Adıyaman, Şanlıurfa ve Elazığ arasında çiğ köfte tartışması

 Bakan Faruk Özlü’nün, Adıyaman çiğ köftesinin coğrafi işaretle tescillenmesiyle ilgili süreçte sona gelindiğini duyurması üzerine Şanlıurfa’dan itiraz geldi. ŞUTSO Kayyum Heyeti Başkanı İsmail Demirkol çiğ köftenin 2008 yılında Şanlıurfa tarafından tescillendiğini belirtirken, Elazığlı ustalar da çiğ köftenin kendilerine ait olduğunu söyledi.

Türkiye’deki çiğ köfte sektörünün yüzde 99’unun Adıyamanlıların elinde olduğunu vurgulayan Adıyamanlı çiğ köfteciler, Adıyaman çiğ köftesi ile Şanlıurfa çiğ köftesi arasında fark olduğunu savundu.

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, geçtiğimiz günlerde Adıyaman’a yaptığı ziyarette, ’Adıyaman çiğ köftesinin tescilleneceği’ müjdesini vermişti. Coğrafi işaret ve marka tescili konusunda 2015 yılında Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuruda bulunan Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası’na (ATSO) Aralık ayı içerisinde çiğ köftenin coğrafi işaret ve marka tescili belgesi teslim edilecek.

Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) Kayyum Heyeti Başkanı İsmail Demirkol ise çiğ köfte ile ilgili 2008 yılında tescilin yapıldığını açıklamıştı.

Her iki ilden çiğ köfte ile ilgili yapılan açıklamaların ardından Adıyaman’daki çiğ köfte işletmecileri, Adıyaman çiğ köftesinin kalitesi ve lezzeti ile ilgili Şanlıurfalı çiğ köftecilere meydan okudu.

ÇİĞ KÖFTENİN ETLİSİ ŞANLIURFA'NINDIR

Çiğ köfte işletmecisi Kenan Leblebici, çiğ köfteyle ilgili ‘bebek’ benzetmesi yaparak, “Zamanında Şanlıurfa’nındı. Etli çiğ köfte oranın ama biz etsiz üzerini ihtisas yaptık. Adıyaman Ticaret sanayi Odası Başkanlığı öncülüğünde gerekli organizasyon yapılarak etsiz çiğ köftenin patentini aldık. Çocuk Şanlıurfa’da doğdu ama sokaktaydı. Aldık getirdik ve Adıyaman üzerine ismini kurduk. Çiğ köfte Adıyaman kütüğüne kaydedildi. Çiğ köftenin etlisi Şanlıurfa’nın etsizi ise Adıyaman’ındır” dedi.

Sait Önder isimli çiğ köfte işletmecisi ise her iki ilin çiğ köftesi arasında fark olduğunun altını çizerek, “Şanlıurfalıların çiğ köftesi etli, bizimki etsizdir. Biz bunu kabul ediyoruz ama biz çiğ köfteyi Türkiye’ye mal ettik. Bütün dünya çiğ köftenin Adıyamanlıların olduğunu biliyor. Adıyaman çiğ köftesi bir numaradır. Şanlıurfalılar etsizin Adıyamanlıların, etlinin kendilerinin olduğunu kabullensinler. Şanlıurfalılar artık bizimle uğraşmasınlar” dedi.

Çiğ köfte ustası Mehmet Gülbeyaz ise “Bizim Şanlıurfa ile farkımız etsiz olmasıdır. Ticaret amaçlı çiğ köfteleri etli yapmıyoruz. Çünkü etin bakteri ürettiğini herkes biliyor. Etli çiğ köftenin hemen tüketilmesi lazım. Etli çiğ köfte hemen tüketilir ama beklemeye gelmez. O yüzden biz etsiz yapıyoruz. Sektörün yüzde 99’u Adıyamanlıların elindedir” dedi.

