Amerika Birleşik Devletleri'nin Çin'i Sincan'daki Uygur Türklerine yönelik soykırım yapmakla suçlamasının ardından yaklaşan 2022 Pekin Kış Olimpiyatlarını boykot edip etmeyeceği tartışma konusu oldu.
ENSAR TEKİN | KARAR.COM
Amerika Birleşik Devletleri'nin Çin'i Sincan'daki Uygur Türklerine yönelik soykırım yapmakla suçlamasının ardından 2022'de düzenlenecek Pekin Kış Olimpiyatlarını boykot edip etmeyeceği merak konusu olurken, toplama kamplarında milyonlarca insana zulmeden ve kültürel soykırıma tabi tutan Çin'de yapılacak kış oyunlarının olimpiyatların barış ve sportmenlik ruhuna gölge düşüreceği ileri sürüldü.
ABD’nin bir önceki Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Çin’in kuzeybatısındaki Uygur nüfusunun sistematik olarak kötüye kullanıldığına dikkat çektiği hatırlatılırken, ABD'nin çiçeği burnunda yeni başkanı Joe Biden, Çin'in Uygurlara muamelesini "soykırım" olarak nitelendirdi ve dünyaya eyleme geçme çağrısında bulundu.
Öte yandan Pekin soykırım iddialarını reddederken, Sincan’daki politikalarının kitlesel bir radikalleşme ve yoksulluğu azaltma programının parçası olduğunu iddia etti. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Çin araştırmacısı Maya Wang ise "Şu anda, Çin hükümeti ile yapılan önemli anlaşmalar üzerinde çok fazla baskı var" dedi.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü eski Dışişleri bakanı Pompeo'yu "zehirli" yalanlar yaymakla suçladı ve insanları kendi gözleriyle görmek" için Sincan'ı ziyaret etmeye davet etti.
PEKİN'E BASKI ARTIYOR
Avustralya, İngiltere, Kanada ve ABD 2022 Pekin Kış olimpiyatlarına sporcu göndermeyeceklerini açıkladı.
Öte yandan geçen yıl Mart ayında, Cumhuriyetçi Rick Scott liderliğindeki 12 ABD senatörü Uluslararası Olimpiyat Komitesine bir karar sundu ancak bugüne kadar hiçbir hükümet veya ulusal spor otoritesi olimpiyattan resmen çekileceğini açıklamadı.
ÇİNLİ YETKİLİKER TEMİNAT VERDİ
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), CNN'e yaptığı açıklamada, olimpiyat tüzüğünün ilkelerine saygı gösterileceğine dair Çinli yetkililerden "teminatlar" aldığını söyledi.
Bu arada aktivistler, ABD'nin suçlamalarının şüphesiz oyunları kısmi boykot çağrılarını körükleyeceğini ifade ederken, dünya çapında 160'tan fazla insan hakları grubu, olimpiyat oyunlarının Pekin'de düzenleme kararını iptal ettirmek için IOC'ye mektup yazdı.
Mektubu koordine eden International Tibet Network'ün icra direktörü Mandie McKeown, Diplomatik boykot baskısı kesinlikle artıyor ve hükümetlerden gelen sesler olumlu." dedi.
Pekin, terörle mücadele programının bir parçası olarak Uygurlar da dahil olmak üzere Müslüman azınlıklara Çin dilinde bir eğitim ve değerler sunduğunu iddia etti.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hua Chunying, "Sincan'daki tüm etnik azınlıkların dilleri, geleneksel kültürleri ve gelenekleri iyi korunmuş ve miras alınmıştır. Tüm sakinler geçim ve kalkınma hakkı da dahil olmak üzere bütün aklarından tam olarak yararlanmaktadır" dedi.
Ancak sürgünde yaşayan Uygurlar ailelerinin keyfi suçlardan hapsedildiğini ve zorla çalıştırma ve tacize maruz bırakıldığını söylüyor.
DÜNYA ÇAPINDA EYLEM HAZIRLIGI İÇİNDEYİZ
Uluslararası Tibet Ağı'ndan McKeown, örgütünün ve onunla çalışan diğer grupların, Çin hükümetinin insan hakları ihlallerine dikkat çekmek için 2022 Pekin Oyunları öncesinde dünya çapında protestolarda dahil olmak üzere bir eylem programı yürüteceğini söyledi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Wang, ileride sayısız potansiyel sorun varken, Çin hükümetine, Sincan'daki eylemleri ve Hong Kong'daki sivil özgürlükler üzerindeki baskılarla ilgili uluslararası endişelere yanıt verme şansı verilmesi gerektiğini söyledi.
Ancak Wang, bunun olduğunu görmekte zorlandığını ve Pekin'in davranışında gözle görülür değişiklikler olmaksızın diğer hükümetler arasında bir algı değişikliği olabileceğini söyledi. Wang, "Bir karar vermek zorunda kalacaklar," dedi.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hua Chunying, olası bir boykotla ilgili bir soruya yanıt olarak, hazırlıkların sorunsuz bir şekilde yürütüldüğünü söyledi. Chunying ,"Olağanüstü bir toplantı olacağına güveniyoruz." dedi.
OLİMPİYATLAR BENZERSİZ BİR ROLE SAHİP
IOC, CNN'e yaptığı açıklamada, Pekin'in insan haklarını tanıdığını ve desteklediğini, ancak aynı zamanda egemen bir ülkedeki yasaları veya siyasi sistemi değiştiremeyeceğini söyledi. Açıklamada, "Bu, haklı olarak hükümetlerin ve ilgili hükümetler arası kuruluşların meşru rolü olarak kalmalıdır." denildi.
IOC, Olimpiyat Oyunlarının dünyayı bir araya getirmede benzersiz bir role sahip olduğunu söyledi. Açıklamada, "Kırılgan dünyamızda, sporun mevcut tüm farklılıklara rağmen tüm dünyayı bir araya getirme gücü, hepimize daha iyi bir gelecek için umut veriyor" denildi.
DOĞU TÜRKİSTAN'DA NE OLUYOR?
ABD Dışişleri Bakanlığının raporuna göre, Doğu Türkistan genelindeki toplama kamplarında Uygur, Kazak, Kırgız ve diğer Türk azınlıklara mensup 3 milyon civarında Müslüman bulunuyor.
Uygur Türklerine zulmünden dolayı uluslararası toplumun tepki gösterdiği Çin hükümeti, toplama kamplarını “aşırılıkçılığı” ortadan kaldıran ve insanlara yeni beceriler kazandıran “Mesleki eğitim kampı olarak” adlandırıp tüm suçlamaları reddediyor.
