Yükseköğretim Kurulu, koronavirüs salgını tedbirleri çerçevesinde yapılan uzaktan eğitim sürecinde üniversitelerde engelli öğrencilere yönelik alınan tedbirleri ve mevcut durumu 195 üniversitenin katıldığı anket ile analiz etti.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Kovid-19 küresel salgın önlemleri kapsamında yürütülen uzaktan eğitim sürecinde üniversitelerde engelli öğrencilere yönelik alınan tedbirleri ve mevcut durumu 195 üniversitenin katılımıyla yapılan anket ile analiz etti.
Yükseköğretim Kurulu, "engelsiz erişim" ve "engelsiz eğitim" mottosuyla yükseköğretim kurumlarını tüm öğrenciler için erişilebilir kılmayı hedefliyor.
ENGELSİZ ÜNİVERSİTE BAYRAKLARI PROJESİ BAŞLATILDI
Bu kapsamda 2018'den itibaren engellilerin sorunlarının çözümü için teşvik edici çalışmalar ve projeler gerçekleştiren yükseköğretim kurumlarına "mekanda erişilebilirlik", "eğitimde erişilebilirlik" ve "sosyo-kültürel faaliyetlerde erişilebilirlik" olmak üzere 3 ayrı kategoride "Engelsiz Üniversite Bayrakları", farklı engelli gruplarına programlarını erişilebilir kılan üniversiteler de "Engelsiz Üniversite Program Nişanı" ile ödüllendiriliyor.
"Mekanda erişilebilirlik" kriterleri sağladığında turuncu bayrak, "eğitimde erişilebilirlik" kriterleri gerçekleştirildiğinde yeşil bayrak, "sosyo-kültürel faaliyetlerde erişilebilirlik" uygulamaya konulduğunda da üniversitelere mavi bayrak veriliyor.
Engelsiz Üniversite Ödülleri, yüksek öğretim kurumlarını fiziksel mekanlarda, eğitimde ve sosyokültürel faaliyetlerde erişilebilir kılmak için özendirici, teşvik edici oldu ve pek çok üniversite bu konuda komisyonlar oluşturarak çalışmalarına hız kazandırdı.
841 BAŞVURU YAPILDI
Ödüllerin ilk verildiği 2018 yılında 41 üniversiteden 318 başvuru varken, 2020'de bu sayı 116 üniversiteden 841'e yükseldi.
YÖKSİS verilerine göre, yükseköğretim kurumlarında 51 bin 647 engelli öğrenci bulunuyor. Bu öğrencilerin 27 bin 782'si ön lisans, 23 bin 581'i lisans, 236'sı yüksek lisans ve 48'i doktora düzeyinde eğitim görüyor. Öğrencilerin yüzde 89'u ise açık öğretim programlarında yer alıyor.
Programın görme engelli bir birey için erişilebilir kılınması ile otizm spektrum bozukluğu olan bir bireye erişilebilir kılınması farklılık arz ediyor. Bunun için farklı engel gruplarına yönelik farklı tedbirler alınması gerekiyor.
Yükseköğretim Kurulu, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü kapsamında, engelli öğrencilerin eğitime erişimindeki mevcut durumu analiz etmek üzere yeni bir çalışma daha yürüttü.
AKADEMİSYENLER TARAFINDAN ANKET HAZIRLANDI
Kovid-19 küresel salgını sürecinde yükseköğretim kurumlarında eğitim ve öğretim süreçleri ağırlıklı olarak uzaktan ve çevirim içi uygulamalarla yürütüldüğünden, bu süreçte engelli öğrencilere yönelik olarak alınan tedbirleri ve mevcut durumu değerlendirmek üzere YÖK Engelli Öğrenci Çalışma Grubu'nda yer alan akademisyenler tarafından bir anket hazırlanarak yükseköğretim kurumlarına gönderildi.
Ankete 195 yükseköğretim kurumu katıldı. Uzaktan eğitim sürecinde alınan tedbirler ile öğrenciler ve ailelerine yönelik psikososyal destekler sorgulandı.
Buna göre, ankete katılan 195 üniversitede, 32 bin 452'si erkek, 15 bin 707 kız olmak üzere toplam 48 bin 159 engelli öğrenci eğitim alıyor.
