Herkes farklı teknikle yapıyor 50'den fazla çeşidi bulunuyor. Günde binlerce satan bu ekmeklerin isimleri ise herkesi şaşırtıyor. Odun ve kömürün lezzeti işliyor tadını bilen ondan vazgeçemiyor.
Özbekistan’da ekmek, yalnızca bir besin kaynağı değil, aynı zamanda kültürel bir miras olarak kabul ediliyor. Ülkede “nan” olarak adlandırılan ekmeğin 50’den fazla çeşidi bulunurken, özellikle tereyağı ve süt katılarak tandırlarda pişirilen patır ekmeği büyük ilgi görüyor. Geleneksel yöntemlerle hazırlanan bu ekmekler, lezzeti ve dayanıklılığı ile dikkat çekiyor.
HER YÖREDE FARKLI TARİF
Özbekistan’da ekmekler, yapılış tekniklerine, kullanılan malzemelere ve üretildiği bölgeye göre farklı isimlerle anılıyor. Yapılış şekline göre “navvay”, “kazan”, “katlama”, “gıcdalı”, “şırmay”, “abı”, “laçıra”, “külçe” gibi çeşitleri bulunurken, içine eklenen malzemeye göre soğanlı, etli, kuyruklu, cevizli, tereyağlı, susamlı ve sütlü ekmekler tercih ediliyor. Ayrıca, Semerkant, Buhara, Kokand, Zamin ve Harezm gibi bölgeler de kendi yöresel ekmekleriyle tanınıyor.
EKMEK PAZARLARI BÜYÜK İLGİ GÖRÜYOR
Ülkede, yalnızca ekmeklerin satıldığı özel pazarlar bulunuyor. Bu pazarlarda odun ve kömürle ısıtılan tandırlarda pişirilen ekmekler büyük ilgi görüyor. Ekmek ustaları, sabahın erken saatlerinde hamur yoğurmaya başlayarak günün ilk ekmeklerini daha güneş doğmadan hazırlıyor. Özbek halkı, kahvaltıdan akşam yemeğine kadar tüm öğünlerde taze tandır ekmeğini tercih ediyor.
HER EKMEK USTASININ KENDİ İMZASI VAR
Özbekistan’da ekmek ustaları, hazırladıkları ekmeklerin üzerine kendilerine özgü desenler işliyor. Halk, ustaların pişirdiği ekmekleri bu desenlerden tanıyabiliyor. Taşkent’te ekmek satışı yapan Aziz Akbarov, her ustanın farklı yöntemlerle ekmek pişirdiğini belirterek, “Tezgahımda 50’den fazla ekmek çeşidi var. İnsanlar damak zevklerine ve bütçelerine göre farklı ekmekler tercih ediyor. Özellikle patır ekmeği, ramazan ayı dışında da büyük ilgi görüyor” dedi.
PATIR EKMEĞİ LEZZETİYLE DİKKAT ÇEKİYOR
Tereyağı, kuyruk yağı ve süt eklenerek hazırlanan patır ekmeği, yumuşak dokusu ve kendine has aromasıyla en çok tercih edilen ekmek çeşitlerinden biri. Özbek halkı, misafir ağırlarken veya özel günlerde genellikle bu ekmeği tercih ediyor. Dayanıklı yapısı sayesinde uzun süre tazeliğini koruyan patır ekmeği, yurtdışına giden vatandaşlar tarafından da sıkça satın alınıyor.
EKMEĞE SAYGI BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR
Özbek kültüründe ekmek, büyük bir saygıyla ele alınıyor. Çocuklara küçük yaşlardan itibaren ekmeğe hürmet etmeleri öğretiliyor. Özbekler, misafirlerini ekmekle karşılıyor ve uğurluyor. Ayrıca, uzun süre evden ayrılan birinin dönmesini temenni etmek için ekmek ısırtarak saklama geleneği de devam ediyor.
BABÜR ŞAH’IN SEMERKANT EKMEĞİ SEVGİSİ
Özbekistan’ın en ünlü ekmeklerinden biri de yalnızca Semerkant’ta yapılan ve aylarca bayatlamayan Semerkant ekmeği. Rivayete göre, Hindistan’a giderek büyük bir imparatorluk kuran Babür Şah, doğduğu toprakların ekmeğini özleyince, ustalarını Hindistan’a getirtiyor. Ancak ustalar ne yaparsa yapsın, ekmekler Semerkant’taki gibi olmuyor. Babür Şah’ın ekmeğin neden aynı tadı vermediğini sorması üzerine usta şu yanıtı veriyor: “Sultanım, malzemeleri getirdik ama Semerkant’ın havasını ve suyunu getiremedik.”
Geleneksel yöntemlerle üretilen Özbek ekmekleri, hem tarihi hem de kültürel anlamlar taşıyor. Ülke genelinde büyük ilgi gören bu ekmekler, lezzeti ve dayanıklılığıyla sofraların vazgeçilmezi olmaya devam ediyor.
