Türkiye’nin birçok bölgesinde artan obruk oluşumu, uzmanlar tarafından dikkatle izleniyor. Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi ile AFAD iş birliğinde yürütülen çalışmalarla, obruk tehlikesi olan bölgelerin belirlenmesi ve risk haritalarının güncellenmesi hedefleniyor.
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Türkiye genelinde karstik yapıya sahip kayaçların yaygın olduğunu belirterek, bu alanlarda obruk oluşumunun doğal bir süreç olduğunu ifade etti.
Arık, Konya Kapalı Havzası başta olmak üzere Konya, Karaman, Aksaray ve Niğde’de uzun yıllardır obruklar oluşurken, son dönemde bu tehlike Türkiye'nin farklı illerine de yayıldığını belirterek "Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Yozgat, Sivas, Diyarbakır, Bitlis ve Batman'da obruklar oluşmaya devam ediyor hatta Erzurum'da ve Şanlıurfa'da obruklar oluştuğunu biliyoruz. Batı Anadolu'da Denizli'den sonra Manisa'da da obruklar görülüyor. Geçmişten beri oluşan obruklarla birlikte, obruk tehlikesi bulunan il sayısını geçtiğimiz yıl AFAD'la 16 olarak belirledik. Bu illerin büyük çoğunluğunda da bu yıl obruklar görüldü. Bu iller (obruk tehlikesi bulunan iller) Konya, Aksaray, Karaman, Nevşehir, Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Sivas, Diyarbakır, Bitlis, Batman, Şanlıurfa ve Manisa'dır." Dedi.
Obrukların karstik bir yeryüzü şekli olduğunu ve yer altında genişleyen boşlukların büyümesiyle meydana geldiğini belirten Arık, "Yer altındaki birbiriyle bağlantılı boşluklar, mağaralar daha da genişleyebiliyor. Yer altı su seviyesi düştükçe yer altındaki boşlukların boyutları da büyüyor. Daha sonra büyüyen boşluklar üzerindeki örtü yükünü taşıyamayacak derecede genişlediği zaman obruklar oluşuyor. Yani kuraklık orada bir yan etki olarak söylenebilir. Obrukların oluşmasının esas sebebi, karstlaşmaya uygun kayaçların olması ancak kuraklık, iklim değişikliği, aşırı yer altı suyu kullanımı buna eklendiği zaman süreç aleyhte gelişiyor ve obruk oluşumu giderek artıyor." şeklinde konuştu.
AFAD Başkanlığı ile yapılan iş birliği sonucunda, obruk risk haritasının oluşturulması için çalışmalara başlandığını belirten Arık, bu haritaların hem yerleşim yerlerine hem de tarım alanlarına etkisini değerlendireceklerini söyleyerek şöyle devam etti: "Belirlenen illerde obruk risk haritası ortaya çıkarılacak. Tabii önce bir duyarlılık haritası çıkarılacak, yani obruk oluşma potansiyeli olan bölgelerin haritası çıkarılacak. Bunları oluşturduktan sonra da planlama devam edecek ancak bir bölgede çalışmanın yapılmış olması orada obruk sürecinin durduğu anlamına gelmez. Nitekim içinde bulunduğumuz bölgede duyarlılık çalışması yapıldı ama obruklar oluşmaya devam ediyor."
