Elektrikli otomobillerde dünya tam beklenen etkiyi alamadı. Fakat pazar yeni modellerle birlikte hızla büyümeye devam ediyor. Satışlarda her geçen gün domino etkisi görülürken Togg’u hariç tuttuğumuzda pazarın dinamizmi aslında elektrikli lükslerden geliyor. Yüksek vergi dilimlerinde yer alan lüks sınıfın yeni çözümü adet yakalamak için elektrikli versiyonlar oluyor. Bazı modellerde içten yanmalı araçlarla fiyat farkı 5 milyona kadar çıkıyor.
ALİ YILDIRIM
Pandemiyle birlikte başlayan yokluk dönemi elektrikli otomobillere olan ilgiyi arttırdı. O dönemde umduğunu bulmayan tüketici hem yatırım hem de ayağını yerden kesmek için elektrikli modellere bile yok sattırdı. Fakat bolluk başlayınca işin de rengi (deyim yerindeyse) değişti.
Pazara hızla yeni modellerin girmesiyle birlikte aslında bakıldığında elektrikli araç pazarı büyümeye başladı. Aynı dizelde olduğu gibi model sayısı düştükçe satışlar çakılırken elektrikli araçta işin tam tersi oldu. Pazar yeni modellerle hızla büyüyor fakat diğer tarafta da bazı markalarda kan kaybı artıyor. 2024 yılının ilk 7 ayında (Ocak-Temmuz) pazarın yüzde 158 seviyesinde büyüdüğü görüldü.
Yaklaşık 26 elektrikli binek otomobil markasının olduğu listede 11 markanın satışları düştü. 15 markanın ise arttı. Geçen yıl aynı dönemde 15 bin 982 adet elektrikli araç satılırken, bu sene ilk 7 ayda toplamda 41 bin 371 elektrikli araç satışı gerçekleşti. Yeni modellerle birlikte pazar hızla büyürken bu pazarı TOGG ve lüks markalar diri tuttu. Çünkü yüksek vergiden dolayı istediği lükse ulaşamayan tüketici soluğu düşük vergili elektrikli otomobilde altı. Listenin ilk sıralarında TOGG sorasında BMW, Tesla ve Mercedes-Benz geldi.
İlk 10’un içinde Volvo da yer aldı. BMW bu süreçte pazarda boy gösterdiği yeni modellerle birlikte geçen yıl 994 olan satış adedini bu sene ilk 7 ayda 4 bin 318 adede çıkardı. Yüzde 335’lik büyümeye imza attı. Geçen yıl pazara tek modelle giren Tesla da 3 bin 500 adetle geçen yılın ilk 7 ayına göre satışları yüzde 40’ın üzerinde arttıran markalardan. Alman üretici Mercedes-Benz de son yıllarda elektrikli araç atağında vites yükseltti. Birbirinden farklı modelleri pazara süren yıldızlı marka, 2 bin 353 adetlik satışla yüzde 145 seviyesinde büyüyerek adını ilk sıralara yazdırdı. Volvo da her ne kadar adet bazında Hyundai ve MG’den sonra gelse de teoride dikkat çeken marklardan oldu. Geçen yıl 925 adet satış yapan marka bu sene 1219 adede kadar çıktı.
ASLAN PAYI YÜZDE 35’LE TOGG’DA
Geçen yıl siparişleri yetiştiremeyen Togg bu sene voltaj yükseltti. Ocak-Temmuz döneminde 2023’te T10X’ten 1435 adet satan marka, bu sene aynı aralıkta 14 bin 248 adetlik teslimat gerçekleştirdi. Satış tarafında markanın büyümesi neredeyse yüzde 893seviyesinde oldu. Yüzde 10’luk vergi diliminde bulunan modelin fiyatı da oldukça tatminkar. 1.9 milyon TL seviyesinde etiketiyle araç, elektrikli C SUV’nin en çok satan modellerinden biri oldu. Marka elektrikli tarafta pastadan yüzde 35 seviyesinde pay aldı.
ELEKTRİKLİYLE İÇTEN YANMALI ARASINDA 5 MİLYON FARK VAR
Mercedes-Benz E Serisi’nin başlangıç fiyatı 4.7 milyon lira seviyesinde. O da Türkiye’ye özel olan düşük motor hacimli versiyon zorla yüzde 80 ÖTV’ye sokulmuş. Fakat modelin dizel versiyonu 2.0 litrelik dizelle geldiği için yüzde 150 ÖTV ile fiyat 6.6 milyon TL. Aynı modelin EQE ismindeki elektrikli seçeneği de yüzde 60 ÖTV diliminde 4.2 milyon TL bu Türkiye’ye özel bir seri değil. BMW’nin tepe noktalarından biri olan 7 Serisi’nde de fiyat yüzde 220 ÖTV ile 14 milyonu aşıyor. Burada 3.0 litrelik bir MildHybrid yer alıyor. Ama aynı versiyonun elektrikli serisinde fiyat yaklaşık 9 milyon lira seviyesinde. Arada 5 milyon lira fark var. Yeni MINI Countryman’de de yaklaşık 3 milyonluk fiyat etiketi var. Fakat elektrikli versiyonu yüzde 10 ÖTV diliminde. Bu yüzden fiyatı da 1.9 milyon seviyelerinde.
EN HIZLI BÜYÜYENLER DÜŞÜK VERGİLİLER
Aynı zamanda düşük vergi diliminde yer alan modeller de elektrikli araç pazarının neredeyse yıldızı oldu. Lüks segmentte MINI hariç vergi dilimleri yüzde 40’tan başlarken, orta sınıf bu işi yüzde 10 ile kapattı. İlk 7 aylık performansta oransal olarak en fazla büyüme gerçekleştiren modeller bu dilimde yer alan markalar oldu. Listenin başında yüzde 893 büyüme ile TOGG var. Onu yüzde 685 büyüme ile Hyundai takip etti. İoniq 5 ve İoniq 6 modellerinin yüzde 10’luk versiyonlarının bu yıl pazara çıkması etkili oldu. Onun peşinde de Peugeot var. Markanın 208 ve 308 modellerinin elektriklisinin pazara dahil olması büyüme etkenlerinin başında geldi. Listede MINI de kendine yer buldu. Cooper’dan sonra Countryman’de de düşük vergili elektrikli model MINI severlerin de ilgi odağı oldu. Bu sayede marka geçen yıla göre voltajı yüzde 262 arttırdı. İlk 10’da Kia ve Citroen de yer aldı.
BAZI MARKALAR TEBLİĞE TAKILDI
Her marka kadar şanslı olmayan bazı üreticiler pazarda geçen yıl yaşanan etkiyi bulamadı. Hemen hemen 11 markanın ilk 7 ayda elektrikli araç satışları düştü. Seres, Jaguar ve Porsche elektrikli araç satışlarında geçen yıla göre, yüzde 50’den fazla düşüş yaşayan markalardan. Tebliğle birlikte tedarik sorunu yaşayan bazı markalarda da işler çok da iyi değil. MG yeni tebliğle birlikte artık Türkiye pazarına elektrikli araç getiremiyor. Fakat elinde oldukça fazla stok var. Bu yüzden marka satışlara hâlâ bu stokla devam ediyor. 2023’te 1697 araç satan marka, şimdi ilk 7 ayda 1522 adetle dikkat çekiyor. Yüzde 10’luk bir daralma yaşıyor. Alman üretici Opel de elektrikli araç tarafında son zamanların dikkat çeken markalarından. Corsa, Astra ve Mokka’nın elektrikli versiyonlarına rağmen marka ilk 7 ayda elektrikli araç satışlarında yüzde 15 daraldı.