22 BİN FİZİKSEL ENGELLİ ÖĞRENCİ VAR
Bu öğrencilerden 8 bin 317'si görme engelli, 2 bin 777'si işitme engelli, 149'u zihinsel engelli, 22 bin 618'i fiziksel engelli, 64'ü otizmli, 182'si konuşma bozukluğu, 347'si öğrenme güçlüğü ve 12 bin 610'u diğer engel gruplarında iken 1095'inin engel grubuna ilişkin bilgi verilmedi.
Bu öğrencilerden 904'ü (yüzde 1,88) tıp ve sağlık, 1957'si (yüzde 4,06) mühendislik ve fen bilimleri, 43 bin 614'ü (yüzde 90,56) sosyal bilimler, 564'ü (yüzde 1,17) güzel sanatlar, 553'ü (yüzde 1,15) meslek yüksek okulunda eğitim görüyor.
116 üniversitenin (yüzde 59,48) koronavirüs komisyonunda engelli öğrencilere yönelik çalışma yapılırken, 79'unda (yüzde 40,52) bu gerçekleştirilmedi.
Engelli öğrencilerin internet erişimleri ve internet alt yapısı 162 üniversitede (yüzde 83,08) sorgulanırken, 33'ünde (yüzde 16,92) sorgulanmadı.
162 ÜNİVERSİTEDE TELAFİ ÇALIŞMALARI YAPILIYOR
Ankete katılan 162 üniversitede (yüzde 83,08) engelli öğrencilerin aksayan eğitim faaliyetlerini telafi etmeye yönelik çalışmalar yapılırken, 33 üniversitede (yüzde 16,92) bu çalışmalara yer verilmedi.
"Uzaktan öğretim sisteminde derslerden yüz yüze eğitimdeki verimi aldığınızı düşünüyor musunuz" sorusuna 81 üniversite (yüzde 41,54) "evet", 114 üniversite (yüzde 58,46) "hayır" yanıtını verdi. Ancak üniversitelerden 178'i (yüzde 91,28) uzaktan öğretimle ilgili uygulamaların salgın sonrası yüz yüze eğitim döneminde de devam etmesini istedi.
Bunun yanında uzaktan eğitim derslerinde alt yazı uygulaması sadece 36 üniversitede (yüzde 19,35), işaret dili tercümanı uygulaması ise 8 üniversitede (yüzde 4,30) yer aldı.
Ankete katılan 132 üniversite (yüzde 70,97) uzaktan eğitim uygulamalarında engelsiz erişim kapsamında öğrencilere zengin doküman kaydı yaptığını, sadece 51 üniversite ise sınav uygulamalarında engelli öğrencilere yardımcı malzeme ve cihaz yardımı yapıldığını bildirdi.
YEKTA SARAÇ: BİRÇOK YENİ ÇALIŞMAYA İMZA ATTIK
YÖK Başkanı Yekta Saraç da 'Engelsiz Erişim ve Engelsiz Eğitim' başlığı altında yaptıkları çalışmaları sosyal medyadan paylaştı.
Saraç'ın açıklamaları şöyle:
"Yeni YÖK olarak “Engelsiz Erişim ve Engelsiz Eğitim” başlıkları altında engelli bireylerimizin eğitim imkânlarına ve sosyo-kültürel faaliyetlere erişimleri konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla yükseköğretim kurumlarımızı teşvik edici birçok yeni çalışmalara imza attık.
Bu kapsamda son olarak Küresel Salgın sürecinde engelli öğrencilerimize yönelik alınan tedbirleri değerlendirmek üzere YÖK Engelli Öğrenci Çalışma Grubumuz tarafından yükseköğretim kurumlarımıza yönelik bir anket düzenlendi.
Engelleri aşmada azim ve cesaretleriyle bizlere örnek olan engelli öğrencilerimiz ve ailelerinin 3 Aralık Dünya Engelliler Gününü tebrik ediyor, Engelsiz Üniversite Ödüllerimiz kapsamında birçok çalışmaya imza atan üniversitelerimize de başarılar diliyorum"
