Cari açık nedir? Ödemeler dengesi ne demek? TCMB 2018 Haziran dönemi ödemeler dengesi istatistikleri

Cari açık nedir? Cari işlemler açığı ne anlama geliyor? Ödemeler dengesi ne demek? Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2018 Haziran dönemi ödemeler dengesi istatistiklerini açıkladı. Cari açık ve ödemeler dengesi hakkındaki detaylı bilgileri haberimizden görebilir, cari açık verilerini takip edebilirsiniz.

CARİ AÇIK NEDİR?

Cari açık, bir ülkenin ürettiği malların ihraç sonucu getirdiği gelirin, ülkenin yurtdışından ithal ettiği mal ve hizmetlerden az olması durumudur. Cari açık 3 kalemden oluşmaktadır. Bunlar;

* Devletlerarası ithalat ve ihracat
* Hizmetler hesabı: taşımacılık, turizm, sigortacılık vb. hizmetler ticareti
* Transferler hesabıdır. (yurtdışında çalışan ülke vatandaşları ve ülkede çalışan yabancı ülke vatandaşlarının getirdiği döviz giriş çıkışıdır.)

Bu 3 kalem ülkeye döviz giriş çıkışını sağlar. Ve bunların neticesinde cari açık meydana gelir. Bir ülkenin gelişmişliğini belirlemek yahut sıralamak istiyorsak cari açık rakamına bakmamızın oldukça faydası olacaktır. Çünkü cari açık ile ülkenin gelişmişlik oranı ters orantılıdır.

Takdir edersiniz ki bir ülkenin gelişmesi, dünya da sözü sayılır bir ülke olması, vatandaşlarının yaşam kalitesinin yüksek olması vb. gelişimler için o ülkenin başka ülkelere muhtaç olmaması gerekmektedir. Bir ülkenin başka bir ülkeye yahut başka ülkelere muhtaç olmaması için de cari açık rakamının düşük olması yahut hiç olmaması gerekmektedir.

ÖDEMELER DENGESİ NE DEMEK?

Ödemeler dengesi, geniş anlamıyla, bir ekonomide yerleşik kişilerin diğer ekonomilerde yerleşik kişiler (yurtdışında yerleşikler) ile belli bir dönem içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek üzere hazırlanan istatistiki bir rapordur. Ödemeler Dengesi istatistiklerinin toplanmasına ilişkin uluslararası standartlar, Uluslararası Para Fonunun (IMF) üye ülkelerine yol gösterici olarak hazırladığı Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Pozisyonu El Kitabı’nda yer almaktadır. Bu doküman, aynı zamanda ödemeler dengesi istatistiklerini ülkeler bazında karşılaştırmaya da olanak tanır.

Türkiye'nin Ödemeler Dengesi İstatistikleri ise, IMF'nin 2009 yılında yayımladığı yukarda sözü edilen el kitabı  temel alınarak toplanmakta ve her ay düzenli olarak yayınlanmakta.

CARİ AÇIK 2018 HAZİRAN VERİLERİ AÇIKLANDI

Cari işlemler açığı, Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 818 milyon dolar azalarak 2 milyar 973 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2018 Haziran dönemi ödemeler dengesi istatistiklerini açıkladı. Buna göre; cari işlemler açığı, bir önceki yılın Haziran ayına göre 818 milyon dolar azalarak 2.973 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda, on iki aylık cari işlemler açığı 57.386 milyon dolar oldu. Bu ayda ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre 228 milyon dolar azalarak 4 milyar 388 milyon dolara, birincil gelir dengesi açığı 125 milyon dolar azalarak 1 milyar 8 milyon dolara geriledi.

Hizmetler dengesinden kaynaklanan net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 712 milyon dolar artarak 2 milyar 385 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu gelişmede, seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirlerin 490 milyon dolar tutarında artarak 1 milyar 881 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.

Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 119 milyon dolar azalarak 951 milyon dolar oldu. Bir önceki yılın Haziran ayında 285 milyon dolar net giriş gösteren ikincil gelir dengesi kalemi, bu yılın aynı ayında da 38 milyon dolar net giriş kaydetti.

FİNANS HESABI

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, 951 milyon dolar olarak gerçekleşti. Portföy yatırımları 883 milyon dolar tutarında net çıkış kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 76 milyon dolar net alış, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında ise 262 milyon dolar net satış yaptığı görüldü.

Yurtiçi yerleşiklerin yurtdışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, bankalar 335 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi. Diğer yatırımlarda 4 milyar 534 milyon dolar tutarında net çıkış oldu. Diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 1 milyar 806 milyon dolar net artış, yurtdışı bankaların yurtiçindeki mevduatları ise 408 milyon dolar net azalış kaydetti. Yurtdışından sağlanan kredilerle ilgili olarak bankalar, genel hükümet ve diğer sektörler, sırasıyla 556 milyon dolar ve 141 milyon dolar ve 203 milyon dolar net geri ödeme yaptı. Resmi rezervlerde bu ayda 6 milyar 988 milyon dolar rezerv azalışı gözlendi.

Merkez Bankası geçici verilerine göre, dönemler itibarıyla cari işlemler dengesi gerçekleşmeleri şöyle (milyon dolar):