Kanal İstanbul’un soru(n)ları
Ever Green gemisinin şiddetli rüzgâr ve kullanım hatası nedeniyle Süveyş Kanalı’nda karaya oturması, Kanal İstanbul’un risklerini tekrar gündeme getirdi. Süveyş Kanalı’nın derinliği 24 m, yüzeydeki genişliği 313 m, 11 m derinlikteki genişlik ise 205/225 metredir.
Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporuna göre Kanal İstanbul’un derinliği 20,75 m ve en dar yerinde genişliği 275 m olacaktır.
Gemi kazası riski yüksek bulunan İstanbul Boğazı’nın en dar yerinde genişliği 698 m ve derinliği de 120 metredir.
Bu bilgiler çerçevesinde öncelikle şu iki sorunun sorulması meşrudur ve uzmanlar da bunları soruyorlar zaten:
Benzeri bir kaza, derinliği ve genişliği Süveyş Kanalı’na benzeyen İstanbul Kanalı’nda da neden olmasın?
Genişliği 698 m olan İstanbul Boğazı kaza riskine açıksa, 275 m genişliğindeki Kanal’da kaza riski çok daha yüksek değil midir?
Bu tür soruları ve Kanal’ın çevre dâhil diğer olası zararlarını konunun uzmanlarına bırakalım ve biz konuyu projecilik boyutuyla ele alalım.
Proje döngü yönetimi (PDY)
PDY çalışmalarında önce ihtiyaç değerlendirmesi yapılır. İhtiyaç tespit edilirse, fizibilite analizine başvurulur. Bu aşamada projenin kapsamı netleştirilir ve ödenebilirliği test edilir. Sonra da projenin milli bütçeyle mi yoksa yap-işlet-devret (YİD) yöntemiyle mi yapılacağına karar verilir.
Ben Kanal’a bu döngü çerçevesinde bakıyorum.
İhtiyaç
ÇED Raporunda Boğazdan geçen gemi sayısının 50 binlerde olduğu ve trafiğin 2070 yılında 86 bin seviyesine ulaşacağı belirtiliyor. Aşağıdaki grafikten de kolaylıkla görüleceği üzere resmi verilere göre Boğaz’dan geçen gemilerin sayısı 2006 yılından beri sürekli düşüyor. Ayrıca, 2012 yılından bu yana tehlikeli sayılan LNG yüklü gemilerin Boğazdan geçmesine izin verilmiyor.
ÇED Raporunun açıklandığı 2019 yılındaki gemi trafiğini (41 bin) 50 binler şeklinde hatalı biçimde açıklayan yetkililer, 2070 yılına ilişkin tahmini (86 bin) nasıl yaptılar? Yoksa Keynes ustanın “uzun dönemde hepimiz ölüyüz” önermesini mi benimsediler?
Kapsam
PDY’ye göre önerilen projenin kapsamının net olması gerekir. Kanalın kapsamı, ilan edildiği 2011 yılından beri bir türlü netleşmedi. Kanal, Boğazın kaza riskini mi azaltacak, lojistik merkezi mi olacak, teknoloji bölgesi mi kuracak, kamuya gelir mi getirecek veya yeni bir yerleşim alanı mı yaratacak? Hadi bunları ben bilmiyorum.
Galiba yetkililer de bilmiyor. Daha yakınlarda yapılan imar değişiklikleriyle, istihdam yaratacağı söylenen teknoloji bölgesi ve kongre alanları konut alanına dönüştürüldü.
Projenin son halini ne zaman öğreneceğiz? Ya da öğrenebilecek miyiz?
Ödenebilirlik
Kanalın maliyeti hakkında rivayet muhtelif. Yetkililer değişik zamanlarda 5 ile 20 milyar arasında farklı maliyetler açıkladı. ÇED Raporuna göre maliyet 75 milyar TL (2019 ortalama kurundan 12 milyar dolar). Yüksek Hızlı Tren projesinin Kanal ile kesişen bölümünde maliyetin 4,6 milyar TL daha arttığını geçen ay öğrendik.
