Trump'tan yeni vergi hamlesi: Küresel piyasalar alarmda

MİNE AÇAR

Göreve geldiği günden bu yana sürekli vergi artışlarıyla gündeme gelen ABD Başkanı Donald Trump, bugün karşılıklılık esaslı yeni tarifeler açıklayacak. AB ülkeleri, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Meksika, Vietnam ve Rusya da dahil olmak üzere 15 ülke gümrük tarifelerinden doğrudan etkilenecek görünüyor. Ancak Trump, karşılıklı gümrük vergilerinin yalnızca en büyük ticaret açığı veren 10 ila 15 ülkeyle sınırlı kalmayacağını, tüm ülkeleri kapsayacağını duyurdu. Gümrük vergilerinin olası sonuçlarını değerlendiren uzmanlar bunun enflasyonu tetikleyeceğini dile getirdi. Nitekim ABD Merkez Bankası’nın (Fed) takip ettiği enflasyon göstergesi olan çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE), şubat ayında yüzde 0,4 artarken, yıllık bazda yüzde 2,8 yükseliş kaydetti. Tüketici güven endeksi ise, martta geçen aya kıyasla 7,7 puan azalışla 57’ye indi. Enflasyon endişelerini körükleyen veriler ve düşen tüketici güveni sonrası varlık piyasalarında da sert hareketler dikkat çekti.

Karar Ekonomi’ye değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, Trump’ın bugün açıklanması beklenen tarifelerde yumuşama gösterebileceğini ama kapsamın daha dar olabileceğini belirtiyor. Aksi taktirde bu durumdan en fazla etkilenecek kesimin ABD vatandaşları olacağı dile getiriliyor. Uzmanlar, bu tür vergilerin uygulanması halinde, ABD’li tüketicilerin belirli ürünleri daha yüksek fiyatlarla almak zorunda kalacağına da dikkat çekiyor. Trump’ın adımlarına karşı atak söylemleri de peş peşe geliyor. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin tarifelerine karşı güçlü biçimde misilleme yapmaya hazır olduklarını söyledi. Benzer bir açıklama Meksika’dan da geldi.

YATIRIMLAR İÇİN OFİS AÇIYOR

ABD Başkanı Donald Trump, ülkedeki yatırımları hızlandırmak amacıyla yeni bir ofis kurulmasını öngören kararnameyi imzaladı. Ofis 1 milyar doların üzerindeki yatırımları kolaylaştırmak ve hızlandırmak amacıyla kurulacak. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada yeni ofisin, şirketleri ABD’de büyük yatırımlar yapmaya teşvik etmek için düzenleyici yükleri azaltacağı, izin süreçlerini hızlandıracağı, farklı kurumlar arasında yatırımcı sorunlarına yönelik koordinasyonu sağlayacağı, ulusal kaynaklara erişimi artıracağı, ulusal laboratuvarlarla işbirliğini kolaylaştıracağı aktarılan açıklamada, eyalet yönetimleri ve ekonomik kalkınma organizasyonlarıyla da çalışacağı kaydedildi. Ofisin, süreçleri daha verimli hale getirerek yerli ve yabancı yatırımları çekeceğine işaret edilen açıklamada, ABD’yi büyük ölçekli yatırımlar için en cazip destinasyon haline getireceği vurgulandı.

YABANCI HAKİMİYETİ YÜKSEK

Gümrük vergileriyle ilgili müzakerelerin nasıl ilerleyeceği merak konusu olurken, ülkeler arasındaki ticari ilişkilerin geleceği ise belirsizliğini koruyor. Enflasyonda yükseliş eğiliminin artması ile dolar kurunun daha da zayıflaması ihtimali de masada duruyor. Ancak değerlendirmelerde bulunan ekonomistler, Trump güçlü dolar istemiyor ve bu durum işine geliyor gibi görünse de kurda sert düşüşlerin çok mümkün olmayacağını belirtiyor. Gerekçe olarak ise ABD’de borsa ve tahvil piyasasına yatırım yapan çok sayıda yatırımcı gösteriliyor. ABD ekonomisi geçen yılın 4. çeyreğinde yüzde 2,4 büyüdü. Beklenti büyümenin yüzde 2,3 olacağı yönündeydi. Önceki çeyrekte büyüme yüzde 3,1 olarak gerçekleşmişti. Ülke ekonomisi, 2024 genelinde yüzde 2,8 büyüdü. Resesyon söylentilerinin yoğunlaştığı bir dönemde açıklanan verinin olumlu olduğunu belirten uzmanlar, “ABD ekonomisi, 2023’te yüzde 2,9 büyüme kaydetmişti. Yabancı yatırımcılar ABD’nin 93 trilyon dolarlık hisse senedi piyasasının rekor bir bölümünü elinde tutuyor. FED verilerine göre, 2024 4. çeyreği itibariyle, yabancı yatırımcılar ABD hisse senetlerinin 16,5 trilyon dolarına ya da yüzde 18’ine sahip. Bu oran 2000’de yüzde 8, 1950’lerde ise sadece yüzde 2 imiş, yani küresel bazda ABD borsalarına yöneliş var ve bu ülkemiz için de geçerli” bilgisini paylaştılar.

BELİRSİZLİK ALTINA YARADI

Altın fiyatları ise, Trump’ın yeni gümrük vergisi planlarının küresel ticaret savaşı endişelerini artırmasıyla yükselişini sürdürüyor. Değerli metal yatırımcıların güvenli liman arayışına yönelmesiyle tarihi zirvesini yeniledi. Ons altın 3 bin 150 dolar seviyesine kadar çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Öte yandan ABD’deki depolarda tutulan altın miktarı 43,3 milyon ons ile tarihi zirveye ulaştı. Mevcut fiyatlarla 135 milyar dolar değerindeki bu miktar, Donald Trump’ın ABD başkanı seçildiği kasım ayında 17,1 milyon ons seviyesindeydi. Petrol fiyatları da Trump’ın Venezuela’dan petrol veya gaz alan ülkelere getirdiği yüzde 25 gümrük vergisinin bugün başlaması, Rus ham petrolüne ikincil gümrük vergisi planı ve İran’a saldırı tehditlerinin ardından yükseldi. Söz konusu küresel gerginliklerin petrol arzını sekteye uğratabileceği endişesi de artışı destekledi. Bu gelişmelerle Brent petrolün varili 75,04 dolara kadar yükseldi.