Çin ve Pakistan, Kuşak ve Yol Girişimi’nin kilit projelerinden biri olan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun (CPEC) ikinci aşamasını hayata geçirmek için iş birliğini derinleştiriyor. Ancak siyasi istikrarsızlık, ekonomik kriz ve enerji sorunları gibi zorluklar, bu stratejik ortaklığın geleceğini tehdit ediyor.
"Notizie Geopolitiche" sitesi, Çin ve Pakistan arasındaki ekonomik yakınlaşmaya, özellikle Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) projesine dikkat çekerek, bu iş birliğinin Pakistan’daki iç durumlar ve küresel güçler arasındaki nüfuz mücadelesi nedeniyle büyük zorluklarla karşı karşıya olduğunu belirtti.
Site, Çin ve Pakistan’ın, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi'nin temel bir unsuru olan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun ikinci aşamasını geliştirme konusundaki taahhütlerini yeniden teyit ettiklerini belirtti.
Bu açıklama, 11 Ocak 2025 tarihinde Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Sun Weidong ile Pakistan Dışişleri Bakanı Amina Beluç’un Pekin’de gerçekleştirdiği ikili toplantının ardından yapıldı.
Görüşme, Çin ve Pakistan arasındaki uluslararası iş birliğe ilişkin Ortak Çalışma Grubu’nun beşinci toplantısı ve dördüncü diplomatik müzakere turunu içeriyordu. İki ülke temsilcileri, bu hayati ekonomik ortaklığı güçlendirmek için gerekli adımları belirledi.
CPEC'İN GEÇMİŞİ VE İKİNCİ AŞAMA
Site, 2015 yılında resmen başlatılan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun Güney Asya’daki en önemli Çin yatırımlarından biri olduğunu vurguladı. Proje kapsamında Pakistan’daki altyapı, enerji ve sanayi gelişimine on milyarlarca dolar ayrılmıştı.
CPEC’in "CPEC 2.0" adı verilen ikinci aşaması ise ileri teknolojilere, özel ekonomik bölgelerin geliştirilmesine, temiz enerjiye, sürdürülebilirliğe, tarıma ve Pakistan’da yaşam koşullarının iyileştirilmesine odaklanıyor.
BÜYÜK ZORLUKLAR
Site, duyurulan iyimserliğe rağmen projenin büyük zorluklarla karşı karşıya olduğunu belirtti. Pakistan’daki siyasi istikrarsızlık, ekonomik kriz ve enerji sektöründeki kronik sorunlar, İslamabad’ın taahhütlerini yerine getirme yeteneğini test ediyor.
Son dönemde, CPEC’in ana bölgelerinden biri olan Pakistan’ın en kuzeyindeki Gilgit-Baltistan bölgesinde, zorlu yaşam koşulları ve şiddetli soğuklarda uzun elektrik kesintileri nedeniyle halk protestoları yaşandı.
Bu protestolar, Çin ve Pakistan arasındaki ticaretin ana hattını oluşturan Karakurum Otoyolu’nun kapanmasına yol açtı. Yük kamyonlarının sınır geçişleri engellenerek, ekonomik ve sosyal altyapının kırılganlığını gözler önüne serdi.
ÇİN PAKİSTAN'IN EN BÜYÜK ALACAKLISI
Site, Çin ile Pakistan arasındaki ekonomik iş birliğinin tarihsel olarak karşılıklı fayda ilişkisine dayandığını, ancak bunun dengesizliklerden tamamen arınmış olmadığını ifade etti. Çin, Pakistan’ın en büyük alacaklısı konumunda ve Pakistan’ın toplam borcunun %13’ü Pekin tarafından finanse edilen altyapı projelerine bağlı.
Resmi verilere göre, Çin’in Pakistan’a verdiği krediler, Dünya Bankası ve Asya Kalkınma Bankası’nın toplam katkısının iki katına ulaşıyor. Bu durum, iç ve uluslararası düzeyde ekonomik bağımlılık kaygılarını artırıyor.
Buna rağmen Pakistan, Çin’den gelen yeni yatırımları, ekonomik krizini hafifletmek ve kalkınmasını engelleyen altyapı açıklarını kapatmak için bir fırsat olarak görüyor.
ASKERİ İŞ BİRLİĞİ
Ekonomik iş birliğine ek olarak, Çin ve Pakistan arasındaki ortaklık askeri ve stratejik alanları da kapsıyor. İslamabad, Çin silahlarının en büyük ithalatçısı konumunda ve Çin’in silah ihracatının %40’ı Pakistan’a gidiyor.
Site, 2017 ile 2021 yılları arasında iki ülke arasındaki askeri iş birliğinin, Çin ile Rusya arasındaki iş birliğini bile geride bıraktığını belirtti. Bu iş birliği, ortak tatbikatlar, teknolojik bilgi paylaşımı ve savunma sanayinde iş birliğini içeriyor.
Bu askeri ittifak, Pakistan’ın Çin için bölgedeki ana müttefiklerden biri olarak konumunu pekiştiriyor ve Hindistan ile ABD’nin bölgedeki nüfuzunu dengelemeye yardımcı oluyor.
FARKLI BEKLENTİLER
Site, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun, Pekin’in Güney Asya’daki jeopolitik ve ticari etkisini artırma stratejisinin temel bir unsuru olduğunu belirtti. CPEC’e bağlı Gwadar Limanı, Arap Denizi’ne erişim sağlamak ve lojistik rotaları Afrika ve Orta Doğu’ya genişletmek için hayati bir nokta olarak öne çıkıyor.
Bu koridor, Pakistan ekonomisini canlandırma ve Çin’in küresel bir güç olarak konumunu güçlendirme potansiyeline sahip olağanüstü bir proje olarak görülse de, sürdürülebilirliği İslamabad’ın iç istikrarı sağlamasına ve Pekin’in sorunlu bir ülkede yatırıma devam etme kararlılığına bağlı.
Projenin ikinci aşamasında, Pakistan ekonomik durgunluktan çıkmayı hedeflerken, Çin küresel nüfuzunu test etmeye çalışıyor. Site, bu ortaklığın gittikçe karmaşıklaşan uluslararası bağlamda karşılaştığı zorluklara dayanıp dayanamayacağını sorguluyor.