2015 yılında genişletme çalışması biten Panama Kanalının maliyetiyle karşılaştırarak, Kanalın maliyetini yaklaşık 55,5 milyar dolar olarak hesapladım. Resmi açıklamalara göre karayolu/demiryolu inşasının maliyeti 3,4 milyar ve atıksu tesislerinin yeniden inşasının maliyeti de 1,2 milyar dolardır. Toplamda 60,1 milyar dolar. Elektrik ve doğalgaz gibi diğer şebekelerin yenilenmesi ile yat limanları gibi diğer yer üstü inşaatlarının maliyeti burada yok.
Kanal hakkında yaptığım bu hesaplamanın sağlamasını İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu yaptı. Kanalı uluslararası alanda servis edenlere göre maliyet asgari 65 milyar dolar imiş.
İktisadın özü fırsat maliyetidir. Her tercih bir vazgeçiştir. 60 milyar dolar, Kanal yerine, işsizlere ve yoksullara harcansa daha adil olmaz mı?
Mevzuat
Kanal İstanbul 3996 sayılı YİD Kanunu çerçevesinde yapılacak. Kanunun uygulamasını düzenleyen mevzuata göre fizibilite çalışmasında; önerilen yatırımın milli bütçe yerine YİD yöntemi ile gerçekleştirilmesinin gerekçesi ekonomik ve finansal analizlerle karşılaştırılmalıdır. Siyasiler başından beri Kanalın YİD yöntemiyle yapılacağını söylüyor.
Siyasilerin bu açıklamalarına rağmen, fizibilite çalışmalarında mevzuatın gerektirdiği bu analizler yapıldı mı? Yapıldıysa nasıl bir sonuç elde edildi? Yoksa bu açık düzenlemeye rağmen bu analizler yapılmadı mı?
Montrö Sözleşmesi ve altın frank
Montrö sözleşmesi uğraksız gemi geçişlerinde cankurtaran, aydınlatma ve sağlık gibi hizmetler karşılığında Türkiye’ye altın frank üzerinden ücret tahsil etme hakkı veriyor. Yıllar önce altın frank hesaplamasında yapılan teknik bir hata nedeniyle, halen uygulanan ücret, Sözleşmeye göre olması gerekenin çok altındadır.
2011 yılında bu konuda açıklama yapan dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, mevcut duruma göre 22 kat daha fazla gelir yaratacak altın frank uygulamasını bildiklerini, fakat uygulamayı temenni etmediklerini söyledi.
Yılda 3,6 milyar dolar getirecek altın frank uygulaması, ekstra gelir yaratacağı söylenen Kanal İstanbul’u gölgelememek için mi temenni edilmiyor?
Not: Pazar günleri Karar’da birlikte olacağız.















İş inada indirildi.Niridinin inadı bu ülkeyi geri dönülmez felaketlere sürükleyecek.Gerçi kanal ihalesini yapsalar dahi ,kanal yapılmayacaktır.
Yanıtla (1) (0)Eyyy Muhammed,
Yanıtla (14) (1)Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olma! Daha olayın çevresel etkileri makalede yeterince incelenememiş. Bir de okuduğun yazıyı değerlendiremeyecek kadar konuya uzaksın. Geçen gemi sayısı 40 binlerde ve trend azalış yönünde. Hesap yapanlar 86 bin gemi geçici hesaplamış. Petrol yerine elektrik enerjisi devreye giriyor, ulaşım olanakları çeşitleniyor... Bakkal hesabı şu kadar gemi geçse ve gemi başına şu kadar para alsam şu kadar para kazanırım gibi hesap yapılır mı?
