Çiftçiler girdi maliyetlerindeki yükseliş sebebiyle ellerindeki hayvanları ya satarak ya da kesime yollayarak sektörden çıkıyor. CHP Miletvekili Ömer Fethi Gürer, üreticinin artan maliyetlerden şikayet ettiğini ve son zamanlarda birçok küçük aile işletmesinin kapandığını belirtti. Hayvan varlığında ciddi bir düşüş yaşandığını belirten Gürer, ‘’Son iki yılda büyükbaş hayvan sayısında yaklaşık 2 milyon, küçükbaş hayvan sayısında ise 5 milyonluk bir düşüş yaşandı. İthal çözüm olmuyor’’ dedi.
Tarım ve gıda sektörü Türkiye’de de alarm veriyor. Türkiye’deki enflasyonist ortam ve maliyetlerdeki yükselişle, çiftçi üretimden vazgeçiyor. Kırsal nüfusun azalması ve sisteme kayıtlı çiftçi sayısındaki düşüş gün geçtikçe artıyor. Özellikle girdi maliyetlerinin artışı tarımsal üretimin kârlılığını sıfırlarken, üretici üstüne bir de borçla üretim yapmaya çalışıyor. Çiftçi zarar etmemek için sektörü hızla terk ediyor. Çiftçiler girdi maliyetlerindeki yükseliş sebebiyle ellerindeki hayvanları ya satarak ya da kesime yollayarak sektörden çıkıyor.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer üreticinin artan maliyetlerden şikayet ettiğini ve son zamanlarda birçok küçük aile işletmesinin kapandığını belirtti. Gürer, ziyaret ettiği çiftliklerde, birçok üreticinin yem fiyatlarının artışından şikayet ettiğini belirterek ‘’Özellikle son zamanlarda yaptığım ziyaretlerde, birçok küçük aile işletmesinin kapandığını gözlemledim. Yem maliyetlerinin yükselmesiyle birlikte, üreticiler hayvanlarını ya satıyor ya kesime gönderiyor veya üretimden çekilerek hayvan yetiştiriciliğinden vazgeçiyorlar. Bu da hayvan varlığımızda ciddi bir azalmaya neden oluyor. Son iki yılda büyükbaş hayvan sayısında yaklaşık 2 milyon, küçükbaş hayvan sayısında ise 5 milyonluk bir düşüş yaşandı. Bu sürecin bu şekilde devam etmesi durumunda, ülke genelinde hayvancılık sektöründe önemli sorunlarla karşılaşabiliriz. İthal çözüm olmuyor. 2023 yılında 700 bini bulan büyükbaş ithalatı bu yılda 600 bini bulacağı açıklandı. Et fiyatlar artış durmadı. İthal et, hayvan, yem de birileri için kazanç kapısı oldu. Tüketici de ete hasret kaldı’’ ifadelerini kullandı.
‘ÇİFTÇİLİK YAPMAYANIN HAYVANCILIĞI SÜRDÜRMESİ ÇOK ZORLAŞTI’
CHPli Ömer Fethi Gürer 2020-2023 yılları arasında yapılan hayvan yemi ithalatı verilerini paylaşarak şu ifadeleri kullandı:
‘’2020 yılında 3 milyar 454 milyon dolar tutarında ithalat gerçekleştirilirken 2023 yılında 5 milyar 115 milyon dolar hayvan yemi ithalatı gerçekleştirildi. 2020-2023 yılları arasında geçen süreçte 1 milyar 664 milyon dolar hayvan yemi ithalatında artış görülmektedir. 2023 yılında en çok ithal ettiğimiz yem bitkileri arasında 2 milyon 955 bin ton ile soya fasulyesi, 1 milyon 888 bin ton ile mısır dane ve 1 milyon 446 bin ton ile arpa yer almaktadır. Bu 3 ürün için ödediğimi tutar 2 milyar 625 milyon dolardır. 2024 yılının ilk 2 ayında ise 855 milyon 571 bin dolar ithalat karşılığı ödemiş olduk. Pamuk tohumu küspesi, Ayçiçek tohumu küspesi gibi yem çeşitleri ile süt yemleri ithal. Kamucu bir anlayıştan uzaklaşmak bu süreci yarattı. Çiftçilik yapmayanın hayvancılığı sürdürmesi çok zorlaştı. Özel besi yemleri dışında kaba yemi kendi üretmeyen hayvan sahibi işi zor.’’
