İran’da Mahsa Amini’nin öldürülmesinin ardandan başlayan protestolar ülkenin güneydoğusuna da yayıldı. Şiddetli bir protesto dalgasına sahne olan bölgede bazı bankalar basıldı. Hamaney aleyhinde “Diktatöre ölüm” sloganları atan göstericilere polisin müdahalesi de sert oldu. Onlarca kişi gözaltına alınırken 5 haftadır süren eylemlerde ölenlerin sayısı da 32’si çocuk olmak üzere 244’e yükseldi.
İran geçen ay 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin gözaltında ölümünün ardından patlak veren ve beş haftadır süren gösterilerle çalkalanıyor. İran’da üst düzey bir din adamının ülke genelinde göstericilere karşı sert önlemler alınması çağrısında bulunmasının ardından, ülkenin güneydoğusunda protestolar patlak verdi. İran devlet medyası, göstericilerin bankalara saldırdığını bildirdi. İl Emniyet Müdürü Ahmad Taheri’nin resmi haber ajansı IRNA’ya yaptığı açıklamaya göre, Zahidan kentinde göstericilerin taş atması ve bankalara saldırmasının ardından polis “isyancı” olarak tanımladığı en az 57 kişiyi gözaltına aldı. Devlet televizyonu camları kırılmış banka ve dükkanları gösterdi.
BELİCİSTAN’DA 66 KİŞİ ÖLDÜRÜLMÜŞTÜ
Sosyal medyada yayınlanan videolarda binlerce protestocunun Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney’e atfen “Diktatöre ölüm” ve protestoları bastırmak için yaygın olarak kullanılan Besic milislerine atfen “Besiclere ölüm” sloganları attığı iddia edildi. Reuters haber ajansı bu videoları doğrulayamadı. Zahidan, İran’ın Beluç azınlığına evsahipliği yapan ve huzursuzluğa sahne olan güneydoğu eyaleti Sistan ve Belucistan’ın başkenti. Uluslararası Af Örgütü, güvenlik güçlerinin 30 Eylül’de Zahidan’da Cuma namazı sonrasında gerçekleştirdiği şiddetli müdahalede en az 66 kişiyi öldürdüğünü açıklamıştı.
CAMİDEN SERT MÜDAHALE SİNYALİ
Pakistan ve Afganistan sınırındaki Sistan ve Belucistan, Şii ağırlıklı hükümete karşı Sünni Müslüman militanların yuvası olarak biliniyor. Tahran’da sertlik yanlısı din adamı Ahmed Hatemi “Yargı, ulusa ihanet eden ve düşmanın değirmenine su taşıyan isyancılara öyle bir muamele etmelidir ki, başkaları bir daha isyan etmeye heveslenmesin” dedi. İran devlet medyasına göre bir Cuma namazı hutbesinde konuşan Hatemi “Kandırılmış çocuklara bir hafta sokakta kalırlarsa rejimin düşeceğini söylediler. Rüya görmeye devam edin!” diye konuştu. İran, olaylardan ‘yabancı düşmanlarla’ bağlantılı ‘haydutları’ sorumlu tutuyor.
32’Sİ ÇOCUK 244 GÖSTERİCİ ÖLDÜ
Ülke çapındaki protestolar, 1979 devriminden bu yana İran’ın dini yöneticilerine karşı en cesur meydan okumalardan birine dönüştü. Protestocular İslam Cumhuriyeti’nin yıkılması çağrısında bulunsa da protestolar sistemi devirmeye yakın görünmüyor. Sosyal medyada yayınlanan ve kuzeybatıdaki Tebriz’den olduğu söylenen videolarda protestocuların bugün kendilerini dağıtmak için göz yaşartıcı kullanan çevik kuvvet polisine “Utanç verici!” diye bağırdıkları görülüyor. İran’ın en kalabalık altıncı şehri olan Tebriz’de çok sayıda Azeri etnik azınlık yaşıyor. Aktivist haber ajansı HRANA yaptığı bir paylaşımda olaylarda 32’si çocuk olmak üzere 244 protestocunun öldüğünü bildirdi. Ajans, düne kadar 114 şehir ve kasaba ile 81 üniversitede düzenlenen protestolarda 28 güvenlik gücü mensubunun öldürüldüğünü ve 12 bin 500’den fazla kişinin tutuklandığını belirtti.
BEYAZ SARAY İNTERNET SAĞLAMAK İÇİN SPACEX İLE GÖRÜŞÜYOR
Beyaz Saray, iş insanı Elon Musk ile sahibi olduğu SpaceX şirketinin İran’a uydu internet hizmeti sağlaması için görüşme yürütüyor. Uydu tabanlı geniş bant hizmeti, İranlıların rejimin internetin yanı sıra bazı sosyal medya platformlarına getirdiği erişim kısıtlamalarını aşmalarına yardımcı olabilir. CNN’in Beyaz Saray’dan konuya vakıf kaynaklara dayandırdığı haberle ilgili SpaceX ve Beyaz Saray’dan henüz yorum gelmedi. Elon Musk, gösterilerin devam ettiği İran’da kesilen internet hizmetlerini sağlamak amacıyla 19 Eylül’de Starlink için ABD makamlarından İran yaptırımlarından muafiyet talep edeceğini açıklamıştı. Bunun üzerine ABD Hazine Bakanlığı geçtiğimiz ay bazı uydu internet ekipmanlarının İran’a gönderilebileceğini belirterek şirketin ülkede hizmet sağlamak için lisansa ihtiyaç duymayabileceğini bildirdi.
