Önden yüklemeli faiz ve vergiler

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu faiz kararlarını “Önden Yüklemeli” aldıklarını açıkladı. Ve böylece son üç faiz indirimi 1000 baz puan, yani yüzde 24,00’den yüzde 14,00’e gelmiş oldu.

2003-2017 yıllarında ilk 9 aylık enflasyon ortalaması (yılbaşına göre) %5,19; oysa bu yılın ilk dokuz aylık enflasyonu %8,42.

İlk dokuz ayda %5,09 olan ortalama enflasyon yıl sonunda %8,54 oluyor. Bu hesaba göre doğru orantı devam ediyorsa yıl sonu enflasyonumuz %14,1’e geliyor.

Aslında bırakın doğru orantıyı, ortada yeni yapılmış kamusal zamların birincil ve asıl ikincil etkileri de durmaktadır. Yani henüz haneye yazılmamış kamusal zam enflasyonu bizi bekliyor.

Mesela enerji zamlarında maliyet etkisinin tüketici fiyatlarına yansımasını henüz nerede ise hiç görmedik.

Aylık enflasyonda ise kasım ve aralık aylarında geçen yıl ters baz etkisi ile fiyatlar %1,44 ve %0,44 düşmüştü. Oysa bu son iki mevsimsel aylarda gıda fiyatları başta olmak üzere mevsimsel etkilerle fiyatlar yükselmektedir. Eylül ayındaki artı baz etkisi ile önden indirdiğimiz faizlerle kasım-aralık aylarında asıl yüzleşmeyi yaşayacağız.

Şu anki hesaba göre Türkiye’de reel faizler sıfırdır. Hatta TÜİK’in enflasyon hesabındaki ağırlık oynamalarını çıkarttığımızda bile enflasyonun 1,5 -2,0 puan daha yüksek olduğunu daha önceden yazmıştık. İşte o gizli enflasyonu da hesaba kattığımızda yıl sonunda reel bir yüzde 15,5-16,0 enflasyon bizi bekliyor olabilir.

Ama faizleri önden yüzde 14,0’e yükledik bile.

***

İkinci bir tablo ise para arzı.

M1 yılbaşına göre %28,1 artmış.

M2 ise yılbaşına göre %20,1 artış göstermiş.

M3’de ise yüzde 22,5 artış var.

Para artıyor ama enflasyon artmıyor. Ya da çok sınırlı artıyor. CDS’ler yüksek ama reel faizler sıfır, hatta eksi 1,5-2,0 seviyesinde.

İnanın muhteşem bir denge.

Mesela yılbaşına göre yabancı para (YP) mevduatları tam 31 milyar 435 milyon dolar artıyor ama kur da yükselmiyor.

Bu tablo da çok başarılı bir dengeyi gösteriyor.

Yine Merkez Bankası sanayi üretiminin yüzde 3,6, tüketimin ise yüzde 4,3 azaldığı dönemde ekonomi düzeliyor diyor.

Tüketici Güven Endeksi’nin tabiri caiz ise diplere demir attığı tabloya bakarak “iyi şeyler oluyor” diyebiliyoruz.

Kesinlikle çok farklı bir gözle bakıyor ve de bu göze göre de çok farklı bir piyasa oluşturuyoruz.

Umarım tahkim ettiğimiz kaleler, pardon piyasalar kağıttan kaleler gibi olmaz.

İzleyip görelim...

FUTBOLCU VERGİSİ

Geçen hafta cuma günü yazmıştım. Bir asgari ücretli 35 yıllık çalışma hayatın boyunca ancak 850 bin TL kazanabiliyor. Oysa bir yılda bu paradan daha fazla kazanan futbolcular vergi dışında ama asgari ücretli vergi içinde.

Verginin koruduğu eli silahlı futbolcuları yargı da koruyabiliyor.

Yeni vergi yasasında yıllık kazancı 500 bin TL’nin üzerinde olan futbolcular olmak üzere sanat sahipleri de vergi ödemeye başlayacak.

Çok önemli ve başarılı bir çalışma. Umarım daha da geliştirilir.

Emlak vergisi konusu...

Emlak değeri 5 milyon liranın üzerinde ise yüzde 1 vergi geliyor.

Aslında emlak vergisi konusunda da daha geniş çalışmaya kapı aralaması dileği ile çok önemli bir adım daha atılmış oluyor.

Ülkede risk alarak iş yapan, istihdam yaratan sermaye vergi olarak desteklenebilir. Buna karşılık rant üzerine yatan sermayenin ise vergisel olarak ağır yükümlülüğe girmesi gerekirdi. Maalesef ülkemizde tam tersi politika izlendi. Yeni emlak vergisinin de bu konuda hayırlı bir giriş olmasını diliyorum.

