70’lere dönüş!
Televizyonlarda tarihi diziler özellikle o dönemlerde hatırları olanlar için oldukça ilgi çekici oluyor. Ama ekonomi dünyası açısından geçmiş veriler yarınlar için birer hatıradan öte, ders niteliği taşıyor.
Hatırlarsanız 2013 yılında başlayan ama 2015 yılından sonra giderek sertleşen bir teori ile ülkemiz büyük bedeller ödedi.
Ve de ödemeye devam ediyor.
“Enflasyonu düşürmek için faizleri düşürmemiz gerekiyor.”
Acaba geçmişte bu teori benzeri bir yapı uygulandığında piyasalar nasıl tepki vermişti?
TL Mevduat faiz oranı ve TCMB Reeskont faiz oranı (Kaynak: Eski DPT... )
1973 = %7,0 - %8,8
1974 = %9,0 - %9,0
1978 = %12,0 - %10,0
1979 = %20,0 - %10,0
1980 = %33,0 - %26,0
1973 yılında toptan eşya fiyatları yüzde 20,5 artarken, Ankara’da geçinme endeksi yüze 15,8 ve İstanbul’da geçinme endeksi yüzde 14,0 artış gösteriyor.
Büyüme oranı ise yüze 3,3..
1974 yılında ise toptan eşya fiyatları yüzde 29,9 artış gösterirken, Ankara’da geçinme endeksi yüzde 15,4 ve İstanbul’da geçinme endeksi yüzde 23,9 artıyor.
Büyüme oranı ise yüzde 5,6.
1974-78 arasında mevduat faizleri (%9,0) ve MB reeskont faizleri (%9,0) aynı kalıyor. Ama o yıllarda Ankara ve İstanbul geçinme endeksi adeta patlıyor. (Her iki ilin ortalamasını veriyoruz)
1975 - %20,1
1976 - %16,9
1977 - %24,3
1978 - %57,6
1979 - %62,8
1980 - %97,8
70’li yıllarda enflasyonun yarısı civarında faiz verirken adeta büyüyememe rekoru da kırılıyor. 1977’de 3,4 büyümenin ardından 1978’de yüzde 1,5 büyüme ve 1979’da yüzde -0,6 küçülme yaşıyoruz. 1980 yılında ise küçülme oranı yüzde -2,4’e çıkıyor.
70’li ve 80’li yılların ilk başlarını hatırlamanızı isterim. Ben Samsun ili Terme İlçesinde bulunuyordum. İlçenin önde gelenleri arasında banka müdürleri de vardı. Hatta banka müdürleri çok ayrı bir yerdeydi.
Neden mi?
Çünkü bankalarda para yoktu. Kredi çekmek ve bir iş yapmak için çok özel ilişlikler gerekiyordu. Piyasanın sağlamadığı, özel ilişkilerin sağladığı krediler ile yapılan yatırımların da ne kadar verimli olabileceğini varın siz düşünün.
İktisat 1. sınıf dersi: Fiyatlar arz ve talebin kesiştiği noktada oluşur.
Bugün tek bir şeye ihtiyacımız var.
İktisat 1. sınıfın ilk ders notlarına. Yani fiyatların arz ve talebin kesişme noktasında oluştuğunu bilmemize...
Kredi için faizler mi düşürülecek. Önce enflasyon da düşürülecek ki (kalıcı beklentiler dahil) tasarruf yapanlar reel bir kazanç elde edecekler. Kredi için faizlerin düşmesi için öncelikle kaynağın, yani tasarrufların artırılması gerekecek. Böylece kaynak fazlalığı (arz artışı) kredi talebini karşılayacak.
Bugün ülkemizde siyaset meydanlarında dahi 90’lı yılların bitmiş aktörlerine yer verebiliyoruz. Zaten bir çok uygulamamızda da 90’lı yıllara çoktan geri döndük. Ekonomide zaten 90’lı yılları bile işsizlik örneğinde olduğu gibi arar noktaya geldik.
Ama sanırım bu bize yetmedi.
Artık 70’li yılları arıyoruz.
Düşük faiz, yüksek enflasyon sarmalında üretimsiz, verimsiz ve kuyrukların başlayabileceği bir dönemin temelini atabiliriz.
Bu yılın başlarında zaten soğan-patates kuyrukları ile kuyruklu ekonomi modelini test ettik. Ve sonuç oldukça başarılı oldu. Yani seçmen kuyruğu sevdi.
