‘Bütçeye yük olur’ diyerek emekliye zam yapmayan iktidar, milletten sağladığı ‘tasarrufu’ müteahhitlerin cebine koyuyor. 8 karayolu projesi devlet imkanlarıyla 22 milyar dolara mal edilebilecekken Hazine garantisi verilerek şirketlere 59 milyar dolar aktarıldı. Aradaki milyar dolarlık uçurum, asıl yükün vatandaşın aylığı değil şirketlere yağdırılan paralar olduğunu gösterdi.
DAR GELİRLİYE ZAM PAS GEÇİLDİ MÜTEAHHİTİN ZAMMI AKSATILMADI
Ekonomideki krize çare arayan hükümetin kamuda tasarruf paketi boş çıktı. Bütün tedbirler vatandaşa dönük oldu, vergi paketiyle milletin sırtına yeni yük bindirildi. Yönetenler bütçedeki asıl kara deliklere gözünü kapatırken Hazine garantili projeler yine gündeme geldi. Emekli zammının bütçeye yük getireceği gerekçesiyle pas geçilmesinin ardından Saadet Partisi, garantili projelerin ülkeye maliyetinin araştırılması için TBMM’de öneri verdi.
YOLCUSUZ HAVALİMANI İÇİN ŞİRKETE 208 MİLYON EURO ÖDENECEK
Öneri üzerine konuşan CHP’li Deniz Yavuzyılmaz “Garantili 8 karayolu projesi devlet kaynağıyla yapılsa 22 milyar dolara mal olacaktı. Ancak müteahhitlere yaptırıldığı için Hazine’den en az 59 milyar dolar çıkacak” dedi. Zafer Havalimanı örneğini veren Yavuzyılmaz, 2024’ün ilk altı ayı için 658 bin yolcu garantisi verildiğini ancak 15 bin uçuş gerçekleştiğini belirtti. “Hata payı yüzde 97... 2044’e kadar şirkete 208 milyon euro para ödenecek” dedi.
EMEKLİYE BÜTÇE YOK AMA MÜTEAHHİTE ‘GARANTİ’ VAR
Emekliye zam kapısını kaynak olmadığı için kapatan hükümet , Hazine garantili projelere cömert olmaya devam ediyor. Bu projelerin maliyetleri katlanırken, şirketler astronomik kârlar elde ediyor. CHP’li Deniz Yavuzyılmaz, hükümetin, maliyetinden daha fazla ücrete müteahhitlere projeler sunduğunu söyledi. Devletin zarar ettiğini belirten Yavuzyılmaz, “Devletin öz kaynaklarıyla yapılsa 22 milyar dolara mal olacak 8 karayolu projesinin, yandaş müteahhitlerle yapıldığı için maliyet 59 milyar dolar oldu” dedi.
Artan enflasyon karşısında ücretler cebe girmeden buharlaşırken, emekli ve asgari ücretlinin zam talebi hükümette karşılık bulmadı. Hükümet asgari ücrete artış konusuna ‘enflasyona zarar verir’ derken, emekli için de bütçe olmadığını açıkladı. Vatandaşın sofrasından tasarruf edilirken, Hazine garantili projelere bol keseden kaynak aktarımı sürüyor. Hazine garantili projelerin maliyetleri katlanırken, şirketler astronomik kârlar elde ediyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, TBMM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, hükümetin, bu projeleri maliyetinden daha fazla ücrete müteahhitlere sunduğunu söyledi.AK Parti’nin Hazine garantili yap-işlet-devret projelerini sert bir şekilde eleştiren Yavuzyılmaz, devletin öz kaynaklarıyla yapılsa 22 milyar dolara mal olacak 8 karayolu projesinin, yandaş müteahhitlerle yapıldığı için devlete 59 milyar dolara mal olacağını ve aradaki farkın 37 milyar dolar, yani 1 trilyon 221 milyar lira olduğunu ifade etti. Yavuzyılmaz, AK Parti’nin yap-işlet-devret modeliyle yandaş şirketlerin kasasını dolar ve euro garantileriyle doldurmaya devam ettiğini belirtti. Örnek olarak Zafer Havalimanı’nı veren Yavuzyılmaz, 2024 yılının ilk altı ayında garanti edilen 658 bin 866 yolcunun sadece 15 bin 439’unun gerçekleştiğini ve Hazine’nin şirkete 3 milyon 400 bin euro, yani güncel kurla 120 milyon lira ödeme yapacağını söyledi. Havalimanının 2044 yılına kadar kamuya devredileceğini ve Hazine’nin bu süreçte şirkete 208 milyon euro ödeyeceğini belirtti. Ulaştırma eski Bakanı Cahit Turan’ın Kuzey Marmara Otoyolu işletmesinin CEO’luğuna getirildiğini ve bakanlığı döneminde aynı işletmeye 1 milyar 338 milyon araç geçiş garantisi verdiğini söyleyen Yavuzyılmaz, Türkiye’deki tüm otomobillerin sırayla 87 kez geçseler bile bu sayının tutturulamayacağını vurguladı. Bu projelerde devlete büyük maliyetler yüklenirken, yandaş müteahhitlerin astronomik kazançlar elde ettiğine dikkat çekti.