Sizde afedersiniz yorumumu okuma anlayışından uzaksınız
Yanıtla (0) (5)Dikkat ederseniz başta yorumcaya cevap diye yazmıştım
Amacım polemik değil üstelik ilk defa kanal istanbul konusunda farklı bir bakış açısı ile derli toplu bir makale yazılmış yazarın yazısını çok beğendim
Orman çevre şu havzası bunları lütfen yazmayın artık çünkü kimsenin umurunda değil acı ama gerçek ben iyi tarafindan bakmayı deneyelim diyorum
Herkesin derdi bitcoin kredi dolar euro artık biraz gerçekci bakış açısı lütfen
Muhammed mahlası ile yazan kardeşim lütfen bu mahlası değiştir . Ecdadımız Osmanlı padişahları kendilerine manevi temsilde ağır gelen, taşımakta zorlanacakları Muhammed ismini kullanmamak için Mehmet ismini kullanmışlardır. İsmin Muhammed bile olsa lütfen kullanma !!! Hitap ederken adab gereği zorlanıyoruz.
Yanıtla (3) (3)Olumsuz oy veren troller sizleri Türk-İslam anlayışındaki tevazü ve zerafeti öğrenmeye davet ediyorum.
Yanıtla (0) (1)Tahtelbahir kardeşim Mahlas ile yazmiyorum gerçek ismim
Yanıtla (1) (1)Naçizane size söyleyeceğim Efendimiz sav'i tam olarak tanıyamamışsınız O hoşgörü Peygamberiydi en aykırı fikirlere bile açıktı çoğu zamanda Hz Ömer ra bu konuda uyarmıştı
Sekilcilikten uzaklasmamiz lazım Benim adımın Muhammed olması beni kurtarmayacagi gibi Yaptıklarımız fiillerimiz esas olacak Allah içimizdeki imana ve sıfatlara göre muamele edecek Lütfen biraz hoşgörü, nezaket Inanın bütün fikri ayrılıklara rağmen birarada yaşayabilir
Sayın Muhammed kardeşim, ben acizane şahsi fikrimi ve tavsiyemi ifade ettim. Konu üzerinde etraflıca düşünmüş olmanızı takdire şayan bulunuyor ve fikir hürriyetinize sonsuz saygı duyuyorum. Ve aleyküm selam.
Yanıtla (0) (0)Teşekkür ederim Üstad
Yanıtla (0) (0)Inanin şahsim adına aslında bende istemiyorum Kanal Istanbulu. Ama bunun şu anki bulunduğumuz gerçekliğe hiç bir etkisi yok
Şu an bu projeler üzerine dönen bir ekonomi var
Istemezuk diyen kardeşlerimiz yatırım aracı olarak bu tip projelere yatırım yapıyor Her yer beton oldu diye şikayet eden arkadasim Orman ve tarım arazisine yapılmış daire aldı halen bu idareden şikayet ediyor
Şu anki toplum bu projelerle hayara tutunuyor üretim yatırım gayret bunlar buzden geçti ü
Futuristlerin ve çevrecilerin hem fikir olduğu tahmin geleceğin en büyük sorunu su temini olacak. Kanal istanbul temiz suyunun onemli bir kısmını deniz suyuna çeviriyor. Toplam suyun sadece %3 içilebiliyor. Bu bile tek başına kanalı istememek için yeter. Kaldı ki yanı başında dogal kanal var. Binalarin yenmediğini ve içilmediğini anladığında korkarım iş işten geçmiş olacak. Siyasi tarafgirlikle karar verilecek bir konu degildir bu. Gelecek dedemizin mirası değil, çocuklarımızın emanetidir.
Yanıtla (11) (0)..şimdi taa 100 km öteden, Düzce Melen ırmağından, hem de Boğazı öbür Anadolu yakasından geçerek geliyor. Eleştirmek haktır, lakin eleştireceğim diye sap ile samanı karıştırıp rezil etmeyelim kendimizi, olur mu ?