Celal Gürsoy isimli vatandaş ise, Şanlıurfa’nın isotunun meşhur olduğunu belirterek, “Şanlıurfa’nın hakkını yemeyelim ama Şanlıurfa çiğ köftesi bizden sonra gelir. Onlar isot konusunda uzmanlar. Biz onların da hakkını yemiyoruz ama çiğ köftede ben iddia ediyorum, bizim yaptığımız çiğ köfte Şanlıurfalılarınkinden en az on kat daha güzel ve lezzetlidir” ifadelerini kullandı.
Başka bir vatandaş ise etli çiğ köftenin bakteri ürettiğini ve sağlıklı olmadığını iddia etti.

VATANDAŞLAR DA DAHİL OLDU

Adıyaman çiğ köftesinin tescillenmesi, ticaret ve sanayi odalarının ardından Adıyaman ve Şanlıurfalı vatandaşları da karşı karşıya getirdi.

Adıyaman Ticaret Odası (ATSO) Başkanı Mustafa Uslu’nun, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü’nün kenti ziyareti sırasında, Adıyaman çiğ köftesinin coğrafi işaretle tescillenmesiyle ilgili süreçte sona gelindiğini müjdesini verdiğini söylemesi üzerine Şanlıurfa’dan itiraz geldi. Ertesi gün açıklama yapan Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (ŞUTSO) Kayyum Heyeti Başkanı İsmail Demirkol çiğ köftenin 2008 yılında Şanlıurfa tarafından tescillendiğini ve tescillenen bir ürünün başkası tarafından yeniden tescillenmesinin mümkün olmadığını belirtti. Demirkol, yaşanan son olayların ardından bu sabah Ankara’ya gitti.

Çiğköftenin Şanlıurfa’ya ait olduğunu dile getiren vatandaşlardan İmam Karakeçili, “Doğrusunu isterseniz, çiğ köfte Şanlıurfa’ya aittir. Şanlıurfa dediğimiz zaman akla çiğ köfte gelir ve çiğköfteyi de çok severler. Zaten çiğ köfteyi de herkes yapamaz. Ancak Şanlıurfalılar yapabilir. Adıyaman Urfa’nın çiğ köftesine sahip çıkamaz ve çiğ köftenin tanıtımını Adıyaman üzerinden yapamazlar” dedi.

Şanlıurfalı bir başka vatandaş Hasan Karasapan, “Eski tarihlerden beri çiğ köfteyle alakalı şarkı bile yazılmış. Urfa’da ilk çiğ köfte ceylan etinden yapılmıştır. Herkes evinde yoğurur ve bugüne kadar Urfa ile anılmış bir yemektir. Çiğ köftenin patentini Adıyaman’a veren yanlış yapar” şeklinde konuştu.

Şanlıurfa’da dünyaca ünlü film aktrisi Anthony Quinn’e benzerliğiyle ünlenen dizi oyuncusu Bekir Felhan ise “Bakanlarımız Urfalıdır. Çiğ köftenin bize ait olduğunu bilmesi lazım. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba Şanlıurfalıdır, bunun bizim olduğunu bilmesi lazım ve Adıyaman’a kaptırmaması lazım. Bakan Fakıbaba’ya sesleniyorum bu işin peşini bırakma çiğ köftenin patentini kimse almasın” ifadelerine yer verdi.

Şanlıurfalı 40 yıllık aşçı Kadir Çoban da “Çiğköfte Adıyaman’ın ise nasıl yapılmış nasıl meydana gelmiş anlatsınlar. Şanlıurfa’ya gelsinler yarışa girelim. Biz kargadan başka kuş Tılfındır Dağı’ndan başka yokuş tanımayız. Hodri meydan gelsinler yarışalım. 4 günlük çiğ köfteye yağı bulguru koyup satıyorlar. 40 yıldır ben bu işi yapıyorum. Şanlıurfalılar çiğ köfte satmıyorlar. Çünkü çiğ köfte bir, iki gün kaldıktan sonra o kıvamından çıkıyor. Ben buradayım Adıyaman’ın en iyi çiğ köftecisi gelsin ben Urfa’nın en kötü çiğ köftecisi olarak onlarla yarışmaya hazırım kazanırlarsa onların olsun” sözlerini sarf etti.

