BM, geçtiğimiz yıl Irak'ta çalınan nükleer maddenin bomba yapımında kullanılabileceğini ve IŞİD'in eline geçmiş olma ihtimalinin bulunduğunu bildirdi. Çalınan radyoaktif maddenin bir Türk şirketine ait olduğu ortaya çıktı.
[Karar]
Geçtiğimiz yıl Irak'tan çalınan radyoaktif maddenin, IŞİD'in eline geçmiş olabileceği belirtildi.
Birleşmiş Milletler'den (BM) yapılan açıklamada, Irak hükümetinin geçtiğimiz yıl Kasım ayında konuyu Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na (UAEA) bildirdiği, ancak çalınan maddenin bulunması için yardım istemediği kaydedildi.
Radyoaktif maddenin SGS adlı bir Türk şirketine ait olduğunu ve ABD'li petrol şirketi Weatherford'a ait bir tesisten çalındığı belirtildi. Reuters'in ulaştığı Irak Çevre Bakanlığı'na ait belgelerde çalınan maddenin dizüstü bilgisayar büyüklüğünde bir koruyucu kapta bulunduğu ifade edildi. Bakanlık'ın 30 Kadım 2015 tarihinde Radyasyonu Önleme Merkezi'ne gönderdiği yazıda, "SGS şirketine ait olan son derece tehlikeli radyoaktif Ir-192 maddesinin, Basra vilayetinin Rafıziye bölgesinde Weatherford şirketine ait bir depodan çalındığı" ifadesi yer aldı.
Şirket açıklama yapmayı reddetti
Sözkonusu radyoaktif maddenin, petrol ve doğalgaz boru hatlarındaki çatlakların tespit edilmesi için yapılan "gama röntgeni" uygulamasında kullanıldığı kaydedildi. Adının açıklanmasını istemeyen bir bakanlık yetkilisi, çalınan maddenin 10 gram ağırlığında Ir-192 "kapsülü" içerdiğini belirtti.
Weatherford şirketi ise yayımladığı açıklamada hırsızlık olayından dolayı sorumlu veya yükümlü olmadığını savundu. Şirket, radyoaktif maddenin saklandığı sığınağın kontrolünün ya da mülkiyetinin kendilerinde olmadığını belirtti.
Reuters'in Irak'ta ulaştığı bir SGS yetkilisi, konuya ilişkin yorum yapmayı reddederek ajansı şirketin İstanbul'daki merkezine yönlendirdi. İstanbul'daki şirket ise Reuters'in telefon ve e-posta yoluyla ulaşma çabalarına karşılık vermedi.
Çalınan Iridium-192'nin, bomba yapımında kullanılabileceği belirtiliyor.
İnsan sağlığına kalıcı etkileri olabilir
UAEA, maddenin "ikinci sınıf" olarak değerlendirildiğini ve maddeye yakın mesafede uzun süre maruz kalmanın insan sağlığında kalıcı etkileri olabileceğini bildirdi.
ABD Dişişleri Bakanlığı, konuyla ilgili gelişmelerden haberdar olduklarını, ancak radyoaktif maddenin IŞİD'in eline geçtiğine dair bir işaret olmadığını bildirdi.
"Kirli bomba" korkusu
Çalınan maddenin IŞİD'in eline geçtiği takdirde silah olarak kullanılmasının münkün olduğu belirtildi. Iraklı bir yetkili, "Radyoaktif elementin DAİŞ'in eline düşmesinden korkuyoruz" açıklamasında bulunurken, maddenin klasik patlayıcılarla birleştirilerek bir "kirli bomba" yapılmasının çok kolay olduğunu dile getirdi.
Bağdat'taki bir güvenlik yetkilisi ise Reuters'e yaptığı açıklamada hırsızların çaldıkları madde ve maddenin saklandığı tesis hakkında bilgi sahibi olduklarını ifade etti. Yetkili, "Kırılmış kilitler veya kapılar yoktu, depoya zorla girildiğine dair bir kanıt yoktu" diye konuştu.