Şirketlerin kullandığı ve vergiden düşülen lüks araçlar-yatlar-katlar var. Araçlara vergi indirimi sınırı geliyor. Kısaca sermayeyi lükse değil, işletmeye kullanın deniliyor. Çok önemli bir adım daha.. Ama umarım aynı hassasiyeti kamudaki lüks itibar tüketiminde de uygularız. Çünkü Ankara şişman ve lükse düşkün kaldıkça, toplumun verimliliğe odaklanması zor olacaktır.

Sonuç: Yeni vergi paketi ekonomi açısından olmasa bile adalet açısından başarılı bir çalışma. Faiz konusunda aceleci tavır ne kadar bizi sıkıntıya sokacak bilmiyorum ama vergi konusu özlenen bazı adımlar olarak görülebilir.

YORUMLAR (29)
YORUM YAZ
İÇERİK VE ONAY KURALLARI: KARAR Gazetesi yorum sütunları ifade hürriyetinin kullanımı için vardır. Sayfalarımız, temel insan haklarına, hukuka, inanca ve farklı fikirlere saygı temelinde ve demokratik değerler çerçevesinde yazılan yorumlara açıktır. Yorumların içerik ve imla kalitesi gazete kadar okurların da sorumluluğundadır. Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır. Özensizce belirlenmiş kullanıcı adlarıyla gönderilen veya haber ve yazının bağlamının dışında yazılan yorumlar da içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır.
29 Yorum
  • KARAR OKURU / 27.10.2019 23:05

    50 senedir aynı 'özellllll' laklak; netice %25 lere çıkan enflasyon, yüzdesi yüz kızartan işsizlik oranı, insanı utancından yere gömen borçluluk, kaybolmuş sosyal ve dini değerler, vs., vs. ... Hazret hala laklakta, yaşşşaa be... hıyarına da tuz ister misin?

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 27.10.2019 20:35

    Dolar ne olacak faiz iniyorsa dolarida 2 TL yapın görelim alım gücünün nasıl değişecek Türkiye de herşey dolara bağlı örnek hammadde

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 20:12

    Türklerin iktisatbilinci de yönetme kültü gibi, merkezi yönetim ağırlıklı ( hakim olma ) iktisattaysa, devlet sermaye katkılı şirketlerin büyütülmeye çalışılması. Oysa, özel işletmelerin üretim kabiliyeti kazandırılarak, iç/dış Pazar sağlanması daha etkili ve sürdürülebilir ekonomi yaratılacaktır.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 16:39

    Allah çok adil. Şimdi sızlayan, ağlayan ve isyan edip Allah'a yardım için feryat edenlere bakıyorum. Öyle pişkinler ki. La gardaşım zam ile zulmü sen istedin Allah'ta Recep kulunu gönderi isteğinizi yerine getirdi..Bizler seçmedik mi aha buyurun istediğimiz yaşadıklarımız.. Durun bunalar iyi günlerimiz.. İstanbul ve Ankara gibi ili rant ve talan belediyesini kaybettiler..Bunu ödeyeceğiz..Zaten vergi geliri düştü. Üretim yok. İş aş yok. Hade arkadaşlar desteğe devam. Ya Allah bismillah Alalh ekber.Ve mehteri...

    Yanıtla (0) (0)
  • karar okuru / 25.10.2019 16:08

    sayın İbrahim bey aydınladıcı bilgiler için teşekkür ederim insanlar işsiz iş yeri yok üretim azaldı çalişan maaşinı alamıyor buda ayrı bir gerçek asgari ücret vergi dişi kalsın tüm ücretlerin asgari kısmı vergi dişi kalsın futbolcuların tüm ücretleri vergilensin Türkiye ye gelen futbolcuların ücretleri vergilensin zaten gelmesin futbolla bir faydaları yok Türk futbolcular oynasın paramız dışa gitmesin Sebze ve meyva et tavuk peynır den KDV sıfırlansın geçim zor oldu

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 15:48

    17 senede... daha yeni mi akıllarına geldi, demek zorundayım!

    Yanıtla (0) (0)
  • Rakamlar bazen anlamsızlaşıyor / 25.10.2019 14:53

    Daha önce ABD ve AB Merkez bankaları faiz indirdiği için kurlar fazla oynamadı.24 den 14 izleyip görmek lazım.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 11:42

    Muhalif oldugu icin herseyi kötü görüyor, Kahveci efendi.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 11:34

    Uçmuşsun yine hazret, dikkat et; düşerken 'İsrail ve Amerika' cephesine düşmeyesin; tarih şöyle diyor: üretmeden, asalak gibi yaşarsan, borç alarak refah politikaları geliştirirsen borç sahiplerinin kucağına düşüyorsun. Suçu millete atarak da kolay kurtuluş olamıyor bu haberleşme çağında, adamı madara ederler. Şu sembolik 'Osmanlı tokadı' yemeye hazırlansan iyi olur. Yazar da böyle bir sonuca düşmeyesin diye sana matematik (ilkokul seviyesinde yorum sahabı olduğundan sana aritmetik yakışır ya, neyse...) veriyor. Beleşe yerleş, hazret!