Yanıtla (1) (2)Zaten hükümette senelerdir kanal projesine dair tutarlı bir açıklama yapamayınca işi kaçak sarayda olduğu gibi inada bindirdi. Devlete en az 20 milyar dolara mal olacak bir projenin bu şekilde keyfi yürütülmesi kesinlikle doğru değil. Bu ülkenin ekonomi, tarım, eğitim, istihdam, hukuk gibi çok daha ciddi hayati problemleri varken halen rant projeleri ile uğrașılması en hafif tabirle milletle alay etmektir.
Yanıtla (5) (1)Aydınlatıcı yazınız için teşekkürler. 2 soru da benden: 1. Deprem olursa iki boğaz arasında kalan İstanbul halkı nasıl kurtarılacak 2. Depremde onlara nasıl yardım ulaşacak?
Yanıtla (1) (1)Sevgili KARAR okurlari,kendinizi hic üzmeyin,dert etmeyin
Yanıtla (4) (1)Kanal Istanbul yapilmayacak bütün bunlar "Show",kuru gürültü
Yandaslari biraz heyecanlandirmak maksatli.Türkiye iflas etti,
elinde parasi,pulu olmayan bir ülke,borc girtlaga kadar dayandi.Asi almaya parasi dahi olmayan bu ülkede bu kanal bir masal olarak kalacak.Ilk secimde AKP'nin gitmesiyle bu masal unutulup gidecek.Biraz sabir,az kaldi..Bu devran,bu saltanatin sonu göründü..
Keşke dediğiniz gibi olsaydı. Bu gözü dönmüşlük bu gözü karalık ile olmaz denilen bir çok şey oluyor bu ülkede. Çin dışişleri bakanı kapalı kapılar ardında kimbilir hangi tavizler karşılığında (Uygur Türklerini de kapsayacak şekilde) kanal istanbul finansmanını sağlayacak?
Yanıtla (2) (0)..bizim “ İstemezükçü” gurup. Yapıldı ve şakır şakır çalışıyor şimdi. Kanal da böyle olacak, kimse ensesini karartmasın. Kanaldan ilk geçecek olanlarda tuzu kuru yatlı ve tekmeli İstanbul kodamanları, yani şimdi yapılmasın diye tükürük saçarak ortalıkta gezenler....
Yanıtla (1) (5)Hocam cok guzel anlatmissimiz bilimsel bakis aciniz cok net kisaca anlamsiz bir proje
Yanıtla (2) (0)ama onlarca kat artmış olan tonaj sayısını es geçelim öyle mi? Bir de, bilimsellik falan bir iki fiyakalı kavram sokuşturduk mu, oldu bitti, okkalı eleştiri...
Yanıtla (0) (1)Bu konu ile ilgili bilgilendirme yazınız için çok teşekkürler. Toplumun yarısının neredeyse haberi yok bu projenin felaket sonuçlarından, muhalefet ise asla bir farkındalık yaratma derdinde değil. Sadece İmamoğlu tek başına çırpınıyor, kendi partisi bile kuru açıklamalar ile geçiştiriyor. Ancak bir vatan haini ülkesini böyle bir felakete sürükler. Yazık bu millete.
Yanıtla (4) (0)Bu kanal işi epey konuşulacak..
Yanıtla (0) (0)Bu ağır krizde bile gündemden düşmeyip devam ediyor.
Merhaba.Kanal istanbul yapılırsa yüksek tonajlı gemiler de geçecek.Bunların denizden yüksekliği 65 m.(direkler vs)dolayısı ile bu değer Boğaziçi köprüsü ile aynı.Bu yükseklikte bir asma köprü yol eğimi nedeniyle uzunluğu en az 1200 m.olacak bundan 11 adet yapılacak.Gelelim derinliğe; su derinliği 25m. olacak.Karadeniz bağlantısında da K.Çekmece gölünde de böyle derinlikler olmadığını düşünüyorum.Yani problemler çok inşallah gözetilir.Ne diyelim.
Yanıtla (5) (0)11 adet kopru, yani balli borek! Besi bir yerde muteahhitler parayi dolariyla goturur, Londra bankerleri bayram eder...
