Savaş kayıpları konusunda hiçbir zaman şeffaf olmayan Rusya’nın Ukrayna’da cepheye sürdüğü askerlerin izi sürüldü. Resmi raporlar, gazeteler, sosyal medya, ölüm ilanları ve yeni mezarların incelendiği araştırma sonucu çatışmalarda hayatını kaybeden 25 binden fazla askerin kimliği tespit edildi.
İngiliz yayın kuruluşu BBC, bağımsız Rus medya kuruluşu Mediazona ve gönüllülerin, resmi raporlar, gazeteler, sosyal medya, ölüm ilanları ve yeni mezarları inceleyerek Rusya’nın kayıplarının 25 bini aştığını teyit etti. Kayıtlara giren ölü tutuklular arasında küçük hırsızlıklardan hüküm giymiş olanlar da var, çete liderleri de. Hatta cephede ölenler arasında, 92 yaşındaki bir 2. Dünya Savaşı gazisini öldürmekten ceza almış biri de var. Bazı ailelerin, BBC onlara ulaşana kadar, yakınlarının başına ne geldiğinden haberdar bile olmadığı ortaya çıktı.
Habere göre, Çavuş Nikita Loburets, Rus özel güçlerinde manga lideriydi ve 20 Mayıs 2022’de Ukrayna’nın doğusunda bir köyde hayatını kaybetti. 21 yaşındaydı. Alexander Zubkov’un akrabalarının ise, onun Bahmut yakınlarındaki bir çatışmada öldüğünden yaklaşık bir yıl sonra haberi oldu. 34 yaşındaki Zubkov uyuşturucu bağlantılı suçlardan 9 yıl hapis cezası almış ve özgürlüğünü geri kazanmak ümidiyle, Rusya adına savaşan paralı asker grubu Wagner’e katılmıştı. Bu iki adam, Ukrayna işgalinden bu yana Rus ordusunun değişen yüzünü temsil ediyor - ölümler arttıkça, giderek daha yaşlanan ve eğitim seviyesi düşen bir savaş gücü.
Savaş başladığında BBC’nin kayda aldığı tipik bir Rus askeri ortalama 21 yaşında ve genellikle düşük rütbeli oluyordu - tıpkı Çavuş Nikita Loburets gibi. Babası Loburets’in savaşın yaklaşık 3. ayında, küçük bir Rus asker grubuyla birlikte Harkov’un kuzeyindeki bir köyde pusuya düşürüldüğünü ve öldürüldüğünü söylüyor.
Ama işgalin birinci yılının sonunda, bu tip ölümler azaldı. Rusya’nın son aylardaki tipik kayıplarından biri, 34 yaşında ve cezaevinden savaşa gitmiş olan bir asker. Adı Alexander Zubkov. Rütbesi yok, çünkü Wagner grubuna mensup tutukluların askeri rütbesi yoktu.
Mahkeme kayıtlarına göre Zubkov 2014’te cinayetten suçlu bulunup 8 yıl 6 ay hapse mahkum edildiğinde işsizdi ve bir çocuğu vardı.Rus paralı asker grubu Wagner, cezaevlerinden savaşacak insan toplamaya başladığında, Zubkov da Kasım 2022’de ayda 1250 dolar maaş sözü veren Wagner’e katıldı. Altı aylık hizmeti tamamlayabilirse, özgür kalma ihtimali de vardı. Ama Zubkov beşinci ayın sonunda, Wagner’in Ukrayna’nın doğusundaki Bahmut’u ilk alma girişimleri sırasında öldü. Bunlar, savaşın şu ana kadarki en kanlı çatışmalarıydı. Düşünce kuruluşu Royal United Services Institute’de (Rusi) kara savaşları uzmanı Dr. Jack Watling, Zubkov ve onun gibilerin neredeyse “kolayca vazgeçilebilen/kullan at birlikler” olarak kullanıldığını söylüyor.
BBC’nin kayıtlarına giren ölü tutuklular arasında küçük hırsızlıklardan hüküm giymiş olanlar da var, çete liderleri de. Hatta cephede ölenler arasında, 92 yaşındaki bir 2. Dünya Savaşı gazisini öldürmekten ceza almış biri de var. Dr. Watling, Rusya’nın geri kalan profesyonel askerlerini, kazanılan bölgelerin korunması ve keskin nişancı saldırılarında kullanmak üzere, özellikle koruduğunu, sadece uygun koşullar altında saldırılarda kullandığı söylüyor.
KAHOVKA’NIN YIKILDIĞI BÖLGE AYLARCA SUSUZ KALABİLİR
Ukrayna’nın güneyindeki Herson bölgesinde Rusya tarafından kontrol edilen Kahovka hidroelektrik santrali ve barajının vurularak kısmen yıkılması bölgede ciddi bir su sıkıntısına yol açtı. Baraj gölünde tutulan suyun dörtte üçünün kaybedilmesi, bölgedeki evlere artık düzenli su verilmesini imkansız hale getirdi. Barajın yıkılmasının bölgede yüzbinlerce kişinin düzenli olarak içme suyuna ulaşımında sıkıntısı çekmesine yol açtığı tahmin ediliyor.
Ukrayna ve Rusya’nın karşılıklı birbirlerine suçladığı patlamanın ardından bölgelerdeki köylerde yaşayanların evlerine giden su vanaları kapatıldı. Bölgedeki köylüler bunun üzerine ihtiyaçları olan suyu biriktirmek için büyük bir mücadele içine girdi. Bölgede yaşayanların sadece yüzde 15’i düzenli olarak musluklarından akan suya ulaşabiliyor. Diğerleri ise yetkililerin tankerlerle getirdiği suyu kullanmak zorunda. Kahovka hidroelektrik santrali ve barajının vurularak kısmen yıkılması, bölgede içme suyuna ulaşım dışında çiftçiler ve sanayi merkezleri dışında Zaporijya nükleer santralindeki üretim için de ciddi bir sıkıntı yaratıyor.
Ukrayna istihbaratı, Kiev’in başlatacağı karşı saldırıyı durdurmak için Rusya’nın Kakhovka hidroelektrik santrali ve barajını bilerek vurup, kısmen yıkılmasına yol açtığı görüşünde. Rusya ise bunun tersini iddia ediyor.
