İBB ile İTÜ iş birliğiyle 2020'den beri uygulamada olan "hızlı tarama ile bina testi"nde ziyaret edilen 114 bin binadan 79 bininde, kat maliklerinin izin vermemesi üzerine işlem yapılamadı. Kalan 35 bin binanın ise 318'inin kendi kendine çökebilecek durumda olduğu bin 238'inin ise deprem güvenliğinin hiç olmadığı tespit edildi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından gözler, ayak sesleri her geçen gün daha yakından duyulan büyük İstanbul depremine çevrildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) iş birliğiyle 2020 yılından bu yana devam eden "Pera 2019" yöntemiyle yapılan hızlı bina tarama testleri, kent sakinlerinin güvenliğini sağlamak için önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
79 BİN BİNADA TARAMA YAPILAMADI!
Bugüne kadar hizmete 162 bin başvuru yapıldı ve ekipler 114 bin binayı ziyaret etti. Ancak ziyaret edilen yapıların 79 bininde kat maliklerinin izin vermemesi üzerine "hızlı tarama ile bina testi" işlemi gerçekleştirilmedi.
"Evsiz kalma korkusu" ile "Gittiği yere kadar" düşüncesiyle, potansiyel olarak yüksek risk taşıyan bu yapılar tehlike saçmaya devam ediyor.
1999'DAN ÖNCE YAPILAN BİNALARIN YARISI YÜKSEK RİSKLİ
Ekipler, 35 bin binada ise hızlı tarama işlemini gerçekleştirdi. İncelemeler sonucunda çoğunluğu 1999'dan önce yapılan binaların yarısının D ve E sınıfı olduğu belirlendi.
İncelenen bu 35 bin binanın 318'nin kendi kendine çökebilecek durumda olduğu, bin 238'inin ise deprem güvenliğinin hiç olmadığı tespit edildi.
10 BİNDEN FAZLA KİŞİ DEPREM RİSKİNDEN KURTULDU
Bugüne kadar "hızlı tarama ile bina testi" yapılabilen binalardan 293'ü yıkıldı ya da "riskli bina" kararı alınarak tahliye sürecine girdi. Bu 293 binada bulunan 3 bin 60 bağımsız birimde yaşayan 10 binden fazla kişi bu sayede riskten kurtulmuş oldu.
E sınıfında çok yüksek riskli olarak tespit edilen 5 bin 381 binanın tahliye, yıkım ve yenileme süreçlerinin hızlanması için de bu binalarda ikamet eden ev sahiplerine kira yardım paketi hazırlandı.
İSTANBUL'DA 2000 YIL ÖNCESİNE AİT 800 BİN BİNA VAR
İBB'deki verilere göre, İstanbul'da 800 bini 2000 yılı öncesinde inşa edilmiş durumda olan 1 milyon 200 binden fazla bina bulunuyor. Bu binalar deprem riski gözetilerek öncelik verilip yenilenmeyi bekliyor.
Kentteki bu 800 bin binanın 200 bininin ise öncelikle yenilenmesi hedefleniyor.
TARİHİ YAPI STOKUNUN YÜZDE 10'U HARAP HALDE
İstanbul genelinde 35 bin 627 tarihi eser bulunuyor. Bu tarihi yapı stokunun yüzde 10'unun metruk ve harap halde olduğu belirlenirken, kritik ve metruk durumda olanların sayısı ise 3 bin 500'e ulaşıyor.
Bu 3 bin 500 metruk yapının da 1000'ine, Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) tarafından belgeleme ve acil müdahale uyarı yazısı yazıldı.
'HIZLI TARAMA İLE BİNA TESTİ' NASIL YAPILIYOR?
Kent sakinleri tarafından https://binatespitiformu.ibb.gov.tr/ internet adresinden yapılan başvuruların ardından ekipler söz konusu adreslere gidiyor.
Binalarda ilk önce 5 kolonda sıva kaldırıp betonda okuma alınırken, röntgen cihazıyla da demir sayısı, aralıkları ve yerleri belirleniyor.
Daha sonra bir kolondan "sıyırma" diye tabir edilen işlemle içerisindeki donatıya erişene kadar pas payı alınıp kullanılan demirin özellikleri ve korozyon durumu ölçülüyor.
Binanın genel bir rölövesini ve projesini çizen ekipler, yapıdan toplanan bütün verileri ofiste zemin değerleriyle analiz ederek binanın deprem güvenliğini belirliyor.
Test sonucunda binalara A ve B düşük risk, C orta risk, D yüksek risk, E çok yüksek risk sınıflandırması yapılıyor.
Hızlı tarama sonucunda D ve E sınıfı olan binalara, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereğince kapsamlı analiz yapılması öneriliyor.
Kentte 2000 yılı öncesi inşa edilmiş binalar öncelikli olmak üzere 10 kata kadar betonarme ve 5 kata kadar yığma taşıyıcı sisteme sahip konut tipi binalarda uygulanan projeye başvurular 2020 yılından beri alınıyor.
