9 soruda MHP nereye gidiyor?

[Karar]
EYÜPHAN KILIÇ

MHP, 1 Kasım seçimlerinde HDP’nin gerisine düştü, muhalifler Bahçeliye bayrak açtı. O günden bugüne yaşananlar da hukuk kaosuna dönüştü. Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir partinin kongre süreci Yargıtay’ın vereceği karara kilitlendi. Art arda gelen mahkeme kararları hukukçuları bile böldü. İşte dokuz soruda MHP gerçeği...

1- Muhalifler niye kazan kaldırdı?

1 Kasım seçimlerinde MHP’nin başarısızlığı parti içi muhalefetin kurultay sürecini başlatmasına neden oldu. 7 Haziran’da yüzde 16.4 oyla 80 milletvekili çıkarmasına rağmen AK Parti ile koalisyona yanaşmayan MHP’nin oyları 1 Kasım’da yüzde 11.9’a, milletvekili sayısı ise 40’a düştü. Milletvekili aday belirleme sürecinde ve seçim sonrası görevlendirmelerde beklediklerini bulamayan bazı isimler, muhalif hareketi başlattı.

2- Talep tüzük değişikliği mi?

Muhalifler, olağanüstü kongre için 246 delegenin imzası yeterliyken 743 delegenin oyunu toplayarak, Genel Merkez’e iletti. Talep, tüzük değişikliği gündemi ile olağanüstü kongrenin toplanmasıydı. Muhalifler, tüzüğün “olağanüstü kongrelerde seçim yapılamaz” ifadesini kaldırmayı hedefliyor. Böylece önce tüzük değiştirilecek, ardından ikinci kez kongre kararı verilecek ve genel başkan adayları yarışacak.

3- Hangi isimler aday?

Devlet Bahçeli’ye karşı genel başkanlık için Meral Akşener, Ümit Özdağ, Sinan Oğan ve Koray Aydın adaylıklarını açıkladı. İkinci kongrenin yapılması halinde Bahçeli ile birlikte beş aday yarışacak. İlk tur oylama sonucuna göre durumu değerlendirecek olan muhalifler, tek aday lehine çekilerek, Bahçeli’nin karşısına tek rakip olarak çıkacak. Bahçeli, Alparslan Türkeş’in ölümünden sonra oğlu Tuğrul Türkeş ile girdiği genel başkanlık yarışında, diğer adayların kendi lehine çekilmesini sağlayarak genel başkan olmuştu. Şimdi aynı yöntemi muhalifler Bahçeli’ye karşı kullanmayı planlıyor. 

4-Neden çağrı heyeti görevlendirildi?

Bahçeli, olağanüstü kongreyi toplamayacağını açıklayınca muhalifler, Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme, olağanüstü kongreyi toplamak üzere üç kişilik çağrı heyeti oluşturdu. Çağrı heyeti, olağanüstü kongrenin yapılacağı yer, tarih ve saatini belirlemekle görevlendirildi.

5-Yargıtay’daki temyiz incelemesi ne anlama geliyor?

Muhaliflerin mahkeme eliyle olağanüstü kongre yaptırma kararının ardından Bahçeli de hukuki atak başlattı. MHP yönetimi, olağanüstü kongre kararını tanımadıklarını açıklayarak, temyiz için Yargıtay’a başvurdu. Yargıtay, bu ay içerisinde çağrı heyetinin olağanüstü kongreyi toplama yetkisinin olup olmadığını karara bağlayacak.

6-Yerel mahkemeler nasıl devreye girdi?

Yargıtay’daki kararın gecikmesi ve çağrı heyetinin olağanüstü kongre tarihini açıklamasının ardından, Kastamonu ve Sivas’ta bazı delegelerin başvurusu üzerine yerel mahkemeler devreye girdi. Tosya ve Gemerek mahkemeleri, Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin onay verdiği olağanüstü kongreyi, ‘ihtiyati tedbir’ kararı alarak durdurdu. Son sözü Yargıtay’ın söyleyeceğine hükmetti. İl dışındaki mahkeme kararları ‘siyasi müdahale mi oluyor?’ sorusunu da gündeme getirdi.

7-Gemerek kararı hala belirleyici mi?

Muhalifler, Tosya ve Gemerek kararlarının uygulanmasına engel olmak için Ankara 2. İcra Dairesi’ne başvurdu. Geçen cuma günü mesai bitimine dakikalar kala Daire, kararların uygulanmayacağı yönünde hüküm verdi. Arkasından Gemerek mahkemesi bu kararı yok sayan yeni bir karar aldı. Ankara 25. İcra Dairesi de kongrenin engellenmesi için Ankara Valiliği’ne yazı yazdı. Yargıtay kararı beklenirken yaşanan mahkeme savaşları, süreci işin içinden çıkılmaz hale getirdi. Cuma günü alınan kararların, pazar günü yapılması planlanan kongreyi engelleyip engellemeyeceği tartışılırken gece Adalet Bakanlığı ve Ankara Valiliği’nden gelen açıklamalar Gemerek kararının geçerli olduğunu ortaya koydu.

8- Kılıçlar çekildi, kim ne dedi? 

Bakanlık, 25. İcra Dairesi’ne “Kongre yapılamaz” şeklinde görüş verdi. Valilik de izin vermeyeceklerini duyurdu. Kongrenin yapılacağı otel önünde barikatlar kuruldu, TOMA’lar yerleştirildi. Otele giden muhalifler polis engeliyle karşılaştı. Tüzüklü kongre yapılması için yeterli imzanın toplandığı açıklandı, haziran tarihi verildi. Ancak kongrenin geçerli olup olmadığı, Yargıtay’ın bu ay içinde vereceği karara bağlı. Bu arada MHP yönetimi, çağrı heyeti hakkında ‘kaosa teşvik’ iddiasıyla suç duyurusunda bulundu. Dilekçede, ‘Halkı kanunlara uymamaya alenen tahrik eden kişi cezalandırılır’ hükmü uyarınca soruşturma açılması istendi. Meral Akşener de, Gemerek hakimi İlhan Işık’ın ardından Tosya hakimi Yunus Aras’ı da HSYK’ya şikayet etti. 

9- Cemaat iddiası ne?

Muhalifler arasında öne çıkan aday Akşener. Ancak kongrenin engellenmesi halinde Akşener’in ya mevcut küçük partilerden birinin başına geçmesi ya da yeni bir parti kurması bekleniyor. Diğer yandan Akşener’in kongre sürecinde il ve ilçe teşkilatlarını ziyareti,  yüklü miktarda harcama yapması “Akşener proje mi?” sorusunu gündeme getirdi. Rakibi Koray Aydın, “Akşener’i cemaatin desteklediği kesin” dedi.