O zaman neden yaygınlaşmasın ve 70’lere geri dönmeyelim.
Bunlar elbette işin komik tarafı. Ama realiteye de dönüşme riski var. Baskılanan piyasaların 94 ve 2001’de nasıl patladığını ve krize döndüğünü de unutmayalım derim.
ANAP gelsin
Yanıtla (0) (0)Yahu muhterem senin için olumlu bir makalen yok mu? Yıllardır takip ederim tek olumlu bir makalene denk gelmedim. Gerçekten ayıp. Hadi şimdi ekonomi kötü diyelim. 2006'da da mı kötüydü ? 2011'de de mi kötüydü? Hep mi kötüydü bu ekonomi? Ben anlamadım bu nasıl bir zihniyetin tezahürüdür. Ayıptır yahu. Avrupa ülkeleri yüzde 5 küçülürken Türkiye %3 büyüyor ve %5'i test ediyor. Siz ise kulp takacak yer arıyorsunuz.
Yanıtla (0) (0)Koskoca holdingler bile batıyor. Gençler çalışacak şirket bulamayacak. Böyle giderse işsizlik %50’yi geçer. Eski Sovyet ülkeleri gibi yüz dolara yurtdışında çalışmaya hazır olun.
Yanıtla (0) (0)Olup biteni anlamak için iktisat okumaya bile gerek yok. İhracatın ithalatını dengelemiyor. Dolar girişini Katar sermayesi, İran'la altın ticareti v.b. ile sağladılar, şimdi o kaynaklar tükendi. Ülke yönetimi, belediye yönetimine benzemiyormuş, çok uzun vadeli, partileri de aşan milli politikalar gerektiriyormuş. DPT isimli partilerden bağımsız bir kurum vardı, hatırlayan var mı? İlk milli İHA'mızı yapan milli kuruluşumuz Tusaş'ın elinden İHA ihalelerinin yarısı neden ve nasıl alındı? Allah sonumuzu hayır etsin.
Yanıtla (0) (0)Kg 1lira 5kg 5lira bir karpuz 5lira
Yanıtla (0) (0)Patates ve soğan tarladan sökülüp depolanmzsa yağmurda çamurda tarladan nasıl sökülecek veya çürümeden nasıl tarlada bekleyecek. Aynı anda satın alınan patates ve soğan birgünde piyasaya sürülse hangi parakendeci nasıl çürümeden depolayacak. Ksrdeş ucuz olması sadece bol üretimdir. Başkaca çözüm yok kendini kandırma istersen 50 şer kglık iki çuval patates ve soğan alda ksç ay saklayabilirsin anla kokudan evde duramazsın
Yanıtla (0) (0)Türkiye'yi anonim şirkrt gibi yönetip bir trilyon dolardan daha fazla borç batağına batırmak ve sonra borcu anonimleştirerek halka ödetmek , demekki anonim şirket böyle yönetiliyormuş, ne iyi değilmi, böyle şirket yönetimi olurmu, tüm riski halka yıkıyorsun, eğer inanıyorsak ; boynuzsuz koç boynuzlu koçtan hakkını alacak, ne haklar sorulacak, yapanın yanına kar kalmayacak.
Yanıtla (0) (0)ibrahim bey, reis niye hala faizi düşürmedi? bu konuda reisten bir açıklama bekliyoruz. Faizi düşürsün artık. yeni mb başkanı da mı reise gider yapıyor yoksa? "Dünya lideri"ne gider yapılmaz. hemen faizleri düşürsün, ekonomi uçmaya başlasın. Bu da faiz lobisinin adamı olabilir mi? "dünya lideri" yine mi aldatıldı acaba? Yoksa, reis, bizi mi aldatıyor?
Yanıtla (0) (0)Ozaman sana bir soru dolar 7.20 i görünce iktidar neden merkeze yol verdi ve faizi 625 baz puan artırdı. Cevabını bekliyorum
Yanıtla (0) (0)Allah'a şükür nimetler içinde yüzüyoruz. İğneden ipliğe herşey var. Soğan patates hikayesi tamamen bir KOMPLE ve ürünleri stoklayıp iç piyasaya arz etmemekti. Yoksa soğan patates kıtlığı yoktu. Küffarın pis ellerine su döken Türkiye'deki maşalarım bu hamlesini 70 li yıllara evirip çevirmek ENTERESAN ve GARIP bir yaklaşımdır. Ama ülkemizde 70'li ve 80 'lı yılların özlemini çeken SÖMÜRGEN'ler hala var....
