Koronavirüsün ardından şimdi de MS hastalığı için aşı müjdesi veren Dr. Özlem Türeci ve Prof. Uğur Şahin insanlığa umut aşıladı. ‘Felaket yılı’nın kişisi seçilen Türk kökenli bilim insanları, başarılarıyla ülkemizin de gururu oldu. İnsanlığa ve bilime adanmış hayatları gençlerimize gösterilecek en güzel kariyer örnekleri olan çift bu seneki Nobel Tıp Ödülü’nün tartışmasız favorileri durumunda.
Dünyayı kilitleyen Kovid-19 salgınına karşı yılar önce Türkiye’den Almanya’ya göç eden gurbatçi ailelerin çocukları olan Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci mRNA teknolojisiyle geliçtirdikleri aşı insanlık için umut oldu. Bilime hizmet etbmeyi kendine vazife edinen çift sabahı laboratuvarda geçirip yeminlerini etmek için hızlıca evlendirme dairesine gittiği ve sonrasında da deneylerini kontrol etmek için laboratuvara döndüğü bir düğün günü olmuş.
Alman BioNTech şirketinin kurucu ortaklarından olan Şahin ve Türeci çiftinin belkide insanlığı kurtaracak çalışmasının hikasi bir kahvaltı esnasında başladı. Almanya’da immünoloji alanında çalışan Türk asıllı evli doktorlar Uğur Şahin ve Özlem Türeci uzun yıllardan beri kenser teavisi alanında çalışıyor. 2020’nin başında çift kahvaltı ederken, Şahin’in The Lancet akademik tıp dergisinde Çin’de dolaşan gizemli virüse dair okuduğu makaleyi tartıştı. Virüsün gidişatına dair birkaç senaryoyu uzun uzadıya konuştuktan ve Vuhan’ın ulaşım bağlantılarını düşündükten sonra, şirketlerinin ve yaklaşık 500 çalışanlarının mesaisini ışık hızı operasyona, yani üç ay öncesine kadar bilimin habersiz olduğu virüs için aşı bulma yarışına yönlendirmeleri birkaç gün aldı. O esnada, Almanya’nın 83 milyonluk nüfusu içinde bildirilen 4 vaka vardı. Şahin ekimde yaptığı bir röportajda “Bu virüsün bir pandemiye dönüşeceği sonucuna vardım ve bu yüzden burada harekete geçme konusunda kendimizi sorumlu tuttuk çünkü aşı geliştirecek beceriye sahibiz” demişti.
"AŞIYI 25 OCAK GÜNÜ TASARLADIM"
Şahin ilk olarak aralık başında İngiltere’den ardından da ABD’den onay alan aşısı için “Çin’de geçen bir makaleden etkilendim. 25 Ocak günü, Çinli araştırmacıların 11 Ocak’ta yayınladığı koronavirüs genetik dizilerini kullanarak 10 farklı aday hazırladım. Daha sonra en doğru adayı birkaç saat içerisinde tasarladım” dedi. Şahin verdiği röportajda, bir haftasonu eve kapanarak aşının taslaklarını hazırladığını belirtti. Artık normale dönme olasılığını sunan birkaç aşı adayı olsa da Biontech’in ürettiği ve Pfizer’in çoğaltıp dağıtımını üstleneceği bilim; tecrit, ekonomik yıkım, yaygın hastalık ve ölüm döneminin sona ermesi için gezegenin en büyük umutları arasında yer alıyor.
FT, DER SPIEGEL VE TIME...
Bu başarı Şahin ve Türeci’yi dünyanın en saygın tatınlarına kapak yaptı. İlk olarak Financial Times, çifti ‘Yılın Kişisi’ seçti. İki bilim insanı Almanya’da haftalık olarak yayınlanan Der Spiegel’in de, yeni yılda ilk sayısının kapağında da yer aldı. Türeci ve Şahin son olarak da Türkiye’den sadece Mustafa Kemal Atatürk’ün yer aldığı ABD merkezli Time dergisine kapak oldu. Derginin 18 Ocak’ta yayınlanacak 2021’in ilk sayısında çift kapakla okurlarının karşısına çıkan ünlü dergi, Önümüzdeki yıl özel sayısında ise “Aşı Devrimi” manşetiyle kapakta Prof. Dr. Uğur Şahin ve Özlem Türeci’ye yer ayırdı.
"MUTASYONLARA KARŞI ETKİLİ OLDU"
Uğur Şahin’in kurucusu olduğu BioNTech ve ABD’li Pfizer tarafından geliştirilen koronavirüs aşısının, virüsün İngiltere ve Güney Afrika’da ortaya çıkan mutasyonlarına karşı etkili olduğu açıklandı. Pfizer’da viral aşı bilimcisi olan Phil Dormitzer, çalışmada aşıyı olan insanlardan alınan kanların incelendiğini belirtti. Dormitzer, sonuçların cesaret verici olduğunu ifade ederek “Şimdi 16 farklı mutasyonu test ettik ve hiçbirinin gerçekten önemli bir etkisi olmadı. Bu iyi haber” ifadelerini kullandı. Bu arada “Bu aşının geri kalan 17. mutasyonda da etkili olacağı anlamına geliyor” diyen Dormitzer, aşının mutasyonlara olan etkisini görmek için çalışmaya devam ettiklerini ve haftalar içinde daha fazla veriye sahip olmayı umduklarını aktardı.
BİONTECH, MS HASTALARINA DA UMUDU
Öte yandan BioNTech, kronik sinir sistemi hastalığı olan MS’e karşı aşı denemeleri yürüttüğünü ve ‘umut’ verici sonuçlar elde edildiğini duyurdu. BioNTech tarafından yapılan açıklamada, BioNTech’in Johannes Gutenberg Mainz Üniversitesi ile birlikte otoimmün hastalıklarına karşı yaptığı ilk deney sonuçlarının Science dergisinde yayımlandığı belirtildi. Açıklamada, söz konusu yayında BioNTech’in mRNA teknolojisine dayanan aday aşısının MS’ye karşı etkisinin bulgularına yer verildiği hatırlatılarak “BioNTech’in mRNA teknolojisinin MS’deki bu ilk uygulaması, bu endikasyonda yeni bir yöntemi temsil etmekte ve BioNTech’in kendi mRNA platformundan yararlanma potansiyelinin önemini vurgulamaktadır” ifadelerine yer verildi. mRNA temelli aşının farelere sistematik olarak uygulandığına dikkat çekilen açıklamada, farelerde hastalığın erken evresinde ilerlemeyi azalttığı, kaybolan işlevlerin tekrar geri kazanılmasını sağladığı vurgulandı. MS hastalığına karşı aşının ne zaman piyasaya çıkabileceğine dair bilgiye ise yer verilmedi. MS, Türkiye’de yaklaşık 75 bin, dünyada da 3,5 milyon kişide görülüyor. Tedavi edilmesini sağlayan bir yöntem bulunmazken, uygulanan tedavilerin hastalığı baskılamaya yönelik olduğu ifade ediliyor.
