Her yıl eylül ayında gelecek 3 yıla ilişkin Orta Vadeli Program-OVP açıklanıyor. Ama her açıklanan programda gerçekler yerine adeta hayaller satılıyor: Ne gelecek tutturuluyor ne de mevcut durum doğru söyleniyor. Ama yine de OVP yayınlanıyor.
Berat Albayrak göreve geldiği ilk yıl OVP’yi TÜSİAD üyelerini konuk ederek açıklamıştı. Adına da Yeni Ekonomi Programı -YEP demişti.
Hatırlarsanız oldukça şaşalı bir tören yapılmıştı. Ama dün gece sessizce bir Cumhurbaşkanlığı kararı olarak yayınlandı. Ne bir tören ne bir şaşalı açıklama...
İşte dün açıklanan OVP’ye göre 2023 GSYH dolar bazında 925 milyar dolar olacak denildi. Geçen yıl açıklanan OVP’de ise 2023 geliri 875 milyar dolar tahmin edilmişti. Ama 2019 yılında yayınlanan 11. Kalkınma programında ise 2023 geliri 1.080 milyar dolar olarak açıklanmıştı.
Oysa AK Parti 2011 yılında dile getirilen ve 2013 yılında 10. Kalkınma planında yazılan 2023 hedeflerinde 2 trilyon dolar gelir vardı.
Şimdilerde kimse o 2 trilyon dolar gelirden bahsetmiyor
Şimdilerde kimse kişi başına 25 bin dolar gelirden de bahsetmiyor
Şimdilerde kimse dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisinden bir olmamızdan da bahsetmiyor
Bütün resmi rakamlar 900 milyar dolar civarı bir toplam gelirden ve kişi başına 10,500-11,500 dolar gelirden bahsediyor.
Artık 2023 hedefi diye resmi rakamlarda hiçbir tutarlılık kalmadı. Dünyanın ilk 10 ekonomisinden bir olmayı hedeflerken, artık 20. sıradan aşağı düşüp düşmeyeceğimizi konuşuyoruz.
Hatta işin daha ilginç kısmı şudur: OVP’ler artık bir excel tablolara ve klişe laflara dönmüş hayaller alemini yansıtıyor. Ne bir tutarlılık ne de bir kapsamlı çalışma iması vermiyor.
Mesela daha temmuz ayının sonunda yaptığı toplantıda Merkez Bankası 2021 yılsonu enflasyon hedefini 12,2’den 14,1’e yükseltmişti. Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan’da bir TV programında enflasyonda yükselişin ağustos ayı ile biteceğini açıklamıştı. Ama yine Cumhurbaşkanı kararı olarak yayınlanan OVP’de 2021 yılsonu enflasyon hedefi 16,2 olarak açıklandı.
Yine yılın henüz eylül ayındayız ve kur ortalaması 8,55. Ama OVP’de 2021 dolar kuru ortalaması 8,30 olarak kabul edilmiş. Buna göre yılın kalanında kurda epeyce bir yükseliş bekleniyor galiba.
Ya da exel hesabı yanlış yapıldı...
***
Şimdi yeniden düşünmemiz gerekiyor. Bir zamanlar Türkiye için 2023 hedefleri ulaşılabilir bir hayal olarak görülüyordu. Oysa şimdi bu hedefler resmi ekonomi rakamlarında bile yer almıyor.
İyi ama o zaman neden hala meydanlarda 2023 hedeflerinden bahsediliyor? Ya da neden meydanlarda “2023 hedeflerine hiç olmadığımız kadar yakınız” deniliyor?
Acaba bilemediğimiz bir başka 2023 hedefleri mi var?
***
Maalesef ülkemizin yerinde saydığının en net göstergesi OVP’lerdir. Aradan yıllar ve yıllar geçiyor ama kişi başına gelir hedefimiz hala 2012’ye bile ulaşamıyor.
Bakın mesela bu OVP’de bile 2023 kişi başına gelir hedefi 10.703 dolardır. Oysa Türkiye’nin 2008 yılı geliri bile 11.018 dolardı.
Nereden nereye...
Şimdi acaba hangi başarıdan ve büyük ekonomiden bahsedeceğiz. Kabaca kendi çevremizde gözlemlediğimiz iktidar kaynaklı rant paylaşımcılarına göre mi analiz yapacağız, yoksa 4 yıldır yerinde sayan istihdam sonrası işsiz kalan milyonlara göre mi...
Vahşice fiyatı ne olursa tüketen kamu menfaatçilerini mi hesaba katacağız, yoksa işsizlikten arka odada hayatına son verenleri mi...
Soru elbette oldukça fazla. Ama asıl soru şu: Bu gerçeği nasıl ve ne yolla Millete anlatabileceğiz?
İşimiz epey zor ama asıl zor olan geçmişin karanlık notaları değildir. Asıl zor olan bu gidişle yaşayacağımız daha da karanlık günleri izah etme zorluğudur.