Yanıtla (4) (0)Bu Kanalizasyon İstanbul Projesiyle milyar dolarlar çöpe gidecek, neden mi? Başlayacak ancak asla bitirilemeyecek. Bitirilememe sebepleri:1- Maliyeti çok yüksek, öyle söylendiği gibi 25 30 milyar dolarla yaptırılamaz. Bu başlangıçta halkın tepkisini çekmemek için küçük tutulmuş savunma amaçlı bir miktar. Maliyeti enaz 100 milyar dolardır. Hazine ise tamtakır, borç ise yığınla. İstanbul depremi ise kapıda. 2- Getirisi olmayan heba projesi. Bedava geçiş varken paralıya zorlamak montroye aykırı.
Yanıtla (5) (0)Beton ekonomisi ve kısa vadeli ranta dayalı kar beklentileri. seçilmiş azınlığa bir belki iki kuşaklık dünya nimeti.. orda 65 milyar dolar (Tahmini maliyet) onda birine sürdürülebilir tarım ve su kaynaklarının korunması projesi işlerine gelmez tabii.. Kısa vadeli düşünenlere yazıklar olsun, gelecek kuşaklara hiç birşey bırakmayın, Sömürün ve yok edin. madem bu kadar demokratsınız, gelin halkoylaması yapalım ilk seçimle beraber? insanlar seçsin.. yüreğiniz bu riske girmeye yeter mi sizce?
Yanıtla (1) (0)AKP buralardaki arsaları araplara satmış çok büyük paralara buraya kanal yapacağım diye mecbur yapacak sayın reis
Yanıtla (1) (0)''Kanalın maliyeti işsizlere ve yoksullara harcansa daha iyi olmaz mı?'' El cevap: OLMAZ! Evet, ben de kanala kökünden ve tamamen karşıyım. Ama bu parayı işsiz fakire bir kere yedirebilirsiniz, ve para biter. Sonra? Bu para ne kanala ne de ona buna yedirilmeli. Bu para ile teknolojik ilerleme sağlanmalı, fabrikalar açılmalı vs vs. İnsanlara yesinler diye balık verilmemeli, balık tutsunlar diye olta verilmeli. Lütfen, muhalefet yapacağım diye gülünç tekliflerle gelmeyin. Capito?
Yanıtla (2) (1)İşte akpyi bitircek bir politika. Ama vesayetçi virüs hala sol ve halk karşıtı emekli ( cansız halk düşmanı) elinde silah olduğu halüsinasyonunu gören bir avuç zavallı yüzünden halkın iradesinin de önünü kesiliyor..Demokrasiyi silah değil demokratik kurallar korur. Laikçi sol yobazlar susturulmalı.
Yanıtla (1) (7)Siz rakamlarla konuşuyorsunuz ama bu ara iktidar rakamları pek sevmiyor. Dün 44 bin olan korona vaka sayısı bugğn ne olur bilmeyiz ama gene de ehemmiyeti olmaz. Kanal da böyledir. Yaptık yapıyoruz...siz işi matematik ve bilimsel verilere boğarak kendinizi yormuşsunuz!
Yanıtla (3) (0)Kendi geliştirdiği teori ile enflasyonu çözdü ya şimdi Lozan Montro yeni boğaz yeninin yenisi öz Anayasa çalışkan insan duramiyo
Yanıtla (3) (0)Bir belgeselde izledim: Karadenizin dolusu, Marmara ve Bogazlarin olusumu buyuk bir tusunaminin ardindan gerceklesmis. Ortalik duruldugunda iki yone akimla cok hassas bir denge uzerinde dinamikler gunumuze dek devam etmis. Acilacak yeni kanalla bu ince denge dinamitlenecek. Sonuclari herkesin hayal gucunun otesinde olacaktir. Karadeniz ve Marmara 'Dipsiz Gol' ornegine benzeyecek diye korkuyorum. Elimizde sadece camur deryasi kalmasin?!
