Enflasyon düzeltmesi uygulamasının birçok işletmeyi "haksız" vergi yükü altına sokacağı yönündeki tepkiler sürerken iş dünyası temsilcilerinden çözüm önerileri gelmeye devam ediyor. İTO Başkanı Avdagiç, uygulamaya ‘ciro sınırı’ getirilmesini önerirken ATO Başkanı Baran, yılda bir kez uygulanması gerektiğini ifade etti.
Enflasyon düzeltmesi uygulaması, iş dünyasında büyük yankı uyandırdı ve ekonomi yönetimini yeni düzenlemelere itti. Geçtiğimiz yıllarda enflasyonun yüksek seyretmesiyle birlikte gündeme gelen enflasyon düzeltmesi uygulaması, işletmelerin önemli bir kısmının fazla vergi ödeyeceği endişesini doğurmuştu. Bu durum, iş dünyasında büyük bir panik havasına neden olmuş ve birçok işletme temsilcisi, düzenlemenin en azından geçici olarak ertelenmesini talep etmişti. Tepkiler sürerken iş dünyası temsilcilerinden çözüm önerileri gelmeye devam ediyor.
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, uygulamaya ‘ciro sınırı’ getirilmesini önerirken ATO Başkanı Gürsel Baran, yılda bir kez uygulanması gerektiğinin altını çizdi. İSO Başkanı Erdal Bahçıvan ve ASO Başkanı Seyit Ardıç ise duran varlıkların enflasyon düzeltmesine konu edilmemesi gerektiğini belirtti.
ATO Başkanı Gürsel Baran & İTO Başkanı Şekib Avdagiç
İşletmelerin en son 2004 yılında tabi tutulduğu enflasyon muhasebesi uygulamasına ilişkin usul ve esaslar 30 Aralık 2023 tarihinde yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmişti. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 2024 yılı ikinci geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapılması gerektiğini ve mükelleflere kolaylık sağlanması amacıyla son kez geçici vergi beyanname verme sürelerini 27 Ağustos Salı gün sonuna kadar uzatıldığını bildirmişti. Belirlenen sürenin sonuna yaklaşırken iş dünyası itiraz ettiği bazı hususlarda düzenlemeye ilişkin çözüm önerilerini sunmaya devam ediyor.
“UYGULAMADA ŞİRKETLERE BELİRLİ BİR ÖLÇEK GETİRİLEBİLİR”
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran, enflasyon ortamının toplumun tüm kesimleriyle birlikte ticari hayatı ve işletmeleri de derinden etkilediğini söyledi.
Enflasyon muhasebesinin özü itibarıyla mali tabloların düzeltilerek gerçek durumun yansıtılmasına yönelik bir işlem olduğunu bildiren Baran, “Bu nedenle uygulamanın vergisel değil, muhasebeye ait bir işlem olarak değerlendirilmesini ve bu şekilde uygulanmasını istiyoruz. Enflasyon muhasebesinin mükellefler açısından vergisel bir sonuç doğurmayacak şekilde, yılda bir kez uygulanmasının doğru bir karar olacağını düşünüyoruz” ifadesini kullandı.
Baran, enflasyon düzeltmesi sonucu ortaya çıkan ve “net parasal pozisyon kazancı” olarak adlandırılan tutarın vergi matrahıyla ilişkilendirilmeyerek sermayenin bir unsuru olarak dikkate alınabileceğini ve sermayeye eklenebileceğini kaydederek, “Diğer yandan uygulamada şirketlere belirli bir ölçek getirilebilir. Bağımsız denetime tabi işletmeler zorunlu olarak, diğer şirketler ise seçimlik enflasyon muhasebesini uygulayabilirler” önerisini paylaştı.