Son olarak açıklamalarda bulunan Şanlıurfa Kasaplar Odası Başkanı Abbas Tumbul ise “Adıyaman’ın çiğ köfte ile alakası yoktur. Bu yemeğimiz Hz. İbrahim annesi ve babası mağarada saklanırken ateş yasak olduğu için çiğ eti döverek, bulgur ve isotla karıştırarak çiğ köfteyi yapmışlar. Yani çiğköfte Şanlıurfa’nın. Adıyaman’ın çiğ köfte ile alakası yok. Adıyamanlılar patates ile çiğ köfte yapıyorlar patates ile çiğ köfte olmaz” dedi.

GERÇEK ÇİK KÖFTE ELAZIĞLILARINDIR

Şanlıurfa ve Adıyaman arasında yaşanan çiğ köfte tartışmasına Elazığ da dahil oldu. Elazığ’daki çiğ köfte ustaları, gerçek çiğ köftenin Elazığlıların olduğunu iddia etti.

Türkiye’nin birçok bölgesinde yapılan çiğ köfteye Şanlıurfa ve Adıyaman’dan sonra Elazığ’da sahip çıkarak tartışmalara dahil oldu. 15 yıldır çiğ köfte ustası olduğunu belirten Cengiz Bozyıl, “Elazığ’ın 2 bin yıllık bir mutfak geleneği var. Adıyaman ve Şanlıurfa çiğ köfte konusunda gereksiz yere tartışmaya giriyor. Gerçek çiğ köfte Elazığlılarındır. Büyük metropol illerde de bizim çiğ köftemiz tanınmıştır. Elazığlıların hazır çiğ köftesi yoktur ve elle yoğruluyor” dedi.

Şanlıurfa ve Adıyaman’ın çiğ köfte tartışmasına gereksiz bir şekilde girdiklerini dile getiren Bozyıl, “Çiğ köfte Elazığ’ındır. Geçmişte de çiğ köfte kültürü bizde çok yaygındı. Çiğ köfte bize atalarımızdan, ustalarımızdan kaldı. Bizde bunu ileriye götürmeye çalışıyoruz. Bizim çiğ köftemiz çok lezzetli Şanlıurfa ve Adıyaman bu gereksiz tartışmaya neden giriyorlar anlamıyorum" ifadelerini kullandı.

Ağabeyi kimi çiğ köfte ustası olan Celal Bozyıl, Adıyaman ve Şanlıurfa’nın çiğ köfte konusunda boşuna tartıştıklarını belirterek, “Çiğ köfte Elazığ’a aittir. Çiğ köfte çok uzun yıllardır Elazığ’da yoğruluyor. Bu tartışma boşuna yapılıyor” diye konuştu.

"ÇİĞ KÖFTE KONUSUNDA RAKİBİMİZ YOK"

Elazığ’ın 2 bin yıllık bir mutfak kültürünün olduğunu vurgulayan çiğ köfte müşterisi Hüseyin Dinç de, “Çiğ köfte Elazığlıların öz yemeğidir. Adıyaman son zamanlarda Türkiye geneli fabrikasyon işi yaparak ismi duyuldu. Çiğ köfteyi Şanlıurfa’da da tattık. Acı kattıkları için tadı ve kıvamı anlaşılamıyor. Acıdan çiğ köftenin ne olduğu anlaşılmıyor. Elazığ’ın çiğ köftesi eski usul ve elle yapılıyor. Hiçbir şekilde katkı maddesi yok ve fabrikasyon değil. Çiğ köfte konusunda rakibimiz yok. Çiğ köfte dünyada her yerde yapılabilir ama Elazığ’da yenilir. Diğerleri bana göre çakmadır” şeklinde konuştu.

ADIYAMAN/İHA