Suriye'de milyonları yerinden eden iç savaşta 13 yıl sonra başa dönüldü. HTŞ'nin başını çektiği muhalifler Halep'i aldı. Pençe kilit operasyonlarıyla sınırı kontrol altına alan Türkiye'den YPG ve SDG'ye "Suriye ordusunun çekilmesini fırsat bilmeyin" uyarısı geldi. ÖSO, Tel Rıfat’ı kuşatarak, PKK/YPG’nin lojistik hattını kesti. Üç gün sonra konuşan Esad, uluslararası destek istedi. Rusya, Halep'i bombaladı, BAE'den destek geldi. ABD, Rusya ve İran'la hareket eden Esad'ı sorumlu tuttu.
VEKALET SAVAŞLARI HIZ KAZANDI
Arap baharının etkisiyle on üç yıl önce başlayan Suriye'deki çatışmalar, uzak coğrafyaları vekaleten temsil eden silahlı aktörlerin bölgeye yerleşmesiyle iç savaşa dönüştü. Esad rejimi ve muhalifler arasındaki çatışma, Rusya ve İran'ın Rejime destek için bölgeye gelmesi ve ABD güçlerinin PKK/YPG ile hareket etmesiyle farklı bir boyut kazandı. Türkiye, Suriye'nin kuzeyinde hakimiyet ilan eden PKK/YPG 'ye karşı Suriye Milli Ordusu'yla hareket ederek karşı operasyonlar gerçekleştirdi. Bu süreçte kentler harabeye dönerken Türkiye'ye büyük göç dalgası yaşandı.
ESAD'A İLK DESTEK BAE'DEN GELDİ
Suriye'de HTŞ'nin başını çektiği muhalif güçler dört gündür süren çatışma sonrası Halep'i aldı. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, 311 kişinin öldüğu çatışmada Halep ve İdlib'in muhaliflerin eline geçtiğini ve Hama'ya doğru ilerlediğini aktardı. Suriye ordusu hazırlık amaçlı geri çekilirken Rus uçakları Halep'te bir üniversite hastanesini vurdu. Darbe girişimine maruz kaldığı öne sürülen Esad ise saldırılardan üç gün sonra ortaya çıktı ve "Güç kullanarak yeneceğiz"dedi. Esad'a ilk desteğin BAE'den gelmesi dikkat çekti. Beyaz Saray, "Saldırının sorumlusu Rusya ve İran ile hareket eden Esad" dedi.
SURİYE SİL BAŞTAN
13 yıldır süren iç savaşta Rusya ve İran’ın desteğiyle tutunan Esad rejimi, muhalif grupların Halep’i sekiz yıl sonra yeniden kontrol altına almasıyla sarsıldı. Moskova ve Tahran’ın kendi savaşları Esad’ı sahada zor durumda bırakırken, ülkede beş günde ölü sayısı 300’ü aştı. Muhalifler Halep’ten sonra Hama’ya ilerliyor. Rusya ise Halep ve İdlib’e bomba yağdırdı.
Suriye’de sekiz yıl aradan sonra 27 Kasım sabahı erken saatlerde Halep ilinin batı kırsalında bir şok saldırısı başlatan Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif grupların, Beşar Esad güçleriyle çatışmaları ülkede 2011’den beri süren iç savaşta denklemi bir kez daha değiştirdi. Suriye’nin ikinci büyük kenti Halep’te ordu birliklerinin geri çekilmesi ve kentin “büyük kısmının” muhalif güçlerin kontrolüne geçmesi ardından, Esad’ın müttefiki Rusya, İdlib’i yeniden havadan vurmaya başladı. Rusya’ya ait savaş uçaklarının kent merkezine düzenlediği saldırılarda 4 sivilin hayatını kaybettiği, 20 sivilin yaralandığı bildirildi. Muhaliflere ait uçak gözlemevinden alınan bilgiye göre, Esad rejimi ve Rusya’ya ait savaş uçakları dün sabah saatlerinden itibaren İdlib merkeze en az 9 hava saldırısı düzenledi. Rus savaş uçakları ayrıca, Halep kent merkezindeki Halep Üniversite Hastanesi’ne hava saldırısı gerçekleştirdi.
Yerel kaynaklardan edinilen bilgiye göre, SU-24 tipi Rus savaş uçaklarının, Halep Üniversite Hastanesi’ne düzenlediği saldırıda ilk belirlemelere göre 9 kişi öldü, 10 kişi yaralandı. Rusya uzun zamandır Suriye hükümetinin önemli bir destekçisi ve hava kuvvetleri 2015 yılında Esad’ı desteklemek üzere başlattığı operasyonla savaşı önemli ölçüde lehine çevirmişti. Suriye’nin kuzeyinde Esad güçleri ile muhalif silahlı grup Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ve ona bağlı gruplar arasında son yılların en şiddetli çatışmaları yaşanıyor. SOHR daha önce yaptığı bir açıklamada Rusya’nın İdlib ve Hama’nın kırsal bölgelerini vurduğunu ve buralarda muhaliflerin saldırısına öncülük eden Hayat Tahrir eş-Şam adlı grubun “yakın zamanda kontrolü ele geçirdiğini” belirtmişti. SOHR ayrıca, hükümetin Hama kırsalındaki köylerin etrafına savunma hattı çekmek için “büyük takviyeler” gönderdiğini kaydetti. İdlib ve Hama, Halep’in güneyinde yer alıyor. Muhalif güçler kuzeybatıdaki İdlib kenti ve çevresindeki vilayetin büyük bölümünü kontrol altında tutuyor. Suriye ordusu, Cumartesi günü isyancıların ülkenin ikinci büyük kenti olan Halep’in “büyük kısmına” girdiklerini kabul etti ve karşı saldırı hazırlıkları için kentten “geçici olarak birliklerini çektiğini” duyurmuştu.