Yanıtla (0) (0)00:03! dahiyane bir yorum. gerçekten de, faizler düşük olunca, insanlar krediyi daha ucuz maliyetle elde eder, böylece alış veriş artar yani ekonomi canlanır. ufak bir sorunu var. onu da hallettik mi, yırttık demektir. Parayı nerden alıp da düşük faizle kredi vereceğiz? Biliyorum ufacık bir sorun. ama işte, para olmayınca düşük faizli kredi de veremiyoruz maalesef.
Yanıtla (0) (0)Ama bir büyüğümüz söyledi, şimdikiler varlık kuyruğu. Mal var ki kuyruğu oluyor, eskiden hiç yoktu.
Yanıtla (0) (0)varız tabii varız ama kaçırdık o treni. biz büyüdük ve kirlettik dünyayı.
Yanıtla (0) (0)Bu yoruma cevap yazanlar etraflarında olup biteni nasıl anlıyor anlamak mümkün değil, MB raporu insanlar kıvranıyor diyor avm ler pazaryeri gibi pazaryerleri dolup taşıyor. Geçen sene "dolar 10 lira olacak" diyen adam hala "damat" güzellemesi yapıyor "Tayyip"i eleştiriyor, "Tayyip"i eleştirirken de eleştiri yapmaya korktuğunu iddia ediyor. BIM de 1 liraya düşen karpuzu 10 lira zanneden akıllılar doluşmuş buraya, arkadaş ne kullanıyonuz siz...
Yanıtla (0) (0)HİÇ AKIL ALINSA İDİ, EDER Mİ İDİ, TEKRAR TARİH, KORKMAYIN, DEDELERİMİZ DAYANDI, BAK TORUNLARI BU GÜNLERE GELDİ, SİZİNDE TORUNLARI NIZ, BÜYÜYECEK, DURMAK YOK YOLA DEVAM.
Yanıtla (0) (0)anladığım kadarıyla,1 trilyon dolar borcu anonimleştirip ödeyeceğiz, uçanlar kaçanlar ise iktidara yakın olanlar bir de hasan kaçan.
Yanıtla (0) (0)Çok sevdiğim bi söz var."INSAN KINADIGINI YAPMADAN OLMEZMIS" .Tayyip Erdoğanın durumu bu olacak.kinadigi ne varsa yapiyo.tek parti dedi rahmet okuttu .kuyruklar dedi.alasi oldu.ekonomide de yakında 3 sente muhtaç olursak sasirmam.
Yanıtla (0) (0)İkiyüz kilometreden suyu getirdik,,,,meyve ve sebzeyi getiremedik,,,,karpuz, tarlada 10 kuruş, tezgahta 10000 kuruş,,,yani 10 katı,,,,eyyyyyy marketler!!!! tarladan direkt ürünü alıyorsun da 10 misline niye satıyorsun,,,,,,indir fiyatı,,,,
Yanıtla (0) (0)Başkanlık sistemiyle uçacağuduk. Bu arada senenin yarısını geçtik ekonomi bakanının sözünü ettiği 2,5 milyon istihdamda ne durumdayız? Sizin bir veriniz varsa bize bildirebilir misiniz sayın yorum sahibi? Saygılar.
Yanıtla (0) (0)Ne alaka,Senin verdiğin örnekler sağ sol olaylarının olduğu köşe başlarında insanların öldürüldüğü yıllar.Darbe geliyor dengeler oturuyor.Şeker kuyrukları, sigara kuyrukları, tüp kuyrukları,karaborsaya her şeyin düştüğü yıllar. Fizikte bileşke kuvvetler vardır.onlara biraz çalış.Bileşen kuvvetten bir tanesini alarak gerçek sonuca ulaşamazsın.Faiz maliyettir fiat artışına neden olur
Yanıtla (0) (0)00:03, TCMB'nin 2018 calisanlar ve ucretleri raporu nufusun %60inin surundugunu, %33unun kivrandigini gosteriyor. Ki, bu rakamlar gittikce tirmaniyor. Bunlar mi tuketim yapip ekonomiyi canlandiracak?! Alim gucunun olmadigi yerde faizi dusursen de piyasayi canlandiramazsin...
