Hem ev sahibi hem kiracı yanacak! Bunu yapan ev sahibi ve kiracıya rekor ceza geliyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı, elden kira ödemeleriyle ilgili önemli bir düzenlemeye gidiyor. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından hazırlanan yeni tebliğ taslağına göre, elden yapılan kira ödemelerine ciddi cezalar uygulanacak. Düzenleme hayata geçtiğinde, kira ödemelerini elden yapan kiracı ve ev sahiplerine her ay için ceza kesilecek. Ceza, kira tutarının yüzde 10’u oranında olacak ve asgari tutar 5 bin lira olarak belirlenecek.

ELDEN KİRA ÖDEMELERİNE AĞIR CEZALAR

Hürriyet'in haberine göre, 1 Ekim 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek bu düzenlemeyle, kirayı elden ödeyenler ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kalacak. Örneğin, ev sahibi Ayşe Hanım, evini Ahmet Bey’e 25 bin lira karşılığında kiraladı ve ödemenin 10 bin liralık kısmı bankadan, kalan 15 bin lirası ise elden yapıldı. Elden ödenen bu 15 bin liralık kısım için yüzde 10 oranında ceza hesaplanacak. Ancak bu tutar, 5 bin liranın altında kalacağı için, Ayşe Hanım ve Ahmet Bey'e ayrı ayrı 15 biner liralık ceza kesilecek.

BANKA VE PTT ÜZERİNDEN ÖDEME ZORUNLULUĞU

Gelir İdaresi Başkanlığı, 2 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı yasa ile kira ödemelerinin banka veya PTT aracılığıyla yapılmasını zorunlu hale getiren düzenlemenin detaylarını açıklığa kavuşturmak için bir tebliğ taslağı hazırladı. Bu taslağa göre, konut ve işyeri kiralamalarında yapılan ödemeler artık belgelendirme zorunluluğuna tabi olacak. Yani kira ödemelerinin banka veya PTT tarafından düzenlenen belgelerle kayıt altına alınması gerekecek. Ayrıca, kısa süreli konut kiralamaları da bu zorunluluğun kapsamına dahil edilecek.

AYKIRI BİR DURUMDA 5 BİN LİRA CEZASI BULUNUYOR

Düzenlemeye aykırı hareket edenler için özel usulsüzlük cezası uygulanacak. Ceza, kiracı ve ev sahibi olmak üzere her iki tarafa da ayrı ayrı kesilecek. Örneğin, birinci sınıf tüccarlar ve serbest meslek sahipleri için ceza tutarı 20 bin lira olarak belirlenirken, ikinci sınıf tüccarlar ve defter tutan çiftçiler için bu tutar 10 bin lira olacak. Diğer durumlar için ise ceza 5 bin liradan az olmamak üzere işlem tutarının yüzde 10’u kadar olacak. Bu cezalar her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak ve bir takvim yılı içinde uygulanacak toplam ceza tutarı 20 milyon lirayı geçemeyecek. Ancak, elden ödeme yapanlar, bu durumu takip eden 5 iş günü içinde Gelir İdaresi’ne bildirdikleri takdirde, cezadan muaf olacaklar.

ELDEN KİRA ÖDEMESİ NASIL CEZALANDIRILACAK?

Gelir İdaresi Başkanlığı, elden kira ödemelerine ilişkin çeşitli örneklerle bu düzenlemeyi açıklıyor. Örneğin, ev sahibi Ali Bey, gayrimenkulünü Hakan Bey’e 20 bin liraya kiraladı. Kasım ayına ait kira bedelinin elden ödendiği tespit edilirse, her iki taraf da özel usulsüzlük cezası ile karşı karşıya kalacak. Elden ödenen tutarın yüzde 10’u 2 bin lira olsa da, asgari ceza tutarı olan 5 bin lira uygulanacak ve her iki tarafa ayrı ayrı 5 bin lira ceza kesilecek.

Benzer şekilde, ev sahibi Emine Hanım, gayrimenkulünü Fatma Hanım’a 25 bin liraya kiraladı ve kiracı, eylül ve ekim aylarına ait kira bedelini elden ödedi. Bu durumda hem kiracı hem de ev sahibi için 2x5 bin lira olmak üzere toplam 10 bin liralık ceza kesilecek.

7 BİN LİRANIN ÜZERİNDEKİ ÖDEMELERDE ZORUNLULUK

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan başka bir taslakta ise, 7 bin liranın üzerindeki ödemeler için finansal kurumlar aracılığıyla işlem yapma zorunluluğu getiriliyor. Örneğin, bir kamu çalışanı 20 bin liraya bir buzdolabı satın aldığında, tutar 7 bin liranın üzerinde olduğu için bu ödemenin mutlaka aracı kurumlar üzerinden yapılması gerekecek. Aksi halde, hem alıcı hem de satıcıya ayrı ayrı cezalar uygulanacak.