan uzaklaştırma görevi yerine getirilememiştir. Merkezi gaz izleme sisteminden alınan veriler incelendiğinde metan seviyelerinin müteakip defalar uzun süre boyunca yüzde 1,50 ve yüzde 2’nin üstünde kaldığı, neredeyse rutin olarak yüzde 1,50’yi, düzenli olarak da yüzde 2’yi aştığı için potansiyel patlayıcı metan seviyeleri oluşmuştur. Teknik olarak metan gazının alt patlama limiti olan yüzde 5’i geçtiği durumlar da yaşanmıştır ancak tertip defterler incelendiğinde ikaz ve alarm seviyelerinde maden ocağının kısmen dahi olsa boşaltılması yönünde bir önlem alındığı ve üretim miktarlarında bir azalma olduğu görülmemiştir. Havalandırma sistemi yeterli ve etkili olsaydı olayın meydana gelmesi önlenirdi.
‘Metan Drenajı” başlığında da “TTK’ye bağlı ocaklarda metan drenajı uygulaması yapılmamaktadır. Bu durum yaşanan kazanın, yetersiz ve etkisiz havalandırma ile birlikte temel nedenlerinden biridir. Metan drenajı uygulaması hayata geçirilmiş olsaydı meydana gelen kaza olayı önlenebilirdi” ifadelerine yer verildi.
KÖMÜR TOZU PATLAMANIN ETKİSİNİ ARTIRDI
Rapordaki “Kömür Tozu Mücadelesi” başlığında ise “-320 Kalın Damar galerisinde meydana gelen grizu patlamasının kömür tozu patlaması ile ocağa yayılması, yaşanan kazanın boyutlarının ve etki mesafesinin artmasına sebebiyet vermiştir. İşletmede kömür tozu ile mücadele konusunda hazırlanan yönergenin bulunmuş olması, işletme yetkililerinin de riskin farkındalığına işaret etmektedir ancak grizu patlamasının kömür tozu patlamasına eşlik etmiş olması, yapılan tozla mücadele çalışmasının yetersiz olduğunu göstermektedir. Tozla mücadele etkin yapılsaydı meydana gelen kazanın etkisi daha az olabilirdi” değerlendirmesi yapıldı. Raporda “denetleme mekanizmasının gereken etkinliği sağlayamadığının net görüldüğü, bunun da kazanın meydana gelmesinde etkisi olduğu” kaydedildi.