Yanıtla (0) (0)1970lerdeki kapali ekonomide yuksek enflasyon dusuk faiz numaralarini [ ki cahil halki sagmakti...] bugun uygulamak mumkun degil. Sonu felakettir. Cunku ekonomi acik; millet uyandi; teknoloji de para hareketlerini, yonetimini kolaylastirdi. 70lere donmede israr parayi pasif alanlara (doviz, altin vs) iter ya da yurt disina kacirtir.
Yanıtla (0) (0)Arkadaş ciddi misin? Dalga mı geçiyorsun?
Yanıtla (0) (0)Yazar iktisata giriş 1 diyor ekonomi teorisi diyor. Burada gelmiş bizi çekemeyen şer güçler edebiyatı yapıyorsunuz. Sorarım size kim cekemiyor bizi Almanya mi Fransa mi Usa mi? Velev ki cekemiyorlar, o zaman sorarım neden cekemiyorlar hangi alanda daha iyiyiz onlardan.
Yanıtla (0) (0)1 yila kalmaz yeni cag 3 yıla kalmaz Orta çağ 6 ile 7 yıla kadar kismetse TAS DEVRINE kadar gideriz gibi. Uçuyoruz önce kafa sonra ulke
Yanıtla (0) (0)evet 70li yıllara geri dönmeliyiz, tüplü tv ler kullanmalı, birbirimize mektuplar yazmalıyız. radyomuz çalmalı, plak ve kaset dinlemeli, sinemada çekirdek çitlemeli, komşuya gitmeliyiz gece, kaçak oynamalı tv de. kitap okumalı, yazın köyümüzde koşmalıyız terli, kışın sobalarımız yansın sesli, sokak çocuğu olmalı adımız, yüzmeli ve anamızdan dayak yemeliyiz gecikince. sevdiğimizi hiç söyleyemeden hava atmalıyız o kıza/delikanlıya. babamız yorgun gelmeli eve, koşup bakkaldan ekmek almalı ve asla büyümemeliyiz...varmısınız.
Yanıtla (0) (0)Abi biz kuyruğu sevdik. Bozmayın keyfimizi... Bütün VARLIKLI insanlar olarak kuyrukta; nasıl yatırım yaparız, kime kredi veririz, ülkemizi nasıl uçururuz planları yapıyoruz. Bizi ne CİA ne MOSSAD dinleyebiliyor böylece. Aslında araba, uçak, uzay mekiği projelerimiz de hazır, yakında onların finansmanını da ilan edeceğiz. Bir dahaki kuyruk sezonunda görün bizleri.
Yanıtla (0) (0)Ankara-Ay arası dört şeritli otoban 3,5 saat da olacak mı (cem yılmaz).
Yanıtla (0) (0)Peki…
Yanıtla (0) (0)Destan yazmak icin gerekli olan gostergelerin neler oldugunu anlatinda bilelim … Neyin saha kalkacaginida anlayamadim… Avrupa nin entrikalari??? Milletin kafasinin bulanmasi??? Kardesim faiz enflasyon iliskisi dunyadaki en basit matematik formuludur… Bunu bilmek icin universite Diplomasinada gerek yok... Aklin yerinde olmasi yeter… Allah bu milleti yonettigini zannedenlere akil versin yeter… Fikir istedigimiz yok…
Yanıtla (0) (0)Bence "milletin kafası bulanacak" deme de şöyle de : Benim kafam bulanık,etrafımda olan biteni anlayamıyorum.
Yanıtla (0) (0)Çağırmayın kötüyü yeterince var zaten.
Yanıtla (0) (0)Amborgo yıllarında oluşan tüp gaz kuyruklarını 17 yıldır dillerine pelesenk edenlerin bugün soğan patates kuyrukları ile sınanması nasıl güzel bir ironidir. Unutmadan daha başlangıçtır. Daha nelerin kuyruklarını göreceğiz zamanla.
Yanıtla (0) (0)Faizlerin düşürülmeyle, ekonominin rahatlayacağını, piyasanın canlanacağını düşünüyorum. Bahsettiğiniz kötü seneryolar ile milletin kafası bulanacak. Hiç gerek var mı? 15 temmuzda destan yazan bu millet, ekonomi alanında da yeni bir destan yazmaya mumtedirdir. Bütün göstergeler buna işaret ediyor. Bizi çekemeyen şer güçleri, Avrupa'nın entrikaları, bu şaha kalkışa mani olması mümkün gözükmüyor.
Yanıtla (0) (0)