“VERGİLENDİRME AKTİ SATIŞA SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA UYGULANMALI”
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Seyit Ardıç ise birçok ülkede muhasebe standartları gereğince enflasyon düzeltmesi yapıldığını ve enflasyondan arındırma işleminin firmalar üzerinde vergi etkisi yaratmadığını söyledi. İşletmelerin mali tablolarının düzeltilmesinin, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) kapsamındaki gibi vergisiz bir şekilde gerçekleştirilmesini talep ettiklerini belirten Ardıç, “Enflasyon düzeltmesi uygulaması ile iktisadi işletmelerin aktiflerinde yer alan kıymetlerin defter değerleri, güncel değerlerine getirilmektedir.
Bu varlıklar satışa konu edilmediği sürece enflasyon farkından oluşan kıymet artışları vergilendirilmemelidir. Vergilendirme ancak bu aktif satışa söz konusu olduğunda uygulanmalıdır” değerlendirmesini yaptı. Ardıç, enflasyon muhasebesi uygulamasının, üretim, istihdam ve ihracatının güçlü kalabilmesi için gözden geçirilmesi gerektiğini savundu.
"ŞİRKETLERİ VE KOBİ'LERİ ÇARESİZ BIRAKMAMALI"
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, enflasyon muhasebesi uygulamasına “ciro sınırı” getirilmesinin bir çözüm olabileceğini belirterek, örneğin 2023 cirosu 500 milyon liranın altında olan firmaların bu kapsamdan muaf tutulabileceğini söyledi. Şirketlerin yaptıkları ve devam eden yatırımdan kaynaklanan ve enflasyon muhasebesi sonucu oluşacak verginin doğmaması gerektiğini vurgulayan Avdagiç, “KOBİ’ler ‘faaliyetten doğmayan kar’ üzerinden bir vergi yüküyle karşı karşıya bırakılmamalı.
Geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılmamalı. Ayrıca düzenleme yılda bir kere yapılmalı. Enflasyon muhasebesi, özellikle KOBİ’lere ve bunlara hizmet veren mali müşavirlere içinden çıkılmaz bir iş yükü oluşturmaktadır. Şirketler ve özellikle KOBİ’leri çaresiz bırakmamalı” diye konuştu.
“DEĞERLEME ARTIŞLARI MALİ KÂR OLARAK VERGİLENDİRİLMEMELİ”
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan da enflasyon muhasebesinin bilançoların güncellenmesi ve kredi kullanımında “gerçek değerli” bilançoların dikkate alınacak olması açısından olumlu bir uygulama olduğunu söyledi. Karşılığı orta ve uzun vadede alınacak olan yatırımlara, bir gelir ve kazanca ulaşmadan, adeta bir varlık değerlendirmesi vergisi altında enflasyon muhasebesinin uygulanmaması gerektiğini kaydeden Bahçıvan, değerleme artışlarının mali kâr olarak vergilendirilmemesi gerektiğini belirtti.
Bahçıvan, ticarete konu olmayan ancak aktifte yer alan bir varlığın, enflasyon nedeniyle artan değerinin vergilendirilmesinin sanayicilere ilave bir maliyet getireceğini belirterek, “Bu nedenle ticari faaliyetle ilgili olmayan maddi duran varlıklar enflasyon düzeltmesine konu edilmemelidir. Uygulama güçlüğü ve sağlıklı olmayacağı gerekçesi ile ara vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesinin yapılmaması, yılsonunda bir kere yapılması daha sağlıklı sonuçlar doğuracaktır” dedi.
İŞ DÜNYASI TEMSİLCİLERİNDEN 3 ÖNERİ
1-Enflasyon muhasebesi uygulamasına ‘ciro sınırı’ getirilmesi bir çözüm olabilir. Örneğin, 2023 cirosu 500 milyon liranın altında olan firmalar, bu kapsamdan muaf tutulabilir.
2-Enflasyon muhasebesinin mükellefler açısından vergisel bir sonuç doğurmayacak şekilde, yılda bir kez uygulanmasının doğru bir karar olacağını düşünüyoruz.
3-Ticari faaliyetle ilgili olmayan maddi duran varlıklar enflasyon düzeltmesine konu edilmemelidir.