‘İYİLEŞTİRME YAPILMAZSA ET FİYATLARINDA ARTIŞ SÜRECEK’
Sadece üreticiyi üretime teşvik edip doğru politikalarla sürecin yürütülmesi gerektiğini vurgulayan CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, ‘’Hayvancılığı iyi bir noktaya taşıyamazsak, et fiyatlarındaki artış ve vatandaşın mağduriyeti devam eder. Bunlara aynı çerçeveden bakmak gerekir. Bunun için hayvancılığın sürdürülebilirliği ve üretimin artırılabilmesi için yem fiyatlarını aşağı çekecek tarım politikalarının benimsenmesi gereklidir. Yem bitkilerinde üretimimizi acil şekilde artırmalıyız. Yem fabrikaları özelleştirilecek bu sürece hayvancılık evrildi. Bu ürünlerin hepsi ülkemizde yetiştirilebilen ürünlerdir’’ dedi.
‘GİRDİLER HEP YÜKSEK FAKAT ÜRÜNLERİMİZ VE HAYVANLARIMIZ PARA ETMİYOR’
Ömer Fethi Gürer’in Niğde’nin Kızılca köyünde konuştuğu besici Ramazan Ünlü fahiş fiyatta artan maliyetlerden ötürü hayvancılığı bırakacağını söyledi. Emekli olduktan sonra köyüne dönerek besiciliğe başlayan Ramazan Ünlü, 13 yıldır bu işi yaptığını belirterek, “20 hayvanla başladım, 75-80 hayvana çıktı sonuç olarak. Ama hayvancılık sektöründe de tarımda da gerekli desteği göremedik. Gerekli desteği göremediğimiz için sürekli zarar ettik. Ürünlerimiz ya da hayvanlar para etmiyor ama girdi fiyatlarının hepsi yüksek fiyatlı. Başta yem, mazotu, elektriği bunlar zarar ettirdi. Mera hayvancılığı yok tabii hazır yiyecek vermek zorundayız. Ankara’dan kesim 345 lira diyor büyükbaş hayvanın, bizim burada kesiyorlar 280 liraya. Sadece biz değil tüketiciler de bence zarar etmiş oluyor” dedi.
Ünlü, 50 kiloluk yemin şu anda 600 lira olduğunu ifade ederek, “Sütü kesiliyor yem, yonca, silaj olmayınca. Et oranı da düşüyor. Tamamen bırakmayı düşünüyorum çünkü üreticiye kazandırma gibi bir politikamız yok. Biz inadına bugüne kadar getirdik ama bundan sonra götürmenin hiçbir olanağı yok. Burası 25 hayvanla 3-4 torba günlük yem tüketiyor. Verimli olmaktan çıktı, ülkede zorlaştırıldı bunlar. Pancar küspesi bir bin lira. Maliyetli bir iş. İl ya da ilçe tarımın normalde incelemesi gerekiyor bunların neden kaynaklandığını ve nasıl önlem alınması gerektiğini. İşletmeyi tamamen kapatmayı düşünüyorum” diye konuştu.
‘SÜT PARASI ELEKTRİK VE MAZOT GİDERLERİNİ KARŞILAMIYOR’
En büyük sıkıntısının maddi açıdan olduğunu dile getiren besici kadın da “Aldığım süt parası şu anda karşılamıyor elektriğimi, mazotumu. Kendi yoncamızı kendimiz üretmeye başladık. Sütün en azından 15 lira olması lazım. Günlük benim 9 tane inek 9 torba yemiyor, 50 kilodan hesapla. Son dönemde 5-6 tane danam vardı mecbur sattım. Piyasa durgun dediler 2-3 aya zorla verdim” diye konuştu.
HAYVAN SAYISI 2023’TE AZALDI
Büyükbaş hayvan sayısı 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 2,6 azalışla 16 milyon 583 bine, küçükbaş hayvan sayısı da yüzde 6,9 düşüşle 52 milyon 363 bine geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ilişkin hayvansal üretim istatistiklerine göre, büyükbaş hayvan sayısı 2023’te bir önceki yıla kıyasla yüzde 2,6 azalarak 16 milyon 583 bine düştü. Bu dönemde sığır sayısı yüzde 2,6 azalışla 16 milyon 421 bin, manda sayısı da yüzde 5,9 gerileyerek 161 bin 749 oldu. Küçükbaş hayvan sayısı ise 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 6,9 azalarak 52 milyon 363 bin olarak hesaplandı. Koyun sayısı bu dönemde yüzde 5,9 düşerek 42 milyon 60 bin, keçi sayısı ise yüzde 11 gerileyerek 10 milyon 303 bin baş oldu.
