Dünyada enflasyonla ün yapmış olan Arjantin’de sular durulmuyor. Ön seçimlerde yaşanan şokla birlikte ülkede ekonomi tekrar çalkalanırken, Arjantin Merkez Bankası pesoyu bir kez daha devalüe etti. Yaşanan devalüe sonrasında 1 dolar 350 Arjantin Pesosu oldu.
Arjantin’de para devüle oldu. Ön seçimlerde beklenmedik sonucun ardından piyasalar alt üst olurken, Arjantin Merkez Bankası parayı bir kez daha devalüe etme kararı aldı. Ön seçimlere eski ABD Başkanı Donald Trump’a hayranlığını sıklıkla dile getiren Milei damgasını vurdu. Oyların yüzde 92’si sayıldı. İlk sonuçlara göre Milei, beklenmedik şekilde oyların yüzde 30’unu aldı. Milei’yi yüzde 28 ile ana muhalefet bloku, yüzde 27 ile şu an iktidarda olan “Peronist” ittifakı takip etti. Aşırı sağcı ve popülist görüşleriyle bilinen Milei, Arjantin Merkez Bankasının kapatılmasını savunuyor. Ayrıca Milei, iklim değişikliğinin yalan olduğunu, insan organlarının satışının legal olması gerektiğini ve silahların serbestleştirilmesi gerektiğini dile getiriyor. Merkez Bankası’nı kapatma sözü veren ve para birimi olarak ABD doları kullanacaklarını söyleyen politikacı Milei’nin hafta sonu ön seçimde birinci olmasının ardından varlıklarının serbest düşüşe geçmesi sonrası piyasaları rahatlatmak amacıyla sert önlemler alındı.
Arjantin pesosu paralel piyasalarda toparlanmadan önce yüzde 14 değer kaybederek rekor düşük seviyeleri görmüştü. Ülkede enflasyon da yüzde 115 seviyesinde bulunuyor. Piyasalardaki hareketin ardından cuma günü 287 olan dolar/peso kuru 350’ye kadar çekildi. Merkez Bankası’nın ayrıca politika faizini mevcut yüzde 97’den yüzde 118’e yükselteceği öğrenildi. Öte yandan Arjantin Merkez Bankası da döviz piyasasında pesoyu desteklemek için rezervleri tüketmeye devam etti.
Arjantin’de üst düzey bir hükümet yetkilisi, ülkenin Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) bu ayın sonunda yapılması planlanan bir ödemeyi belirsiz bir miktarda artırmasını isteme niyetinde olduğunu söyledi. IMF, aynı zamanda 22 Ekim seçimlerinde cumhurbaşkanlığına aday olan Ekonomi Bakanı Sergio Massa’nın aracılık ettiği yeniden finansman anlaşmasının bir parçası olarak Arjantin’e yılın geri kalanında 10,8 milyar dolara kadar kredi vermeyi kabul etti. 7,5 milyar dolarlık ilk ödemenin ağustos ayı sonuna kadar yapılması bekleniyor.
DOLAR PESO KARŞISINDA YÜZDE 22 YÜKSELDİ
Seçim sonuçları öncesinde 287 seviyesinde işlem göre dolar/Arjantin Pesosu, sonuçların ardından önce yüzde 14 yükseldi. Ardından Arjantin Merkez Bankası piyasaları sakinleştirmek için pesoyu devalüe etme ve politika faizini yüzde 97’den yüzde 118’e yükseltme kararı aldı. Son kararlar dolar peso karşısında günlük yüzde 22 yükselerek 350 seviyesine geldi. Arjantin seçimlerinde iktidar ve ana muhalefet arasında çekişmeli bir seçim yaşanması beklenirken Milei’nin aradan sıyrılarak ön seçimlerden zaferle ayrılması bir anda ülke ekonomine yönelik belirsizliklerin artmasına yol açtı. Bunun nedeni ise popülist politikacının sıra dışı ekonomik vaatleri bulunması.
‘PARA BASMAK SAHTEKARLIKTIR’
Çalmanın yanlış bir şey olduğunu belirten 52 yaşındaki politikacı “Para basmak alım gücünü düşürdüğü için sahtekarlıktır; cebinizden siz fark etmeden zorla para almaktır. Sorular teknik olsa da cevabı politik oluyor. Mevcut Başkan Alberto Fernandez hükümetinin, ki suçlular hükümetidir, ilk 3 yılında ekonomi yüzde 16 daraldı. Bu hükümetin her yıl Arjantinlilerden 25 milyar dolar çaldığı anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
‘MERKEZ BANKASI HALKI DOLANDIRIYOR’
Milei’nin ekonomik vaatlerinin merkezinde Merkez Bankasını kapatmak ve Arjantin Pesosunu tedavülden kaldırarak tamamen ABD doları kullanmak yer alıyor. Javier Milei temmuz sonunda El Pais’e verdiği röportajda kendisine neden ekonomiyi dolarize etmek istediği sorulduğunda şu cevabı vermişti:
“Soruyu diğer türlü sormak gerekiyor? Neden dolarize etmeyelim? Arjantin bir merkez bankası yokken dünyanın en zengin ülkesi haline gelmişti. 1880-1935 yılları arasında yıllık enflasyon ortalama yüzde 0.9 seviyesindeydi. 1935 yılında merkez bankası halkı dolandırmak ve güce yakın kişilere yarar sağlamak için kuruldu. Merkez Bankası’nın kuruluşunun ardından enflasyon yüzde 6’ya sıçradı. 1946 yılında merkez bankası tamamen kamulaştırıldı ve ortalama enflasyon yüzde 250’ye çıktı. Pesodan şu ana kadar 13 sıfır attık ve savaş bile yokken 2 hiperenflasyon dönemi geçirdik. Bu bir felakettir. 1991 yılında sabit kura geçildi ( 1 dolar 1 pesoya eşitlendi). 1993 yılından itibaren Arjantin birkaç yıllığına dünyadaki en düşük enflasyona sahip ülkelerden birisi oldu. Bu, Arjantin tarihindeki en başarılı programlardan birisi oldu.”