Aynı gün açıklama yapan Devlet Başkanı Esad, “[Suriye’nin] istikrarını ve toprak bütünlüğünü tüm teröristlere ve destekçilerine karşı savunma” sözü vermişti. SOHR, Rusya’nın 2016’dan bu yana ilk kez Cumartesi gecesi Halep’in bazı bölgelerine hava saldırıları düzenlediğini belirtti. SOHR’a göre, saldırıların başladığı 27 Kasım Çarşamba gününden bu yana aralarında en az 20 sivilin de bulunduğu 300’den fazla kişi öldü. Suriye’de 2011’de başlayan iç savaş nedeniyle devam eden çatışmalar 2020’de varılan ateşkesten bu yana büyük ölçüde durmuştu. Ancak kuzeybatıdaki İdlib kenti ve çevresindeki vilayetin büyük bölümü HTŞ başta olmak üzere silahlı muhalif grupların kontrolünde. İdlib’e 55 km uzaklıkta olan Halep ise 2016’da hükümet güçlerinin eline geçene kadar muhaliflerin kalesi durumundaydı.
PKK/YPG’NİN TEL RIFAT-MÜNBİÇ HATTI KESİLDİ
Suriye Milli Ordusu (SMO), “Özgürlük Şafağı Operasyonu”nda Halep bölgesindeki Kuveyris Askeri Havaalanı’nı ele geçirerek terör örgütü PKK/YPG’nin Tel Rıfat-Münbiç lojistik hattını kesti. PKK/YPG’nin Tel Rıfat ile Suriye’nin kuzeydoğusu arasında terör koridoru oluşturma planına karşı başlattığı operasyonda SMO, Kuveyris Askeri Havaalanı’nı kontrolü altına aldı. SMO, PKK/YPG’nin Tel Rıfat-Münbiç terör koridoruna engel olmak için başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu’nda Tel Rıfat sahasında 3 köyü ve bir tepeyi de teröristlerden kurtardı. SMO, operasyon kapsamında Tel Rıfat sahasında Tel İneb, Mezeret Hamad, Zoyan köyleri ile Zuyan Tepesi’ni teröristlerden alarak kontrolü sağladı.
ESAD: TERÖRİSTLERİ YENECEK KAPASİTEYE SAHİBİZ
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Muhammed Bin Zayid Al Nahyan ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Açıklamada, “Başkan Esad görüşmede Suriye’nin istikrarını ve toprak bütünlüğünü tüm teröristlere ve onları destekleyenlere karşı savunmaya devam ettiğini; müttefikleri ile dostlarının yardımıyla onları mağlup ve yok etme kapasitesine sahip olduğunu vurguladı” denildi. Suriye medyasında yer alan haberlere göre ayrıca Nahyan’ın görüşmede “ülkesinin Suriye devletinin yanında olduğunu, terörle mücadelede egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve istikrarını tesis etmede Suriye’yi desteklediği”ni söylediği belirtildi.
ABD: SİYASİ SÜRECE KATILMAYAN ESAD SUÇLU
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Sean Savett, ABD’nin Suriye’nin Halep kentinde yaşanan gelişmeleri yakından takip ettiğini ve bölge ülkelerinin yönetimleriyle irtibatta olduklarını belirtti. Suriye’nin kuzeybatısındaki hatların çökmesi ve Halep’te yaşanan çatışmaların, Esad’ın siyasi sürece katılmayı reddetmesi ve Rusya ile İran’a güvenmesi nedeniyle yaşandığını savunan Savett, ABD’nin, terör örgütü olarak belirlediği rejim karşıtı silahlı grup “Heyet Tahrir Şam” (HTŞ) tarafından yönetilen bu saldırıyla hiçbir ilgisinin olmadığını söyledi. Savett, “IŞİD’in Suriye’de bir daha asla yeniden canlanmamasını sağlamak için elzem olmaya devam eden ABD personelini ve ABD askeri mevzilerini tam olarak savunmaya ve korumaya devam edeceğiz.” dedi.
İRANLI BAKAN ANKARA’DAN ÖNCE ŞAM’A GİTTİ: SURİYE ORDUSU BİR KEZ DAHA ZAFER KAZANACAK
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, dün Suriye’deki son gelişmelere ilişkin açıklamasında, “Bugün Şam’a giderek İran’ın mesajını Suriye hükümetine ileteceğim. Suriye ordusuna ve hükümetine olan kararlı desteğimiz devam ediyor. Suriye ordusu, geçmişte olduğu gibi bir kez daha zafer kazanacaktır” dedi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi ise Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin bölgedeki gelişmeleri görüşmek üzere yakın zamanda bazı ülkelere ziyaret gerçekleştireceğini açıklamıştı. Arakçi’nin pazar günü Suriye’ye giderek Suriye yetkilileriyle görüşeceğini, ardından Türkiye’ye geçerek Türk yetkililerle bir dizi görüşme yapacağını belirtmişti.
