BM üyesi 22 ülkenin Doğu Türkistan mektubuna karşı Pekin, dev ekonomik anlaşmalarla ‘bağladığı’ 40 ülkeyle BM’ye yeni mektup gönderdi. Örtbas metninin imzacıları arasında Suudi Arabistan’dan, Katar’a Müslüman ülkeler de yer aldı. Çin vahşetini kınayan mektuba imza atmayan İslam dünyasının bir de Pekin’in kendini aklama çabasına omuz vermesi ‘utancın utancı’ oldu.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu’nda Çin’in Doğu Türkistan’daki işkence kamplarının durdurulması için hazırlanan mektuba 22 ülke imza atarak Pekin’e “Uygurları serbest bırak” çağrısı yapmıştı.
Mektuba Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada, Japonya, İngiltere, Fransa, Almanya, İsveç, Letonya, Litvanya, Estonya, Danimarka, Norveç, Kuzey İrlanda, Hollanda, İzlanda, Lüksemburg, İspanya, Avusturya, İrlanda, Belçika ve İsviçre’nin de aralarında bulunduğu toplam 22 ülke büyükelçisi imza attı. Mektupta “Çin’i, yasalara uymaya, uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmeye, Sincan (Doğu Türkistan) ve Çin genelinde din ve inanç özgürlükleri de dahil olmak üzere insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı göstermeye çağırıyoruz. Çin’i, Sincan’da Uygur Türkleri ve diğer Müslüman topluluklara mensup azınlıkları keyfi gözaltılardan, serbest dolaşım haklarını ellerinden almaktan uzak durmaya davet ediyoruz” denildi. Ayrıca Çin’e gönderilen mektupta imzası bulunan 22 devlet, Pekin yönetiminden, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet’nin de aralarında bulunacağı uluslararası bağımsız uzmanlar heyetine Doğu Türkistan’a ‘tam erişim’ izni vermesini istedi. Çin yönetimi de mektubun gerçekleri yansıtmadığını savunarak yazılanları ‘iftira’ olarak niteledi.
Ancak Müslüman Uygur Türkleri’nin özgürlüğü ve hayatı için BM çatısı altında hazırlanan bu ilk resmi belgeye hiç bir Müslüman ülke imza atmadı. KARAR’ın manşetten duyurduğu bu konu ne yazıki pek gündeme gelmedi. BM’de hazırlanan ve bu mektuba karşı Çin de hemen karşı hamlede bulundu. Çin’in Doğu Türkistan’daki toplama kamplarında zorla tutulan Uygurların derhal serbest bırakması için 22 ülkenin yazdığı ortak mektuba Pekin karşı adımla yanıt verdi. Çin yönetimi, yaklaşık 40 ülkenin de BM’ye mektup yazarak teröre kaşı mücadelelerinde kendilerine destek verdiğini duyurdu. Birleşmiş Milletler’e yazılan mektupta şu ifadeler yer aldı: “Terörizm ve aşırılıkla ağır şekilde yüzleşen Çin, mesleki eğitim ve öğretim merkezleri kurmak da dahil olmak üzere Sincan’da bir dizi terörle mücadele ve önlemi almıştır.” BM İnsan Hakları Komisyonu’da hitaben yazılan mektupta aralarında Rusya ve Suudi Arabistan’ın da olduğu 37 imzacı ülkenin bulunduğunu bildirdi. İmzacı ülkeler arasında birçok Afrika ülkesiyle birlikte, Kuzey Kore, Venezuela, Küba, Belarus, Myanmar, Filipinler, Suriye, Pakistan, Umman, Kuveyt, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri de yer aldı.
3 MİLYON UYGUR TÜRKÜ ZİNDANDA
ABD başta olmak üzere Batılı ülkeler, Çin’in kendi planladığı Doğu Türkistan ziyaretlerinin ‘propaganda ve göz boyama’ amaçlı ‘tiyatrodan ibaret’ olduğunu belirtiyor. Çin’in dünyaya eğitim merkezi olarak lanse ettiği toplama kamplarında ABD Dışişleri Bakanlığı verilerine göre 3 milyon civarında Uygur Türkü zorla tutuluyor. Diasporadaki Uygurlar, asimilasyon ve kültürel soykırım olarak tanımladıkları toplama kamplarına götürülen kişilerin çocuklarının ellerinden alındığını ve bir daha göremediklerini belirtiyor.Binlerce Uygur çocuk, ailelerinden koparılmış durumda. Toplama kamplarına götürülenlerin büyük bir kısmından bir daha haber alınamıyor.