BU PROJELER DEVLETİN ÖZ KAYNAKLARIYLA YAPILABİLİRDİ
Türkiye’de yaşamını sürdürmenin maliyeti ücretli çalışanlar için her geçen gün katlanıyor. Enflasyonunu kağıt üzerinde indiği ve aynı zamanda sokakta etiketlerin gittikçe arttığı bir ortamda emekli ve asgari ücrete ara zam talebi de karşılık görmüyor. Emekli zammının bütçeye yük getireceği gerekçesiyle pas geçilmesinin ardından Saadet Partisi, garantili projelerin ülkeye maliyetinin araştırılması için TBMM’de öneri verdi. Yavuzyılmaz, Hazine garantili projelerin ülkeye maliyetinin araştırılması için Saadet Partisi tarafından verilen önergenin önemine değinerek, bu tür projelerin şeffaflıkla ve kamu yararını gözeterek yapılması gerektiğini belirtti. Devletin öz kaynaklarıyla yapılabilecek projelerin yandaş müteahhitlere devredilmesi sonucunda oluşan büyük zararın önlenmesi gerektiğini vurgulayan Yavuzyılmaz, Hazine garantili projelerdeki zararların önüne geçilmesi için gereken adımların atılmasının önemine işaret etti.
EMEKLİ 12 BİN 500 TL İLE AÇLIĞA MAHKUM EDİLDİ
Türk-İş’in verilerine göre, haziranda açlık sınırı asgari ücretin üzerine çıkarak 18 bin 978 lira 77 kuruş oldu. Yoksulluk sınırı ise 61 bin 820 lira 10 kuruş seviyesinde. Verilere göre, mutfak enflasyonu aylık yüzde 0,05 on iki aylık yüzde 82,96 yıllık ortalama yüzde 82,02 olarak hesaplandı. Açlık sınırı artmaya devam ederken, en çok merak edilen konuların başında ise asgari ücretliye ve emekli vatandaşlara zam yapılacağı tartışmasıydı. Hükümet kanadı bu konuya kapıyı tamamen kapatmış ve enflasyonu tetikleyeceğini vurgulamıştı. En son olarak emekli vatandaşların kök aylığı 12 bin 500 liraya çıkartılırken gazetecilerin seyyanen zam yapılacak mı sorusuna AK Partili Abdullah Güler “bütçemiz kısıtlı ve bu bütçeyi dengelememiz gerekiyor” cevabını vermişti. Bunun üzerine Kamu Özel İdaresi ile hazine garantili projelerin ve Kur Korumalı Mevduat sisteminin maliyetleri yeniden gündem olmuştu.
‘CEBİMİZDEN TEK KURUŞ ÇIKMAYACAKTI’ 2024’TE 162 MİLYAR AKTARILACAK
İktidar tarafından ‘cebimizden tek kuruş çıkmayacak’ denilen yap-işlet-devret (YİD) modeli ile geçiş garantisi verilen köprü ve otoyolları inşa eden şirketlere gelecek yıl da servet akıyor. TBMM’ye sunulan 2024 bütçe teklifinde Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri için ödenecek tutarlar ortaya çıktı. 2024’de bütçeden, yap-işlet-devret (YİD) modeliyle inşa edilen köprüler, otoyollar ve Avrasya Tüneli ile yap-kirala-devret modeliyle yaptırılan şehir hastanelerine toplam 162 milyar 435 milyon lira ödenecek. Orta Vadeli Program’da (OVP) esas alınan ortalama dolar kuruna göre bu projeler için gelecek yıl 4,7 milyar dolar ödenecek. KÖİ projeleri için 2017-2023 arasında bütçeden toplamda 221 milyar lira, yaklaşık 16 milyar 844 milyon dolar harcandı. Şehir hastanelerinin kiralarına 2024 yılında kamu bütçesinden 83 milyar 697 milyon lira ödenme yapılması planlanıyor. İktidarın ‘Beş yıldızlı otel konforunda hastane yapıldı’ diyerek propagandasını yaptığı şehir hastanelerine 2017-2023 döneminde 102 milyar 206 milyon lira ödeme yapıldı. Bütçe teklifinde bu hastaneler için yapılan ödemelerin 2025’te 97 milyar 905 milyon lira, 2026’da ise 99 milyar 386 milyon lirayı bulması bekleniyor.
ŞİRKETLERİN DOLAR BORCU TL’YE ÇEVRİLDİ
Geçen günlerde, hükümete yakınlığıyla bilinen Cengiz Holding ve Kolin İnşaat’ın devlete olan dolar cinsinden borçlarının Türk Lirasına çevrildiği ve 6 taksitte ödeme kolaylığı sağlandığı ortaya çıkmıştı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz’ın paylaştığı belgelerde dönemin Başbakan Yardımcısı olarak görev yapan Mehmet Şimşek’in de imzasının bulunması dikkat çekmişti. Yavuzyılmaz, sosyal medya hesabından yazdığı mesajda, 3493 sayılı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) resmi yazısını paylaşarak “AK Parti’nin Cengiz ve Kolin’e ait Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin devlete olan ABD Doları cinsinden özelleştirme borçlarını TL’ye çevirip 6 taksit yaptığını tespit ettik. Zarar: 38 milyon 67 bin 802 dolar! Belgelerde dönemin Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in imzası var” ifadelerine yer verdi demişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı ise, CHP’li Yavuzyılmaz’ın iddialarının gerçeği yansıtmadığını belirten açıklama yaptı. Bunun üzerine, Yavuzyılmaz tekrar yaptığı paylaşımda belgeleri göstermiş ve “Bunların hangisi yalan?” diye soru yöneltmişti.