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 11:35

    Dün bir yorumcu " 4500 maaş alan imam 2000 lira ile zor geçinen işçiye halinize şükredin ve 85000 lira maaş alan liderinize itaat edin diye vaaz edecektir" demişti. Cuma vaktidir ve üzgünüm cunku ben o imamı artık duymak istemiyorum. Sizlere hayırlı cumalar...

    Yanıtla (0) (0)
  • karar okuru / 25.10.2019 11:23

    ibrahim bey yazı o kadar teknik detay ki neredeyse hiçbişey anlamadım.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 11:22

    Sıkma canını "evin", altıbin küsür ayetin içinde vazifelerimizi anlatanların hangisine uyuyoruz ki buna da uyalım.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 10:58

    Uzun yazmışsın ama altı bağlar gazeli . Biraz rasyonel ol .

    Yanıtla (0) (0)
  • Karar Okuru / 25.10.2019 10:08

    Vatandas issiz ve ac. Vergi verecek mecali yok. Vergi olarak bobregini soker alir satarsaniz vergi toplamis olursunuz belki.

    Yanıtla (0) (0)
  • Maraşlı / 25.10.2019 09:37

    Doğruya doğru. Adaletli bir vergilendirme çalışması geldi. İnşallah niye koyulduğu belli olmayan istisna saçmalıkları (taksi, dolmuş plakalarının sahiplerine tanınan istisna vb. ) da bir an önce kaldırılır.

    Yanıtla (0) (0)
  • Düşünce / 25.10.2019 08:20

    18 yıldır kazanamadığı faiz lobisi savaşının sonucunu merakla bekliyoruz...

    Yanıtla (0) (0)
  • Sabırlı Kardeş / 25.10.2019 07:02

    Asıl sen, ağır propaganda altında artık sağır ve kör olduğun için söylenenleri bir türlü anlayamıyorsun... Bu yüzden sana sadece vah diyorum senin gibi binlercesine... Allah bu milletin yardımcısı olsun... Amin.

    Yanıtla (0) (0)
  • evin / 25.10.2019 06:13

    sigara alkol haram diyorlar ama haramdan gelen vergileri hapur hupur yiyorlar maşallah...bir de haram olmasa ne olacakmış allah bilir...

    Yanıtla (0) (0)
  • Sabır! / 25.10.2019 03:33

    Faizin düşmesinden hoşnut olmadın..Doların düşmesinden hoşnut değilsin.Şu yazdıklarınla bir şirkete ekonomik danışmanlık yapsaydın.O şirketi iflasa sürüklerdin.Bileşen kuvvetlere daha çok çalış,ben koca koca profların geçmişte ekonomik verileri,bir etkili elamanı göremedikleri için yanlış yorumladıklarına çok şahit oldum.Yanlış yapıyorsun,yanlışlarını ekonomik gelişmeler yüzüne vuruyor.Buna rağmen inadından olsa gerek yanlışta ısrar ediyorsun!

    Yanıtla (0) (0)
  • Mensur Bin Ubeyde / 25.10.2019 02:51

    Siz istediğinizi söyleyin. Bu ülke faiz ve döviz lobisine karşı verdiği amansız mücadeleyi eninde sonunda kazanacaktır. Bu manada Reis'in faiz ve döviz lobisine karşı verdiği mücadele ikinci bir istiklal harbidir. Kahraman askerlerimiz İsrail ve Amerika'yı cephede bozguna uğratırken, Ankara'da ise Reis ve Berat Bey ülkemize yapılan finansal taaruzu püskürtmeye çalışmakla meşguldür. Çünkü cephede ne kadar muzaffer olursak olalım bu askeri zaferleri iktisadi muvaffakiyetler ile taçlandırmadan bir dirhem kazançlı çıkmayız bu işten. Yeniden Osmanlı olacaksak ekonomik süper güç de olmalıyız.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 01:23

    Aylık enflasyonda ise kasım ve aralık aylarında geçen yıl ters baz etkisi ile fiyatlar %1,44 ve %0,44 düşmüştü. Oysa O meşhur soğan depolarına baskın yapıldığı için düşmüştü.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 01:00

    Berat Albayrak: Hane Başına Düşen Gelir Üç Kat Arttı dedi

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 25.10.2019 00:44

    Yazık ki hayat zorlaştı, endişe çoğaldı. Hırs ve tamah arttı, huzur kaçtı.

    Yanıtla (0) (0)