Yanıtla (9) (0)Hocam kaleminize yüreğinize sağlık
Yanıtla (2) (0)Kesilen kol bacak yerine gelirmi.Kazılacak milyonlarca ton Trakya toprağımız göllerimizi,temiz su kaynaklarımızı,bitki örtümüzü,tarım alanlarımızı götürecek.Marmara denizimizdeki canlıları İstanbul kanalı olumsuz etkileyecek.İstanbul kanalı cinayetini önleyelim.Yüzen adaların Novorosiski,Supsa ve diğer terminallerden yükledikleri petrol Sinop,Samsun,Ordu veya uygun başka kıyılarımızdan Ak Deniz'e ulaştırılamazmı.
Yanıtla (5) (0)Hayırlı olsun abi. Çok sevindim.
Yanıtla (1) (0)Yorumcuya Cevap
Yanıtla (1) (22)Referandum yapılsa inanın %65 %70 yapılsın sonucu çıkar
Kabul edelim etmeyelim vizyoner bir proje
Sadece siyasi sebeplerle değil farklı görüşlerle karşı çıkılsa belki netice alınabilir
Mesela orası boş boş duruyor tarım yok imar yok bunun ülkeye katkısı nedir
Yapılsın veya yapilmasin o ayrı bir konu ama ülke olarak artık böyle büyük bir projeyi veya projeleri konuşuyor olmamız bile büyük bir kazanç (hatirlatirim 20 senede bitirilemiyen Bolu tunellerini hatirlatmak lazım)
İnşaata para gömmenin neresi vizyoner? Bu güne kadar hep aynı şey yapıldı. Sonuç, iflas etmek üzere olan bir ülke. Mesele rant meselesi. İstanbul'a 5 milyon nüfus daha mı eklemek vizyonerlik oldu? Yatırım yapılacaksa bilim ve teknolojiye yapılmlı.
Yanıtla (12) (1)Hocam, şu altın frank nedir? Bizi bu konuda aydınlatır mısınız? Yazınızdan çok yararlandım. Kanal İstanbul tam bir saçmalık.
Yanıtla (5) (1)Karara yakıştı Uğur bey.
Yanıtla (1) (0)Hoşgeldin hocam. Doğru yerdesin. Başarılar
Yanıtla (1) (1)Süveyş Kanalı kızıldenizi akdenize bağlayan ve hint okyanusu ile avrupanın baglantısinı saglayan bir önemli deniz yoludur..bizim zaten inci gibi bir istanbul bogazimız var..yani bir marketin yanına baska bir market acmak gibi bisey bu akil alır gibi değil...bir ticari getirisi olmayacağı gibi istanbul bogazınıda öldürmüş oluyorsunuz. referandum yapılsa istanbullu bile ihtiyaç yok diyecekken zorla yaptırmak komisyonunu almış bir emlakçı davranışına benziyor..
Yanıtla (17) (1)Issiler yoksular kimin umurunda?Acik goz damat Berat Kanala nazir arsa aldi. Niye aldin diyenlerede yabancilara gitmesin diye aldim dedi. Milletin akliyla alay ediyorlar. Katarlilarla kendileri ve yandaslari yapilacak kanalin kiymetli yerlerini parseleyip paylastilar bile cikarlari icin bunlar Istanbulu bile satarlar. Allah hicbir ulkeye boyle yoneticiler vermesin.Ceken bilir.
Yanıtla (10) (0)Liderimiz çok maharetli(!) Büyük İskender gibi.Çözemediği hiç bir düğüm yok.Yakında.Samsun,Kayseri Adana Ceyhan Karadenizi de Ak denize bağlar.Doğu ve Güney doğudan bir şey beklediğimiz yok başlarının çaresine baksınlar.
Yanıtla (2) (0)Hoşgeldiniz Sayın Hocam..
Yanıtla (2) (1)Hoşgeldiniz Sayın Hocam.
Yanıtla (2) (0)