Hayatını kaybeden kişilerin mirasçılarına bıraktıkları mal ve mülkten devlete vergi ödenir. Gelir İdaresi'nin hazırladığı kapsamlı rehberde vergiye tâbi her şey sıralandı. Aile yadigarı bazı eşyalar vergiden muaf sayılırken, para cinsinden mirastan ise vergi alınıyor. İşte, miras vergisi hesaplama...
Kişilerin vefatıyla mirasçılarına kalan taşınır ve taşınmaz malların hangilerinden vergi alınıp alınmayacağı merak konusu oldu. Yurt içi ve yurt dışındaki mallar ile hayattayken yapılan bağışlar da vergiye konu edilir. Gelir İdaresi Başkanlığı'nın hazırladığı 'Miras Vergisi Rehberi'nde, madalya, kılıç gibi aile yadigarı olan eşyalar vergiden muaf. Fakat Türk lirası ya da dolar ve euro cinsinden mirasın ise vergisi var.
MİRAS VERGİSİ NASIL HESAPLANIR?
MİRASÇILARIN VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ REHBERİ
Gelir İdaresi Başkanlığı, hazırladığı 'Miras Vergisi Rehberi'nde mirasçıların vergilendirilmesine açıklık getirdi. Rehbere göre, bir kişinin ölümü, kayıp kişinin ölümüne karar verilmesi (gaiplik) veya bir kişiye hayatta iken yapılan bağışlamalar, vergiye konu ediliyor. Her mirasçıya düşen miras payı belirlendikten sonra istisnalar düşülüyor, kalan tutarın vergisi yüzde yüzde 1 ile 10 arasındaki tarifeye göre hesaplanıyor.
MİRAS VERGİSİ NASIL HESAPLANIR?
Miras kalan dolar ve euro gibi döviz türünden parada ise resmi rayiç üzerinden beyanda bulunuluyor, borsa rayici yoksa tutar Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca tespit olunacak kura göre beyan ediliyor. Veraset ve intikal vergisi, tahakkukundan itibaren üç yılda ve her yıl mayıs ve kasımda olmak üzere toplam altı eşit taksitte, ödeniyor. Örneğin, ölüm 1 Şubat 2020'de gerçekleşmiş ve mükellef nisanda beyanda bulunmuşsa, ödemeleri mayıs ve kasımda oluyor. Mükellefin mayısta beyanda bulunması halinde taksitler kasım da başlıyor.
AİLE YADİGARI EŞYALAR VERGİDEN MUAF
Veraset ve intikal vergisinde bazı istisnalar da bulunuyor. Bu kapsamda miras bırakılan ev eşyası, kişisel ve aile hatırası olarak korunan tablo, kılıç, madalya gibi eşyalardan vergi alınmıyor. Dul ve yetimlere bağlanan aylıklar ile emekli ikramiyeleri, dul ve yetimlere verilen evlenme ikramiyeleri, hizmet sürelerini doldurmamış bulunanların dul ve yetimlerine yapılan toplu ödemeler de hak sahiplerine intikali halinde veraset vergisinden muaf tutuluyor.
Yüzgörümlüğü gibi hediyeler, Cumhurbaşkanı'nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara kuruluşu için veya kurulduktan sonra tahsis olunan mallar istisna kapsamında. Verasetle intikal eden malların, evlatlıklar da dahil olmak üzere çocuklar ve eşten her birine düşen miras paylarının 306 bin 603 TL'si, eşin yalnız başına mirasçı olması halinde ise kendisine isabet eden miras payının 613 bin 582 TL'si istisna ediliyor.
MİLLİ PİYANGO'DA KESİNTİ YOK
Şans oyunları ile gerçek veya tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerde yüzde 20 veraset ve intikal vergisi uygulanıyor. Ancak Milli Piyango şans oyunlarına ait ikramiyeler hiçbir vergi, resim ve harca tabi olmadığından, herhangi bir kesinti yapılmıyor. Bu kapsamda Milli Piyango, Sayısal Loto, Şans Topu vb. oyunlarda talihlilerin eline geçen ikramiye kesintisiz olarak geçiyor.
350 BİN LİRA MİRASA 433 LİRA VERGİ
2020'de vefat eden bir kişiden mirasçısı bulunan iki çocuğuna 700 bin lira üzerinden miras kaldığında, her çocuk için 306 bin 603 TL'lik istisna düşüldüğünde her birisinin matrahı 43 bin 397 TL olarak hesaplanıyor. Buna göre, kendisine 350 bin lira intikal eden her çocuk, 43 bin 397 TL'nin yüzde 1'i kadar, yeni 433.97 TL vergi ödemekle yükümlü tutuluyor. Her bir mirasçı çocuk, 3 yılda her yıl mayıs ve kasımda olmak üzere altı eşit taksitte 72.32 TL vergi ödüyor.
BAĞIŞLANAN PARANIN VERGİSİ DAHA FAZLA
Hayattaki bir kişi ise iki çocuğuna 400 biner TL'yi bağışla aktardığında, istisna tutarı 7 bin 60 TL olarak hesaplanıyor, matrah 392 bin 940 TL olarak alınıyor. Yüzde 10 ve 15 oranları ile yapılan iki ayrı hesaplamayla her iki çocuğun ödeyeceği vergi 20 bin 720 TL olarak belirleniyor ve 3 bin 453 TL'lik taksitler halinde ödenebiliyor.
